39 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 3660).

Poseł Wincenty Elsner:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Na początek chciałbym odpowiedzieć panu posłowi Brzezince, który - nie ma go, niestety - zadał pytanie: Gdzie są wasze projekty? Jakaż obłuda i hipokryzja przemawiają przez to pytanie. Odbiję je: A jakież to projekty opozycji w tej kadencji Sejmu zostały uchwalone bez zgody rządzących, bez dublowania tych projektów waszymi projektami?

    O frankach, o problemie kredytów frankowych Sojusz Lewicy Demokratycznej mówił już w październiku 2014 r., apelując do pani premier Ewy Kopacz na początku jej pierwszych 100 dni urzędowania, aby przyjrzała się temu tematowi. Było to kilka miesięcy przed skokowym wzrostem kursu franka. Zero reakcji ze strony rządzących.

    14 stycznia, gdy bank Szwajcarii uwolnił kurs franka i kurs ten drastycznie skoczył w górę, pojawiła się tylko wypowiedź wicepremiera Piechocińskiego na konferencji prasowej, w której zapowiedział on działania ze strony rządu. Ale żadnych realnych działań nie było. Słyszeliśmy zapowiedzi KNF-u, Związku Banków Polskich, poszczególnych banków, ale to nie banki i nie KNF tworzą w Polsce prawo.

    Generalna zasada, której jest wierny Sojusz Lewicy Demokratycznej, jest następująca: nie powinno być podziału odpowiedzialności, jak to jest zapisane w projekcie, 50 na 50 między kredytobiorców i banki, bo twierdzimy, że to banki w pełni ponoszą odpowiedzialność za tę sytuację, bo rozdawały kredyty. Jak tu ktoś mówił, łatwiej było uzyskać zdolność kredytową we frankach niż w złotówkach. To banki powinny ponosić pełną odpowiedzialność.

    Dlatego propozycją Sojuszu Lewicy Demokratycznej było utworzenie funduszu pomocowego dla wszystkich kredytobiorców, nie tylko frankowych, nie tylko dolarowych czy euro, ale również złotówkowych. Byłby to fundusz na wzór BFG, Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, będący zasobem, z którego mogliby korzystać wszyscy, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji. Zgodnie z tym, co proponował Sojusz Lewicy Demokratycznej, fundusz ten powinien być zasilany z podatku od transakcji finansowych, tak aby to banki ponosiły koszty sytuacji, która zaistniała.

    Dlaczego tak długo to trwało? Dlaczego dopiero teraz, kilka, kilkanaście dni temu pojawił się ten projekt? Bo w tym czasie kredytobiorcy mający kredyty we frankach zdążyli zapłacić sześć czy siedem bardzo drogich rat, a niektórzy może nie podołali, musieli sprzedać swoje mieszkania i poddać się egzekucji w trybie bankowego tytułu egzekucyjnego, który dopiero teraz jest likwidowany. Jeżeli banki twierdzą, że cokolwiek stracą na tym projekcie, jeżeli wszedłby w życie, to przez te miesiące odrobiły te straty z nadwyżką.

    Ten projekt jest ratunkiem dla banków. To jest projekt ratujący przede wszystkim banki, bo coraz częściej pojawiają się wyroki sądów, które kwestionują istotę kredytu frankowego, twierdząc, że była to od samego początku klauzula niedozwolona, a rzekomo udzielany kredyt indeksowany frankiem nie był kredytem jako takim, lecz instrumentem finansowym, indeksowanym obcą walutą. Jeżeli takie wyroki upowszechniłyby się, to banki znalazłyby się w trudnej sytuacji. Zresztą ten projekt ratuje banki również z tej sytuacji, w jakiej się znalazły, polegającej na tym, że z jednej strony nastąpił spadek cen nieruchomości, a z drugiej strony wzrosła wartość zaciągniętego kredytu i pojawił się brak zabezpieczenia istotnej części kredytów. Banki stanęły więc przed dylematem: albo żądać dodatkowych zabezpieczeń, albo tworzyć wielomiliardowe rezerwy na różnicę pomiędzy wielkością zabezpieczenia a wielkością kredytu. Zresztą o intencjach rządu najlepiej świadczy odpowiedź premier Ewy Kopacz skierowana do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie dotyczącej przewalutowania, o które pytał bank centralny Węgier. Wówczas to premier Ewa Kopacz powiedziała, że przewalutowanie kredytów nie powinno mieć miejsca, że nie można się zgodzić na przewalutowanie kredytów, o co pytał rząd Węgier, bank centralny Węgier, bo gdyby do tego doszło, to kilkudziesięciomiliardowe straty poniosą nie kredytobiorcy, lecz banki. Tak, rząd Platformy Obywatelskiej zawsze stał po stronie banków i wielkiego (Dzwonek) kapitału. Dlatego ten projekt jest napisany przede wszystkim po to, by ratować z tej trudnej sytuacji banki. Jak sami piszecie, jeżeli chodzi o kredytobiorców, to w pierwszym roku funkcjonowania będzie on dotyczył 4% kredytobiorców, a 96% dalej będzie spłacało drogie raty.

    Mimo wszystko twierdzimy, że być może da się cokolwiek poprawić w tym projekcie, być może da się go uczynić takim, aby większej liczbie kredytobiorców niż 4% w pierwszym roku można było pomóc i dlatego jesteśmy za tym, aby spróbować nad nim pracować w komisji sejmowej, aczkolwiek nie przesądzamy wyniku głosowania w trzecim czytaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)