26 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o komisyjnym projekcie uchwały w 70. rocznicę Tragedii Górnośląskiej 1945 roku (druki nr 3327 i 3372).

Poseł Zbyszek Zaborowski:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu uchwały w 70. rocznicę Tragedii Górnośląskiej 1945 roku autorstwa Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych.

    Niewątpliwie Sejm powinien oddać hołd wszystkim niewinnym ofiarom zbrodni i represji w trakcie wydarzeń określanych mianem tragedii górnośląskiej. Nasze wątpliwości budzi jednak forma tej uchwały. Nie rozumiem zupełnie, dlaczego stosunkowo skromnej poprawki, która wyjaśnia, że Armia Czerwona wkroczyła na Górny Śląsk po pokonaniu nazistowskich Niemiec, komisja nie zechciała uwzględnić. Ona mówi o kontekście historycznym, mówi o wkroczeniu Armii Czerwonej i walce z nazistowskimi Niemcami. Oczywiście krótka forma uchwały uniemożliwia omówienie wszystkich aspektów tych wydarzeń historycznych. W tej uchwale jest mowa o tym, że pamięć o tej trudnej przeszłości powinna być nieustanną przestrogą przed złem, jakie niosą totalitarne systemy, szowinistyczne ruchy i wojny. Ale wymieniony jest tylko jeden system. Jest mowa o powojennej tragedii górnośląskiej. Pragnę tylko przypomnieć, że wcześniej miała miejsce II wojna światowa, że miała miejsce okupacja polskiej części Górnego Śląska. Śląsk po I wojnie światowej, po powstaniach, po plebiscycie był podzielony granicą. Te represje dotyczą przede wszystkim tej części Górnego Śląska, która była za kordonem. Niestety, wojska radzieckie traktowały tę część jak zdobycz, jak ziemie zajęte. Później miało oczywiście miejsce wysiedlenie ludności. Rozgraniczenie ludnościowe na Górnym Śląsku, zwłaszcza w tym czasie, to była bardzo trudna sprawa. Trudno było, bo często podziały szły poprzez śląskie rodziny. Taka działalność aparatu bezpieczeństwa doprowadziła do wielu tragedii, ofiar i była oczywiście niepotrzebna. (Dzwonek)

    Myślę, że dobrze by było, gdybyśmy kiedyś w Sejmie uczcili też pamięć przede wszystkim ofiar nazistowskich Niemiec, a najlepiej, gdyby to było w jednej uchwale, aby przypomnieć symbol okupacji hitlerowskiej w Katowicach, którym była gilotyna w więzieniu przy ul. Mikołowskiej. Ponieważ ta uchwała budzi pewne wątpliwości, mimo prób, które podejmował prof. Iwiński na posiedzeniu komisji, aby poprawić tę uchwałę, członkowie Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej będą nad nią głosować zgodnie z własnym sumieniem. Dziękuję bardzo.