Strona którą oglądasz dotyczy poprzedniej kadencji sejmu. Aktualne informacje znajdziesz tutaj

4 punkt porządku dziennego:


Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (druki nr 3151 i 3418).


Poseł Marek Balt:

    Bardzo dziękuję, pani marszałek, i bardzo przepraszam.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej stanowisko wobec sprawozdania Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie rządowego projektu ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, druki nr 3151 i 3418.

    Jak już moi przedmówcy mówili, projekt ustawy ma na celu transpozycję do krajowego porządku prawnego postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego. Już nie będę przytaczał jej nazwy.

    Wysoka Izbo! Dyrektywa nr 2009/29/WE wprowadziła zasadniczą zmianę sposobu i warunków dystrybucji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych od roku 2013, czyli w tzw. trzecim okresie rozliczeniowym. Nabywanie uprawnień do emisji ma być dokonywane w drodze aukcji. O ile w minionych dwóch okresach rozliczeniowych uprawnienia do emisji CO2 były przydzielane bezpłatnie na podstawie krajowych planów przydziału, o tyle od roku 2013 dystrybucja bezpłatnych uprawnień ma być wąsko pojętym wyjątkiem od reguły aukcyjnego nabywania uprawnień. W dodatku możliwość bezpłatnego nabycia uprawnień ma odbywać się na poziomie wspólnotowym, w ramach tzw. derogacji na potrzeby energetyki.

    Derogacje dla energetyki na okres 2013-2020 zostały dopuszczone pod warunkiem przeprowadzenia inwestycji modernizacyjnych w energetyce o poziomie nakładów odpowiadających wartościom przyznanych nieodpłatnie uprawnień.

    Jeśli chodzi o wytwórców energii elektrycznej, to oni od 2020 r. będą zobowiązania do aukcyjnego nabycia takiej liczby uprawnień emisyjnych, która pozwoli im rozliczyć bilans emisyjny CO2. W konsekwencji zapóźnień legislacyjnych rządu nie dokonano do początku roku 2013 transpozycji mechanizmu finansowania wspólnego systemu handlu uprawnieniami emisyjnymi gazów cieplarnianych, który pozwoliłby na uruchomienie od początku tzw. trzeciego okresu rozliczeniowego krajowej platformy aukcyjnej. Platforma krajowa zostanie wyłoniona najpewniej dopiero po wejściu w życie nowej ustawy. Obecnie w Unii Europejskiej funkcjonują dwie krajowe platformy: brytyjska i niemiecka.

    Przedmiotowy projekt ustawy włącza do systemu nabywania uprawnień do emisji gazów cieplarnianych kolejne branże przemysłu, np. przemysł chemiczny, hutnictwo metali nieżelaznych, a w zakresie CO2 obejmuje także operatorów lotniczych. Projekt rozszerza również katalog gazów, których emisja objęta jest obowiązkiem uzyskania zezwolenia i zakupu uprawnień emisyjnych.

    Należy zauważyć, że do 2020 r. liczba uprawnień emisyjnych przydzielanych bezpłatnie, co odnosi się przede wszystkim do przypadku derogacji dla potrzeb energetyki, ma zostać zredukowana do poziomu 30% liczby wszystkich uprawnień emisyjnych, aby w roku 2027 ulec ostatecznej likwidacji. Na poziomie Unii Europejskiej do roku 2030 oczekuje się udziału odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej na poziomie 43%. To na Polskę spadnie główny ciężar osiągnięcia tego celu.

    Należy podkreślić, iż gospodarkę Polski charakteryzuje wysoki udział węgla w produkcji, co jest naturalne ze względu na fakt, iż to węgiel jest naszym narodowym surowcem. To również utrzymanie aktywności kopalń - tysięcy miejsc pracy. Tymczasem zgodnie z założeniami Komisji Europejskiej cena uprawnień do emisji po 2020 r. będzie gwałtownie i systematycznie wzrastać, a konieczność ich zakupu spowoduje ogromny wzrost cen energii dla odbiorców - dla zwykłych Polaków i dla przedsiębiorców. Zwracam uwagę na konsekwencje trudności w osiągnięciu założeń dotyczących udziału odnawialnych źródeł energii w jej całkowitej produkcji dla kraju, w którym głównym surowcem jest węgiel i w którym jego eksploatacja zapewnia zatrudnienie.

