Poseł Stanisław Chmielewski - Wystąpienie z dnia 23 czerwca 2015 roku.

Poseł Stanisław Chmielewski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia w ramach pierwszego czytania stanowiska Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego, ustawy Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw.

Tak się złożyło, że jest to projekt, który ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Jak słyszeliśmy w wypowiedzi pana ministra Jerzego Kozdronia, projekt ten wychodzi naprzeciw potrzebie, która związana jest z tym, że dzisiaj mamy już w pewnym zakresie zunifikowaną sferę prawa prywatnego w ramach właśnie Unii Europejskiej i nasi obywatele posiadają określone prawa majątkowe również poza granicami naszego kraju.

Ten projekt jest zgodny z zasadami wynikającymi ze stanu prawa Unii Europejskiej, a dotyczy wprost rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego.

Pan minister przedstawił podstawowe założenia. Żeby nie powtarzać się, powiem tylko, że samo rozporządzenie zgodnie z zapisami swojej treści wejdzie w życie w taki sposób, że będzie obowiązywało wprost, bo taka jest zasada, jeżeli chodzi o rozporządzenia w ramach prawa Unii Europejskiej. Uzupełniamy tym projektem w naszej ocenie potrzebne uregulowania w ramach naszego prawa krajowego. Żeby to skorelować, ustawa winna wejść w życie z dniem 17 sierpnia 2015 r., a więc praktycznie z tą samą datą, z którą zacznie obowiązywać rozporządzenie.

Materia, którą projekt reguluje, to nowelizacja procedury cywilnej w zakresie postępowania podobnego do poświadczenia dziedziczenia w ramach naszego systemu prawnego. Dopuszczamy do sytuacji, którą już mamy w naszym prawie, a więc do tego, że tam, gdzie nie ma sporu, sprawy będą mogły być procedowane przez notariuszy. Tam, gdzie jest spór, będzie musiał zajmować się tym sąd, i to w trybie, który jest nam znany, a więc w trybie postępowania nieprocesowego. A więc tam, gdzie określone uprawnienie będzie kwestionowane, musi rozstrzygać sąd.

Chciałbym zwrócić uwagę na dwa elementy, które pojawiają się jako może już nie nowość, bo jak się okazuje, w zmienionym Prawie o aktach stanu cywilnego mamy już dzisiaj element, który i w tejże ustawie się pojawia, a więc element stałego zamieszkiwania, a nie ostatniego miejsca zamieszkania, które dla nas prawników w Polsce jest elementem znanym, z którym wiązała się właściwość, jurysdykcja określonego sądu. W Unii Europejskiej mówimy właśnie o stałym zamieszkiwaniu. To pojęcie zostanie wprowadzone w sposób taki już, można powiedzieć, coraz bardziej całościowy, jeżeli chodzi o nasze prawo, aby zachować iunctim, łączność pomiędzy naszym prawem a prawem Unii Europejskiej. To pierwsza zmiana.

Druga zmiana, która też jest nowością, to skrócenie okresu, w którym w ramach ogłoszenia sąd będzie oczekiwał na zgłoszenie się potencjalnych spadkobierców, osób zainteresowanych spadkiem, do 3 miesięcy. Do tej pory w naszym prawie było to 6 miesięcy.

I pytanie. To jest kwestia, którą w projekcie uzasadnia się koniecznością zapewnienia szybkiego, efektywnego działania w ramach poświadczenia spadkobrania, poświadczenia dziedziczenia. Myślę, że w ramach pracy nad tym projektem, o co wnoszę w imieniu reprezentowanego przeze mnie klubu parlamentarnego, a wnoszę również o skierowanie tego projektu do właściwej komisji, trzeba to wszystko przeanalizować, aby nie spowodować, że będzie to się odnosiło tylko do tej szybkości. (Dzwonek) Chodzi również o zabezpieczenie w sposób pełny uprawnień naszych obywateli do spadku.