20 i 21 punkt porządku dziennego:

  20. Przedstawiona przez Radę Ministrów informacja o realizacji działań wynikających z ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ w 2012 r. (druk nr 2303) wraz ze stanowiskiem Komisji Zdrowia (druk nr 2784).
  21. Przedstawiona przez Radę Ministrów informacja o realizacji działań wynikających z ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝ w 2013 r. (druk nr 2850) wraz ze stanowiskiem Komisji Zdrowia (druk nr 3176).

Poseł Damian Raczkowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest mi bardzo miło, że mogę w imieniu Komisji Zdrowia przedstawić sprawozdanie tejże komisji w sprawie informacji o realizacji zadań wynikających z ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝, druk nr 2850.

    Chciałbym zacząć od tego, że komisja obradowała na posiedzeniu w dniu 19 lutego 2015 r. i przyjęła informację. W związku z tym, że moi przedmówcy, tj. pan minister Igor Radziewicz-Winnicki i pani poseł Janina Okrągły, szeroko odnosili się do wspomnianych programów, chciałbym skupić się na czterech kwestiach, które szczególnie interesowały posłów w trakcie dyskusji na posiedzeniu komisji. Zdaniem posłów na szczególną uwagę zasługuje realizowany w 2013 r. przyjęty przez ministra edukacji narodowej ˝Program promocji zdrowia i profilaktyki problemów dzieci i młodzieży na lata 2013-2016˝, który w kompleksowy sposób odnosi się do zagadnień ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego dzieci i młodzieży, obejmuje też zagadnienia związane z zapobieganiem samobójstwom wśród młodzieży, a także poradnictwo i pomoc w stanach kryzysu psychicznego.

    Program realizowano w wielu aspektach. Przede wszystkim zakłada on realizację podstawy programowej kształcenia ogólnego w szkołach i placówkach oświatowych w zakresie kształtowania postaw prospołecznych dzieci i młodzieży, budowy poczucia własnej wartości, poczucia odpowiedzialności za podejmowane decyzje czy też umiejętności asertywnego zachowania się w sytuacjach trudnych, a także zakłada rozwijanie kompetencji nauczycieli i specjalistów systemu oświaty w zakresie promocji zdrowia. Można powiedzieć, że Ministerstwo Edukacji Narodowej było tu jednym z liderów.

    Warto też wspomnieć o liczbach i poświęcić im chwilę, tak aby ten obraz roku 2012, który przedstawiła pani poseł Janina Okrągły, zestawić z cyframi i statystyką w 2013 r. oraz pokazać zaangażowanie jednostek samorządu terytorialnego w realizację tego programu. Otóż w 2013 r. programy promocji zdrowia psychicznego realizowało łącznie 10 z 16 województw, widać więc progres, 144 z 259 powiatów, a także 190 z 592 gmin deklarowało realizację zadań wynikających z programu. Do głównych rezultatów realizacji lokalnych programów należały przede wszystkim wzrost świadomości odbiorców w zakresie problemów związanych ze zdrowiem psychicznym, profilaktyka, prewencja oraz integracja środowiskowa.

    Kolejną kwestią, którą chciałbym przybliżyć, o której chciałbym powiedzieć kilka słów, jest realizacja tego programu przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W 2013 r. NFZ realizował zadanie 2.1.1 w części dotyczącej promowania rozwoju środowiskowego modelu opieki poprzez zwiększanie środków na finansowanie świadczeń opieki psychiatrycznej udzielanych w zakresie leczenie środowiskowe, uznając zawieranie umów w przedmiotowym zakresie za priorytet. W 2013 r. na finansowanie przedmiotowych świadczeń przeznaczono o 30% więcej środków niż w roku 2012, było ich aż o 84% więcej, prawie 84%, niż w 2011 r.

    Efektem zwiększenia środków finansowych było m.in. zawarcie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie leczenie środowiskowe ze 118 świadczeniodawcami w 2013 r.

    To jest o 12 więcej niż w 2012 r. i aż o 58 więcej niż w 2011 r. W stosunku do 2012 r. liczba świadczeniodawców realizujących świadczenia w przedmiotowym zakresie wzrosła o 11%, a w porównaniu do 2011 r. - o 96%. Jest to o tyle istotne, że program i realizacja akurat tego świadczenia w zakresie leczenia środowiskowego dają szansę tym ludziom, którzy funkcjonują w małych społecznościach, na to, aby uzyskać kompleksową pomoc ze strony grup terapeutycznych, ze strony lekarza psychiatry, psychologa lub psychoterapeuty czy też możliwość rozmowy z lekarką środowiskową poza dużym szpitalem, dużym ośrodkiem. Chodzi bardzo często o kwestię piętnowania takiej osoby. Program daje też szansę na to, aby specjalistyczna opieka była bliżej rodzin tych osób, aby istniała większa świadomość zaburzeń psychicznych, ich konsekwencji czy możliwości działania. Chodzi o przybliżenie tego bliskim osób, które są chore.

    Szanowni państwo, na uwagę zasługują też kwestie związane z opracowywaniem planów stopniowego zmniejszania i przekształcania dużych szpitali psychiatrycznych w placówki wyspecjalizowane. Można powiedzieć, że to działanie jest jednym z fundamentów ˝Narodowego programu ochrony zdrowia psychicznego˝, choć chyba jednak jeszcze nie do końca nam się ono udaje. Przed ministerstwem w kolejnych latach jest jeszcze wiele pracy nad tym, aby takie działania były podejmowane szerzej. Na uwagę zasługuje to, że w 2013 r. województwa małopolskie i wielkopolskie podejmowały działania na rzecz opracowania tego programu, a spośród 16 województw 15 nie wdrażało tego planu stopniowego zmniejszania, przekształcania dużych szpitali psychiatrycznych w placówki wyspecjalizowane. Tylko województwo małopolskie objęło przedmiotowymi działaniami jeden duży szpital psychiatryczny.

    W imieniu Komisji Zdrowia wnoszę, aby Wysoki Sejm raczył przyjąć informację z druku nr 2850. To tyle z mojej strony. Dziękuję bardzo.