    Wysoki Sejmie! Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej podczas pierwszego czytania projektu, które miało miejsce na 88. posiedzeniu Sejmu, w marcu tego roku, wyrażał zaniepokojenie odnośnie do braku pewnych mechanizmów, które w projektowanej ustawie znaleźć się powinny. Wskazywał na niektóre zapisy nasuwające wątpliwości interpretacyjne. Wyrażamy żal, że strona rządowa nie uwzględniła w żadnym istotnym stopniu postulatów zgłaszanych przez stronę społeczną - przez organizacje społeczne, polskich przedsiębiorców, polski przemysł. Liczne uwagi i propozycje zapisów, a także doprecyzowań istniejących zapisów były zgłaszane przez stronę społeczną już podczas konsultacji społecznych, do których przedmiotowy projekt został skierowany w grudniu 2013 r. Projekt rządowy, który został wniesiony do Wysokiej Izby, zasadniczo nie uwzględniał uwag i zastrzeżeń podnoszonych na etapie konsultacji społecznych. Nie stały się one również przedmiotem uwzględnienia podczas prac nad projektem w Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa ani w podkomisji nadzwyczajnej, która została powołana do rozpatrzenia przedmiotowego projektu. Jako poseł spotykałem się z organizacjami zrzeszającymi przedsiębiorców, stowarzyszeniami branż przemysłu polskiego, wsłuchiwałem się uważnie, gdy wyrażały szczere zaniepokojenie obecnym kształtem projektu. Wymienialiśmy poglądy na temat niebezpieczeństw, obciążeń, jakie stoją przed polskim przemysłem, polską gospodarką, a także przed odbiorcami, konsumentami. Część zastrzeżeń podniosłem w swoim wystąpieniu podczas pierwszego czytania projektu. Istotne uwagi były podnoszone przez organizacje społeczne podczas dyskusji nad projektem ustawy na posiedzeniu podkomisji nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu, które odbyło się w dniu 9 kwietnia 2015 r.

    Clou problemu zdaje się odnosić do następującej kwestii - w wyniku prowadzenia przez Unię Europejską wyjątkowo restrykcyjnej polityki klimatycznej polskie przedsiębiorstwa tracą konkurencyjność na rynku globalnym. Mechanizm handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych potęguje koszty operacyjne przedsiębiorstw, w tym cenę energii elektrycznej, która już w chwili obecnej jest w naszym kraju jedną z najwyższych w Europie. Konsekwencją surowej polityki klimatycznej są niewspółmierne obciążenia dla polskich przedsiębiorstw, które nie mogą pozwolić sobie na scedowanie tych kosztów na swoich klientów. W przeciwnym razie utraciłyby one jakąkolwiek zdolność konkurencji wobec podmiotów europejskich, a także światowych - nieobciążonych polityką klimatyczną Unii. Izba Gospodarcza Metali Nieżelaznych i Recyklingu zwracała uwagę na fakt, iż ceny metali nieżelaznych ustalane są na dużych giełdach towarowych, jak giełda londyńska, i nie mają charakteru lokalnego, ale globalny. Polska jest częścią rynku światowego na tego typu produkty, rynku, na którym poziom cen transakcji ustalany jest również poprzez czynniki o wymiarze globalnym. Pragnę powiedzieć, że Polska obciążona została wysokimi kosztami polityki klimatycznej, niewspółmiernymi do zasług, które Polska położyła już, jeżeli chodzi o obniżenie emisji gazów cieplarnianych. Polscy przedsiębiorcy nie mogą pozwolić sobie na uwzględnienie tych kosztów w cenie produktu, gdyż w konsekwencji utraciliby możliwość konkurowania z producentami z państw azjatyckich czy Ameryki Południowej, gdzie restrykcje klimatyczne w ogóle nie obowiązują. Co więcej, polskie przedsiębiorstwa będą miały zapewnione znacznie gorsze warunki konkurencji z producentami z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Belgii, Grecji itd., których ustawodawstwo zatroszczyło się o wprowadzenie systemu rekompensat dla branż energochłonnych zagrożonych ucieczką produkcji poza Unię Europejską. Do sektorów, które Unia Europejska uznaje za narażone na zjawisko tzw. ucieczki emisji, należy produkcja aluminium, miedzi, ołowiu, cynku, cyny, metali szlachetnych i innych metali nieżelaznych. Problem ten mocno akcentowała izba gospodarcza metali nieżelaznych.

