Poseł Andrzej Lewandowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzień 4 czerwca 1989 r. jest dla nas wszystkich, Polaków, symbolem odzyskania niepodległości i powstania w pełni demokratycznych struktur nowej, odrodzonej Rzeczypospolitej. Jednak chciałbym przypomnieć Wysokiej Izbie o dacie równie ważnej, a kto wie, czy nie ważniejszej, w tym okresie.

    Otóż dnia 8 marca 1990 r. tzw. sejm kontraktowy uchwalił ustawę o samorządzie gminnym. Dawała ona społecznościom lokalnym podstawy prawne do zarządzania częścią spraw publicznych, tworzyła gminom własne źródła dochodu, pozwalała decydować o ich wydatkach. Skutkiem tej ustawy były w dniu 27 maja 1990 r. pierwsze w pełni demokratyczne wybory na szczeblu samorządowym. Jako ciekawostkę podam, że do obsadzenia w skali kraju było ponad 52 tys. mandatów, w wyborach startowało ok. 2 tys. partii politycznych, a frekwencja w tych wyborach wynosiła 42%. Wybory te były bardzo ważne, ponieważ trzeba było przekonać nas wszystkich do porzucenia dotychczasowych stereotypów, do uwierzenia w siłę sprawczą swojego głosu i zaufania właśnie tym wybranym, a nie było to takie proste, szczególnie w małych społecznościach lokalnych obciążonych dotychczasowymi patologiami życia publicznego.

    Wysoki Sejmie! 27 maja tego roku od daty tamtych wyborów minęło dokładnie ćwierć wieku. Dzisiaj, z perspektywy minionego czasu mogę z dumą powiedzieć: udało się. Moja duma ma oczywiście pewien aspekt osobisty. Otóż właśnie 25 lat temu z rekomendacji Komitetu Obywatelskiego ˝Solidarność˝ zostałem wybrany burmistrzem mojego królewskiego Darłowa. Co tu ukrywać, wszyscy byliśmy pełni entuzjazmu, ale też zdrowo przestraszeni. Ogrom wyzwań, jakie przed nami stanęły, nie pozwalał na małą chwilę odpoczynku. Przecież zmieniało się niemal wszystko. I to ja i rada miasta byliśmy za to odpowiedzialni. Zmiana mentalności naszych obywateli, nowe zasady ekonomii, zmiana wielu praw i obowiązków - i to wszystko w konfrontacji z jeszcze ciepłym totalitaryzmem.

    My, ludzie I kadencji, musieliśmy takim wyzwaniom podołać. I podołaliśmy. Dlatego honorem dla mnie będzie przypomnienie nazwisk tych radnych. Byli to: Sławomir Balcerzak, Leon Biliński, Roman Cichosz, Bogusław Dalbiak, Jerzy Flakiewicz, Zdzisław Chamier-Gliszczyński, Jadwiga Czarnołęska-Gosiewska, Janusz Krajczyński, Jerzy Maciąg, Antoni Matysiak, Andrzej Pancewicz, Mirosław Teterycz, Jarosław Struś, Wandalin Ulanowski, Kazimierz Wiernicki, Kazimierz Wachowski, Marian Wójcik, a także śp. Szymon Smak, Ireneusz Owsiany, Krzysztof Picha, Krzysztof Siekierski, Wacław Kobyliński i Ryszard Duwe.

    Po mojej kadencji samorządowej zaszczytny obowiązek sprawowania władzy spadł na Marka Moronia, którego w połowie kadencji zastąpił Jerzy Buziałkowski. Następna kadencja to Lech Pieczyński i pierwsza kobieta na stanowisku burmistrza - Ewa Kucharska. Wraz z końcem jej kadencji zmieniły się zasady wyłaniania burmistrza. Teraz był on wybierany w wyborach bezpośrednich. To był rok 2002. Od tego momentu aż do dzisiejszej kadencji władzę w darłowskim ratuszu sprawuje Arkadiusz Klimowicz.

    Oczywiste jest, że w ciągu tych 25 lat wybieraliśmy również rajców miejskich. Tych wspaniałych społeczników było grubo ponad setkę. Każdy z nich miał swój wkład w rozwój lokalnej społeczności, każdy dla sprawy naszego Darłowa oddał cząstkę siebie.

    Martwi mnie to, że tak wspaniałe święto lokalnej, gminnej społeczności ulega zapomnieniu. Na przykładzie Darłowa widzę, że nie ma woli upamiętnienia tej daty w żaden sposób. A przecież 27 maja sprzed 25 lat był dniem ważniejszym dla społeczeństwa lokalnego niż wszystko inne. Pozwalał namacalnie stwierdzić, że Polska się zmienia, a na te zmiany każdy z nas może mieć wpływ. Szkoda.

    Dlatego ja, Andrzej Lewandowski, burmistrz Darłowa I kadencji, składam nam wszystkim, burmistrzom, radnym i wszystkim mieszkańcom Darłowa serdeczne gratulacje. To, jak nasze miasto dzisiaj wygląda, jest zasługą nas wszystkich, i tych wybieranych, i tych wybierających. A wszystkim koleżankom, kolegom posłom przypominam o naszych korzeniach. One tkwią właśnie w takich samorządach, lokalnych społecznościach i o tym nie mamy prawa zapomnieć, podobnie jak nie mamy prawa zapomnieć o takim wspaniałym święcie demokracji lokalnej. Dziękuję bardzo.