5 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (druki nr 3130 i 3146).

Poseł Stanisław Kalemba:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego zająć stanowisko wobec sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy i o PROW na lata 2014-2020.

    Na poprzednim posiedzeniu Sejm RP przyjął projekt ustawy o płatnościach w ramach wsparcia bezpośredniego w ramach I filara wspólnej polityki rolnej. Obecnie Sejm rozpatruje projekt PROW, czyli II filar, mocny filar wspólnej polityki rolnej. Płatności bezpośrednie to ok. 23,7 mld euro i jest to kilka miliardów euro więcej niż w poprzedniej perspektywie, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich - dokładnie 13 513 mld euro, i oczywiście jest w tym dofinansowanie z budżetu państwa w wysokości ok. 4,9 mld euro. To jest duży wysiłek. Od razu warto podkreślić, że jest to największy budżet PROW ze wszystkich 28 państw Unii Europejskiej przy cięciach na tę perspektywę o ok. 12%, o 44 mld euro. Być może gdyby niektórzy politycy w Brukseli nie proponowali zmniejszenia środków na rolnictwo i przeznaczenia ich na inne cele, to ten budżet byłby lepszy.

    Warto podkreślić, że Polska jako jedno z pierwszych państw członkowskich przygotowała i przekazała projekt do Komisji Europejskiej. Komisja Europejska bardzo szybko zatwierdziła ten program dla Polski. Mimo zmniejszenia środków na PROW wiadomo, że Polska się z tego wszystkiego obroniła. Nawiążę później do polityki spójności. Jako minister rolnictwa i rozwoju wsi prowadziłem negocjacje, prace na posiedzeniu Rady Ministrów, na szczytach w Brukseli, głównie chodzi o szczyt 7-8 lutego, i na posiedzeniach rad ministrów w Brukseli. Główne cele w tych negocjacjach zostały zrealizowane włącznie z polityką spójności - 5,2 mld euro zostało przyjęte uchwałą Rady Ministrów. Zgadzamy się, że te zadania będą realizowane głównie w ramach regionalnych programów operacyjnych. Przypomnę, że są to środki przeznaczone na gospodarkę wodną, wodociągi, kanalizację, przedsiębiorczość na wsi, miejsca pracy, Internet. Będziemy wspólnie pilnować, żeby te środki były dodatkowymi środkami wskazanymi na te cele, bo te cele zostały określone. Wczoraj też wnioskowałem o to, żeby komisja rolnictwa się tym bardzo mocno zajęła i przeanalizowała, jak te sprawy są realizowane we wszystkich województwach.

    Największy udział PROW w poszczególnych działaniach dotyczy rozwoju gospodarstw rolnych, szczególnie modernizacji gospodarstw rolnych - działanie dotychczas znane - restrukturyzacji małych gospodarstw rolnych - tego działania do tej pory nie było. To świadczy o tym, że nowy PROW poszerza dostępność dla gospodarstw nie tylko tych największych, ale również średnich i małych. Chodzi o ok. 883 mln euro przeznaczone na te działania. To ma dotyczyć ok. 50 tys. gospodarstw, które nigdy nie skorzystałyby z tej typowej modernizacji gospodarstw.

    Ponadto tymi ważnymi działaniami są premie dla młodych rolników, płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa, inwestycje w gospodarstwa położone na obszarze Natura 2000, odtwarzanie gruntów, przywracanie potencjału produkcji rolnej, tworzenie grup i organizacji producenckich, wzmacnianie przedsiębiorczości, w tym przetwórstwo i marketing produktów rolnych, rozwój infrastruktury wiejskiej, transfer wiedzy i innowacji, wsparcie jakości produkcji, działania rolno-środowiskowe i klimatyczne, rolnictwo ekologiczne, ONW.

    To jest istotne. Warto zwrócić uwagę, że wchodzą nowe działania, których do tej pory nie było, m.in. na rzecz lepszego wykorzystania sprzętu na usługi, zakupu sprzętu na usługi - to jest nowe działanie - restrukturyzacji małych gospodarstw, o których mówiłem, ale też jeżeli chodzi o spółki wodne. Wiemy, jakie są problemy z gospodarką wodną, melioracjami. Możliwość dofinansowania do spółki wodnej wynosi 500 tys. zł. To jest poważne wsparcie tych działań.