    Pragnę zauważyć, że art. 10a ust. 6 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmienionej w drodze dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/29/WE pozwala państwom członkowskim na przyznanie pomocy publicznej na rzecz branż energochłonnych narażonych na zjawisko tzw. ucieczki emisji, to jest przenoszenia kosztów produkcji poza granice Unii Europejskiej, na stosowne rekompensaty. Polski rząd nie zadbał o wprowadzenie systemu rekompensat, chociaż taka możliwość jest dopuszczana przez dyrektywę nr 29 i sprecyzowana w wytycznych Komisji w sprawie niektórych środków pomocy państwa w kontekście systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych po 2012 r. Komisja wręcz przewiduje, iż unijna polityka klimatyczna może doprowadzić do zjawiska ucieczki emisji przejawiającego się wzrostem całkowitej emisji gazów cieplarnianych, w przypadku gdy przedsiębiorstwa przeniosą swoją produkcję poza Unię, ponieważ nie będą mogły przenieść wzrostu kosztów na swoich klientów, nie tracąc przy tym znacznego udziału w rynku. Szanowni państwo, gaz wydzielany w Unii Europejskiej, gaz wydzielany w Azji przenosi się po całym świecie, nie tylko tam, gdzie jest emitowany, więc takie przenoszenie przemysłu doprowadzi również do wzrostu CO2 na terenie Unii Europejskiej, ale też doprowadzi do spadku, jeśli chodzi o ilość przedsiębiorców i przemysł na naszym kontynencie. Z prawa wypłacania rekompensat skorzystali najwięksi konkurenci polskiego przemysłu, i to z obszaru Unii Europejskiej, mowa o Niemczech, Wielkiej Brytanii, Grecji, Belgii, Hiszpanii. Rządy innych państw potrafiły zadbać o własnych producentów, polski rząd nie potrafił. Strona rządowa pozostawała głucha na uwagi partnerów społecznych, tłumacząc, iż system rekompensat (Dzwonek) to tylko hasło, ogólna idea nieprzekuta w żadne konkretne rozwiązania. Przedstawiciele rządu argumentowali, iż nie mają pojęcia, w jaki sposób taki system miałby zostać skonstruowany, na podstawie jakich przesłanek byłyby udzielane rekompensaty, na rzecz jakich podmiotów i z wykorzystaniem jakich środków.

    Powyższe wątpliwości strony rządowej są nieuzasadnione, dlatego że chociażby Forum Odbiorców Energii Elektrycznej i Gazu oraz Forum CO2 przedstawiały konkretne propozycje zapisów i wyrażały gotowość rozmów na ten temat. Strona rządowa nie wyraziła jednak woli prowadzenia dyskusji i uwzględnienia postulatów stowarzyszenia przedsiębiorców zapewniających ok. 500 tys. miejsc pracy na polskim rynku. Można skorzystać z rozwiązań innych państw Unii Europejskiej przewidujących rekompensaty. To, iż nie ma tu rekompensat, należy uznać za typowo polityczną decyzję rządu.

    Pani marszałek, moje wystąpienie miało jeszcze trochę trwać, ale ja je skrócę, dobrze?

    Wicemarszałek Wanda Nowicka:

    Bardzo proszę, panie pośle.

    Poseł Marek Balt:

    Chciałbym podsumować.

    Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej dostrzega potrzebę właściwej implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2003/87/WE zmienionej dyrektywą 2009/29/WE, przy czym należy jednak zabezpieczyć interesy polskich przedsiębiorców, którzy będą ponosili główne koszty tego systemu i albo przerzucą je na ceny produktów, co uderzy m.in. w konsumentów energii, albo grozi im, jeśli nie bankructwo na skutek utraty konkurencyjności, to pogorszenie kondycji ich przedsiębiorstw, co będzie z kolei prowadziło do zwolnień na szeroką skalę oraz redukcji wpływów do budżetu, a być może - wykupu przez konkurencję.

    Niestety, prace w ramach podkomisji i komisji nie wyjaśniły naszych wątpliwości. Klub Sojusz Lewicy Demokratycznej nie może poprzeć z czystym sumieniem tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.



Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 10 czerwca 2015 roku.

Posiedzenie Sejmu RP nr 94 Sprawozdanie Komisji o rządowym projekcie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych


415 wyświetleń




Zobacz także:


Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 09 lipca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 96 Sprawozdanie Komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy –...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 10 lipca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 96 Komunikaty

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 10 lipca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 96 Sprawozdanie Komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy –...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 21 lipca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 97 Sprawozdanie Komisji o poselskim projekcie ustawy o uzgodnieniu płci

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 21 lipca 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 97 Sprawozdanie Komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy –...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 04 sierpnia 2015 roku.
Marek Balt - komunikaty

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 04 sierpnia 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 98 Sprawozdanie Komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 10 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 98 Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 10 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 98 Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy

Poseł Marek Balt - Wystąpienie z dnia 24 września 2015 roku.
Posiedzenie Sejmu RP nr 101 Sprawozdanie Komisji z prac nad wnioskiem wstępnym o pociągnięcie...

Opubilkował videosejm.pl
Brak komentarzy