15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Patryk Jaki:

    Bardzo dziękuję.

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jak wynika z szeroko komentowanych w drugiej połowie marca 2015 r. w prasie informacji na temat SKOK Wołomin, co najmniej od 2012 r. polskie organa ścigania posiadały wiarygodne i uzasadnione informacje na temat nieprawidłowości w tym SKOK-u, lecz nie podjęły do końca 2014 r. żadnych skutecznych działań mających na celu rozpoznanie przestępstw związanych z nieprawidłowościami w SKOK Wołomin, zapobiegnięcie im i ich wykrycie

    W 2013 r. po raz pierwszy organy państwa uzyskały informacje, które wskazywały na pranie brudnych pieniędzy i popełnienie przestępstw kryminalnych związanych z działalnością SKOK Wołomin. W 2012 r. postępowanie w sprawie oszustw na dużą skalę w SKOK Wołomin wszczęła Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W tym samym roku prezes Kasy Krajowej SKOK senator Bierecki skierował do KNF pismo wskazujące na możliwość popełnienia przestępstw kryminalnych w związku z działalnością SKOK Wołomin, domagając się podjęcia niezwłocznych działań zaradczych, które zapobiegłyby wyprowadzeniu pieniędzy klientów z tego właśnie SKOK-u. Na posiedzeniu parlamentarnego zespołu ds. skutków działalności komisji weryfikacyjnej w dniu 19 marca 2015 r. ujawniono pismo Kasy Krajowej SKOK z dnia 25 września 2012 r., w którym przekazano Komisji Nadzoru Finansowego listę kas o wysokim ryzyku, w tym między innymi SKOK Wołomin i na przykład SKOK Wspólnota.

    Pomimo dysponowania tak wiarygodnymi informacjami o możliwości popełnienia przestępstw w związku z działalnością SKOK Wołomin do listopada 2014 r. organa ścigania państwa polskiego ani Komisja Nadzoru Finansowego nie zrobiły nic, aby skutecznie zapobiec niezgodnej z prawem działalności, która doprowadziła do powstania po stronie członków SKOK Wołomin straty na, bagatela, prawie 2,5 mld zł. (Dzwonek) Tego rodzaju bezczynność organów państwa, których zaniechania umożliwiły bezkarną działalność i wyprowadzanie znacznych kwot pieniędzy z systemu SKOK, nie powinna mieć miejsca

    W związku z powyższym proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie: Dlaczego odpowiedzialni za nadzór ministrowie - nadzór nad prokuraturą, ABW, Centralnym Biurem Antykorupcyjnym, CBŚ czy KNF - którzy dysponowali przecież wiedzą o nieprawidłowościach w SKOK, nie podjęli żadnych skutecznych działań, które zapobiegłyby tej działalności? I jeszcze jedno pytanie. Proszę mi powiedzieć, panie ministrze: Ile pieniędzy wyprowadzono ze SKOK Wołomin, kiedy był pod nadzorem Kasy Krajowej SKOK, a ile - kiedy był pod nadzorem KNF? Dziękuję.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Grzegorz Karpiński:

    Dziękuję, panie marszałku.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie, które zadał pan poseł, czy dwa pytania, które zadał pan poseł, poprzedzone były ilustracją, która miała dowodzić tezy o niepodejmowaniu skutecznych działań zmierzających do przeciwdziałania prowadzonej przestępczej działalności na szkodę SKOK-ów. Z tą tezą zupełnie nie mogę się zgodzić.

    Po pierwsze, Wysoka Izba jak w żadnej innej sprawie była zaangażowana w tę sprawę. Dwa cele bowiem przyświecały państwu w sytuacji, w której pozyskano informacje o nieprawidłowościach, nie, to za mało powiedziane, o przestępczej działalności związanej ze SKOK-ami i przestępczej działalności, w efekcie której szkody mogli ponieść polscy obywatele. Te dwa cele to, po pierwsze, zagwarantowanie ochrony zgromadzonych depozytów - przecież Wysoka Izba doskonale wie, bo uchwalała zmiany odpowiednich przepisów, że do tego doszło poprzez objęcie tych depozytów gwarancjami Bankowego Funduszu Gwarancyjnego - a po drugie, działania, które precyzyjnie dotyczą pytania pana posła, czyli kwestia związana z działaniami podejmowanymi przez organy ścigania.

    (Poseł Patryk Jaki: Ale to przecież...)

    Panie pośle, w celu zilustrowania, z czym mamy do czynienia w tej historii, podam tylko kilka danych dotyczących działań podejmowanych przez Centralne Biuro Śledcze Policji. Z informacji opatrzonej wczorajsza datą wynika, że sam Zarząd w Gorzowie Wielkopolskim Centralnego Biura Śledczego Policji przeprowadził w sprawie 9 realizacji, w wyniku których 24 osobom przedstawiono 2227 zarzutów...