    Podstawowym celem projektowanej ustawy jest tworzenie podstaw prawnych do wdrażania PROW na lata 2014-2020. Celem nadrzędnym jest wprowadzenie do krajowego porządku prawnego regulacji dotyczących pomocy ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego. Państwo Unii Europejskiej przyjmuje przepisy ustawowe i wykonawcze, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, które były wymieniane, m.in. nr 1305 i nr 1306 z roku 2013. Przepisy tych rozporządzeń określają podstawowe zasady wsparcia rozwoju obszarów wiejskich, a kwestie szczegółowe przedstawione są komisji do regulacji w aktach wykonawczych.

    Główne cele projektowanej ustawy to określenie podmiotów uczestniczących we wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich w tej nowej perspektywie, podstawowych zasad przyznawania i wypłaty pomocy w latach 2014-2020. Należy podkreślić, że wypracowanie odpowiednich działań w nowym PROW zostało poprzedzone bardzo szerokimi konsultacjami, także w terenie. Byłem świadkiem wielu konsultacji w wielu województwach i one, podkreślam, były przeprowadzone rzetelnie i zostały uwzględnione w tych rozwiązaniach. To m.in. dało podstawę do wprowadzenia działania dla mniejszych gospodarstw, do tego, żeby restrukturyzację i modernizację, używotnienie tych gospodarstw upowszechnić. To stwarza szansę rozwoju tych gospodarstw, ale też takich województw jak świętokrzyskie, małopolskie, podkarpackie, lubuskie. Te rozwiązania przecież służą całemu krajowi, czyli wszystkim województwom.

    W tym PROW wyciągnięto wnioski z lat 2007-2013. Działania są bardziej dostosowane do realnych potrzeb, stwarzają one bardziej sprawiedliwe możliwości rozwoju służące też pomocy, szczególnie w inwestycjach związanych z określonym kierunkiem produkcji, m.in. zwierzęcej - tej najtrudniejszej.

    Tutaj warto podkreślić, że instytucją zarządzającą jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, agencja płatnicza, głównie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która ma akredytację. Tu nie powinno być problemów. Warto zwrócić uwagę na dość powszechne oczekiwanie beneficjentów, szczególnie rolników, na nabór nowych wniosków z nowej perspektywy, tego też oczekują firmy, m.in. na modernizację gospodarstw, restrukturyzację małych gospodarstw i dla młodych rolników.

    Jest zgoda co do pilnych prac nad omawianym projektem. Chodzi mi m.in. o wczorajsze posiedzenie sejmowej komisji rolnictwa i dzisiejsze głosowanie. Należy bardzo pozytywnie ocenić takie podejście do uchwalania tej ustawy. W imieniu klubu dziękuję wszystkim za pracę: i ministerstwu, i poszczególnym klubom - wszystkim.

    Nie zgadzam się natomiast z taką czarną wizją polskiej wsi. Rolnicy i mieszkańcy wsi doceniają to. Polska wieś się zmienia. Zapraszam pana posła Krzysztofa Ardanowskiego do konkretnych gmin w Wielkopolsce, gdzie gminy umiejętnie to wykorzystały. Powstało kilkanaście nowych obiektów, świetlic, remiz, dróg, przedszkoli (Dzwonek) i innych przedsięwzięć.

    (Poseł Stanisław Chmielewski: I to w całej Polsce.)

    Warto więc to podkreślić i warto tak samo docenić działalność lokalnych grup, działania lokalnych grup rybackich.

    Wiem, że w tej perspektywie - już kończę, panie marszałku - polska wieś, rolnictwo wykorzystałoby trzykrotnie tyle środków, ile otrzymujemy, ale tych środków będzie więcej i utrzymamy wysokie tempo modernizacji gospodarstw, będzie więcej tych gospodarstw, będzie więcej środków, będą zmiany infrastruktury na wsi, modernizacja naszego sektora rolno-spożywczego i w ramach regionalnych programów operacyjnych inwestowanie w te działania, o których była mowa. Wspólnie będziemy pilnowali, żeby te środki zostały wykorzystane. Dziękuję bardzo. (Oklaski)