29 punkt porządku dziennego:

Poseł Zbyszek Zaborowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o rewitalizacji wraz z projektem aktu wykonawczego.

    Jest to faktycznie nowa ustawa, oczekiwana przez samorządy, zwłaszcza samorządy polskich miast. Można się dziwić, że dopiero teraz, u schyłku kadencji Sejmu trafia ona do parlamentu. Jest to ustawa narzędziowa, która reguluje kilka istotnych kwestii związanych z rewitalizacją struktury miejskiej, daje gminom kilka instrumentów działania, ale jednocześnie pomija szereg istotnych kwestii. Pozytywnie trzeba ocenić ustanowienie gminy jako de facto gospodarza procesu rewitalizacji, wprowadzono tu pojęcie dobrowolnego zadania własnego gminy. Mimo że w polskim systemie ustrojowym istnieje domniemanie kompetencji gminy w kwestiach, które nie są uregulowane bądź nie są zastrzeżone dla innych organów władzy publicznej, regionalne izby obrachunkowe czy sądy administracyjne mają różne zdanie w tej sprawie, jest to więc ważna regulacja. Powstaje cała struktura związana z procesem rewitalizacji, a więc gminny program rewitalizacji, konsultowany szeroko, mamy komitety rewitalizacji i w końcu specjalną strefę rewitalizacji na okres 10 lat. Od razu pytanie do pana ministra: Co będzie się działo, jeżeli w tym czasie rewitalizacja nie zostanie zakończona? Ta specjalna strefa rewitalizacyjna to szczególne narzędzie, które ułatwia przesiedlenie mieszkańców, wypowiedzenie umowy najmu w substancji miejskiej, wykup, wywłaszczenie w przypadku nieuregulowanej własności, a więc możliwość skutecznej rewitalizacji. Faktycznie to jest istota tej ustawy.

    A czego brakuje, panie ministrze? Mnie się wydaje, że rewitalizację trzeba potraktować bardziej całościowo. Co prawda w art. 10 ust. 3 jest mowa o tym, że w wyjątkowych przypadkach oprócz substancji mieszkalnej można włączyć tereny poprzemysłowe, powojskowe, poportowe, pokolejowe, powydobywcze, ale tylko w przypadku udowodnienia, że ma to znaczenie społeczne, że pozwala rozwiązać trudny problem społeczny. A trudnym problemem społecznym jest przestępczość, wysokie bezrobocie, mogą być też inne problemy, ale nie wiem, jak samorządy będą to udowadniać w odniesieniu do terenu niezamieszkałego. Moim zdaniem jest to słabe uzupełnienie. Zwłaszcza w aglomeracji górnośląskiej, z której się wywodzę, jak pan minister wie, obszary poprzemysłowe często występują w centrach miast. Jeżeli w Chorzowie mamy ogromny teren po byłej hucie, to trudno przewidywać, że w przyszłości znowu zostanie on zagospodarowany przemysłowo, bo jest to nielogiczne. Dzisiaj planuje się inaczej.

    Druga rzecz związana z ograniczeniem to ograniczenie powierzchni gminy podlegającej rewitalizacji do 20% i do 30%, jeśli chodzi o mieszkańców. Jednocześnie w uzasadnieniu rząd mówi o tym, że ok. 20% substancji miejskiej w Polsce jest zdegradowane. Ja informuję pana ministra, że to nierówno się rozkłada i np. w Bytomiu, który pan wymienił, obszar zdegradowany to znacznie więcej niż 20% powierzchni miasta. Wydaje mi się, że jest to rozwiązanie mało elastyczne.

    W końcu finansowanie. Mam wrażenie, że tak naprawdę rząd liczy prawie wyłącznie na środki europejskie, zresztą tak wynika z uzasadnienia, a jednocześnie rząd ilustruje, jak to się dzieje w innych krajach, które podjęły to zbożne dzieło rewitalizacji, we Francji, w Niemczech, w Wielkiej Brytanii, informując o tym, że powstały tam agencje rządowe lub regionalne, czasem regionalno-rządowe, o czym już nie ma mowy. Znam dobrze region Pas de Calais we Francji, również Północną Nadrenię-Westfalię. Tam powstały silne agencje regionalno-rządowe, które zajmują się rewitalizacją. (Dzwonek) U nas takiego przedsięwzięcia nie ma, nie ma też żadnego funduszu rządowego, który byłby na ten cel przeznaczony.

    Dlatego projekt ustawy wydaje się niewystarczający, acz jest to jakiś początek, po 25 latach polskiej transformacji mamy szansę coś zrobić, dlatego mój klub opowiada się za skierowaniem go do pracy w odpowiedniej komisji sejmowej. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)