    (Poseł Patryk Jaki: Ale przecież...)

    Proszę mi pozwolić to zilustrować. Ja za chwilę jeszcze dodam kilka słów o działalności, która była podejmowana przez inne organy państwa.

    ...w tym zarzut kierowania zorganizowaną grupą przestępczą, zarzut udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, zarzut prania brudnych pieniędzy. O skuteczności postawionych zarzutów niech świadczy fakt, że sąd zgodził się na zastosowanie 18 aresztów tymczasowych. Z ustaleń śledztwa wynika, że osoby prowadzące działalność przestępczą mogły wyłudzić nawet 2 mld zł.

    Jeśli zdefiniujemy sobie zadanie państwa w przypadku tego zdarzenia w ten sposób, że po pierwsze, chronimy depozyty obywateli, a to zostało zrobione poprzez zmianę odpowiednich przepisów, a po drugie, doprowadzamy do sytuacji, w której osobom prowadzącym działalność przestępczą skutecznie stawia się zarzuty, gromadzi się materiał dowodowy, kieruje się akt oskarżenia do sądu, w efekcie czego zostają one skazane, co - mam nadzieję - nastąpi w krótkim czasie, to teza o niepodejmowaniu działań przez organy państwa w zakresie działalności prowadzonej przez te grupy przestępcze jest zupełnie nieuprawniona.

    (Poseł Patryk Jaki: Nie ochroniliście pieniędzy, panie ministrze. O to chodzi.)

    Kiedy analizowałem sprawę dotyczącą informacji i działań podejmowanych przez wszystkie organy wymienione w wystąpieniu pana posła, przez Komisję Nadzoru Finansowego, generalnego inspektora informacji finansowej, Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Śledcze Policji, to przekonałem się, że każdy z tych organów w zakresie swojej właściwości podejmował działania, których celem było osiągnięcie dwóch rzeczy: po pierwsze, ochrona majątku, który został przez polskich obywateli powierzony SKOK-om, po drugie, skuteczne doprowadzenie do skazania przestępców.

    Jeszcze dzisiaj rano odbyłem spotkanie, w efekcie którego mogę przekazać informacje o tym, że ta sprawa nie skończy się na zarzutach, o których mówiłem, nie skończy się na tych ponad 2 tys. zarzutów, nie skończy się też na osobach, którym już postawiono zarzuty czy które zostały tymczasowo aresztowane. Do końca tego roku kilkunastu innym osobom zostaną przedstawione dalsze zarzuty. To tylko pokazuje, z jak ogromną skalą przestępstwa, ale też z jak skutecznym działaniem, zmierzającym do tego, żeby zgromadzić materiał dowodowy, postawić zarzuty i w konsekwencji doprowadzić do skazania grupy przestępczej, mamy w tej sprawie do czynienia. Bardzo dziękuję, panie marszałku.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Andrzej Romanek:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Otóż mówimy nie o działaniach o charakterze kryminalnym, ale o zabezpieczeniu wkładów. I tu, panie ministrze, Komisja Nadzoru Finansowego wykazała się wyjątkową niefrasobliwością. Podam daty. Komisja Nadzoru Finansowego zgodnie z ustawą z 2009 r. objęła nadzór nad SKOK-ami 27 października 2012 r., a zarządca komisaryczny w SKOK Wołomin został ustanowiony - wie pan, kiedy - 4 listopada 2014 r., po dwóch latach. W tym czasie, panie ministrze, jak wykazuje audyt otwarcia, poziom niespłaconych kredytów wzrósł do ponad 90% Czy pan rozumie, o czym my mówimy? W ciągu tego czasu, kiedy Komisja Nadzoru Finansowego sprawowała nadzór nad SKOK-ami, m.in. nad SKOK Wołomin, wyprowadzono z nich prawie wszystkie pieniądze, co kosztowało Bankowy Fundusz Gwarancyjny ponad 2 mld zł, za co zapłacą wszyscy depozytariusze banków, również komercyjnych, bo z tego są odpisy na Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Tu widoczna jest nieporadność, nieskuteczność działania Komisji Nadzoru Finansowego.

    Nie ochroni się pan twierdzeniami, że postawiono gigantyczną liczbę zarzutów wobec osób, które wyłudzały te pieniądze, będąc w zarządzie SKOK Wołomin, bo chodzi o ochronę depozytów, a nie tylko o zarzuty karne. To jest wielowarstwowe działanie, oprócz kwestii karnych jest jeszcze Komisja Nadzoru Finansowego, która sprawuje nadzór finansowy...

    Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

    Dziękuję, panie pośle.

    Poseł Andrzej Romanek:

    ... i zabezpiecza lokaty i depozyty, m.in. w SKOK-ach.

15 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Grzegorz Karpiński:

    Bardzo dziękuję, panie marszałku.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozwolę sobie odczytać informację. Ja rzadko z tego miejsca, też będąc parlamentarzystą, odczytywałem notatki, ale tym razem, ponieważ sprawa dotyczy Komisji Nadzoru Finansowego, informacji, która została mi przekazana przez Komisję Nadzoru Finansowego, chcąc być bardzo precyzyjnym, pozwolę sobie odczytać informacje, które dowodzą, że też to, o czym mówi pan poseł, jest przez KNF kwestionowane.

    Przekazane przez kasę krajową informacje - pozwolę sobie dokonać skrótu, biorąc też pod uwagę czas, który pozostał mi na udzielenie odpowiedzi - zostały przez KNF wykorzystane we właściwy sposób. Na ich podstawie podjęte zostały działania wyjaśniające oraz inspekcyjne. Komisja podjęła działania w granicach jej kompetencji. Na początku 2013 r. urząd przeprowadził kontrolę w SKOK Wołomin jako pierwszej SKOK w całym systemie. Ustalenia przeprowadzonej kontroli stanowiły podstawę doniesienia do prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa, co nastąpiło w maju 2013 r. KNF zgodnie z posiadanymi kompetencjami niezwłocznie po pozyskaniu pierwszych szczegółowych informacji o nieprawidłowościach w SKOK Wołomin uzyskanych w wyniku kontroli urzędu, niezależnie od złożenia doniesienia do prokuratury wszczęła postępowanie administracyjne w przedmiocie ustanowienia zarządcy komisarycznego w SKOK Wołomin. W tym samym czasie wszczęto postępowanie administracyjne w przedmiocie zbadania, czy istniały przesłanki ustanowienia zarządcy komisarycznego w siedmiu innych kasach. Niektóre z tych postępowań nadal są prowadzone.

    Podkreślenia wymaga fakt, że ustanowienie zarządcy komisarycznego w kasie zgodnie z przepisami regulującymi prawa materialnego, ustawy o kasach i Kodeksu postępowania administracyjnego wymagało ustalenia, czy zachodzą przesłanki wydania przez komisję stosownej decyzji. Do przesłanek tych należą: groźba zaprzestania spłacania zobowiązań, rażące lub uporczywe naruszanie przepisów prawa, nieprzedstawienie KNF programu postępowania naprawczego oraz sytuacja, w której skład zarządu nie odpowiada wymogom ustawy. Biorąc pod uwagę powyższe przesłanki, należy podkreślić, że podejrzenie popełnienia przestępstwa, które zostało sformułowane i uzasadnione w zawiadomieniu o podejrzeniu popełnienia przestępstwa składanym przez urząd, nie stanowiło spełnienia przesłanek stanowiących podstawę do ustanowienia zarządcy komisarycznego w SKOK Wołomin.

    Szukam jeszcze jednego fragmentu, żeby pokazać też panu posłowi, z jakim problemem (Dzwonek) zmierzył się KNF po tym, kiedy parlament uchwalił ustawę przenoszącą nadzór do tego urzędu. Jeszcze moment.

    Podkreślić w tym miejscu należy, że prezentowana w sprawozdawczości sytuacja ekonomiczno-finansowa kasy - tej kasy, o której rozmawiamy - nie wskazywała na możliwość wystąpienia sytuacji wskazującej na niewypłacalność kasy. SKOK Wołomin we wrześniu 2014 r. wykazywał wynik finansowy, zysk w kwocie 36 400 tys. zł, a pomimo to komisja podjęła czynności w celu zastosowania środków nadzorczych w postaci ustanowienia zarządcy komisarycznego. Decyzję taką podjęto przede wszystkim w celu zdiagnozowania rzeczywistej sytuacji - na konieczność takiego działania wskazywały ustalenia prokuratury - i znalezienia adekwatnych rozwiązań pozwalających na przeprowadzenie skutecznej restrukturyzacji SKOK.

    Warto podkreślić również, że sytuacja, w jakiej znalazł się SKOK, jest konsekwencją działań i decyzji podejmowanych przez były zarząd, nieodpowiedniego sposobu zarządzania kasą oraz - co może wydawać się kluczowe, jeśli chodzi o punkt widzenia i wątpliwości pana posła - oraz nierzetelnej sprawozdawczości opartej na fałszywej dokumentacji. Bardzo dziękuję, panie marszałku.