Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ostatnio w mediach pojawiły się informacje, że pielęgniarki i położne szykują się do strajku. Skarżą się m.in. na zbyt małą liczbę pielęgniarek zatrudnionych w placówkach ochrony zdrowia, rażąco niskie płace, brak dialogu rządu z ich środowiskiem, brak strategii rządu dotyczącej zabezpieczenia społeczeństwa, jeśli chodzi o świadczenia pielęgniarskie i położnicze. Środowisko pielęgniarskie w swoich działaniach jest zdeterminowane, tym bardziej że minister Arłukowicz konsekwentnie unika rozmów z białym personelem, a w trakcie prac nad pakietem onkologicznym pielęgniarki, jak twierdzą, zostały zupełnie zlekceważone. Podwyżek nie mają od lat, a liczba pielęgniarek na oddziałach jest systematycznie zmniejszana. Obecne prawo pozwala dyrektorom szpitali oszczędzać na pielęgniarkach. Minimalna ich liczba obowiązuje tylko na neonatologii i oddziałach intensywnej terapii. Mimo obietnic premier Kopacz, najpierw jako minister, potem jako marszałek Sejmu, pielęgniarki nie doczekały się zmian w ustawie o świadczeniach zdrowotnych, które wydzielałyby koszty ich pracy z kosztów procedury medycznej. Dziś NFZ tej pracy nie widzi, a list otwarty, który wystosowano, pozostał jak dotąd bez odpowiedzi. Dalej nie ma rozporządzenia w sprawie norm zatrudnienia, co może skutkować niebezpieczeństwem nie tylko dla pacjentów, lecz także dla pielęgniarek w kontekście ich odpowiedzialności zawodowej, tym bardziej że - jak twierdzą - większość z nich jest przepracowana, sfrustrowana i cierpi na zespół wypalenia zawodowego.
A zatem jak i kiedy rząd zamierza zrealizować postulaty i żądania środowiska pielęgniarek i położnych, dotyczące m.in. określenia wskaźnika zatrudnienia pielęgniarek na 1 tys. mieszkańców, wdrożenia mechanizmów gwarantujących wynagrodzenie pielęgniarek i położnych zgodne z przygotowaniem zawodowym, uzyskanymi kwalifikacjami, zakresem zadań realizowanych w praktyce zawodowej oraz zakresem odpowiedzialności, jaką ponoszą? Kiedy zostanie uregulowana kwestia norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych wymaganych przy udzielaniu świadczeń w poszczególnych zakresach? Kiedy zostanie przedstawiona pełna informacja na temat działań rządu prowadzących do niwelowania skutków braku pielęgniarek i położnych (Dzwonek) i jego negatywnego wpływu na zabezpieczenie społeczeństwa, jeśli chodzi o świadczenia zdrowotne?
Nie jest tajemnicą, że pielęgniarki wyjeżdżają do innych krajów, bo tam ich praca jest lepiej płatna i mają tam lepsze warunki. Nie może być tak, że ministerstwo będzie zdziwione protestami pielęgniarek, a pielęgniarki będą zdziwione tym, że ministerstwo jest zdziwione, bo o tym, jakie one mają problemy, wiemy od lat. Niewiele się robi, a zatem co i kiedy rząd zamierza w tej kwestii zmienić? Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Posłanki! Postaram się po kolei odpowiedzieć na szereg pytań, które zostały zadane, ale zanim merytorycznie i zgodnie z obowiązującym prawem przekażę parę informacji, chcę odnieść się do słowa ˝zdziwiona˝, bo wiem, że jest to słowo, które zostało wyrwane z mojej wypowiedzi i które gdzieś tam w mediach się niesie. A mianowicie chcę zdecydowanie powiedzieć, że użyłam tego słowa tylko i wyłącznie w takim kontekście, że prowadzone są w tej chwili rozmowy z pielęgniarkami. Osobiście spotkałam się z pielęgniarkami na początku tego miesiąca, jak również planowane jest następne spotkanie. W tym kontekście - prowadzonych rozmów, przedstawianych propozycji - byłam zdziwiona, że jednak środowisko pielęgniarskie zdecydowało się ogłosić zapowiedź strajku. To tylko część mojej wypowiedzi, która niestety została zmanipulowana.
Natomiast bardzo proszę panie posłanki o przyjęcie takich informacji, które w tej chwili są zgodne z obowiązującym prawem i które absolutnie wskazują na to, że przepisy dotyczące pielęgniarek podstawowej opieki zdrowotnej, położnych podstawowej opieki zdrowotnej, a także pielęgniarek i położnych ubezpieczenia zdrowotnego są jasno sprecyzowane i zapisane w ustawach, m.in. w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
W art. 31d tejże ustawy jest delegacja, zgodnie z którą minister właściwy do spraw zdrowia określa wykazy świadczeń gwarantowanych, w których to wykazach określa poziom i sposób finansowania danego świadczenia gwarantowanego, a także warunki realizacji danego świadczenia, w tym dotyczące personelu medycznego.
Powyższe upoważnienie wprowadza w poszczególnych rozporządzeniach, tzw. rozporządzeniach koszykowych, regulacje dotyczące zatrudnienia pielęgniarek i położnych, co oznacza, że pielęgniarki i położne są wprowadzone do systemu kontraktowania świadczeń zdrowotnych.
Przykładem takich rozporządzeń - mogę tu zacytować - jest rozporządzenie ministra zdrowia z 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej czy rozporządzenie ministra zdrowia z 29 października 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej.
Następnie w rozporządzeniu ministra zdrowia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego w niektórych zakresach świadczeń gwarantowanych lub rodzajach komórek organizacyjnych określone zostały wymogi dotyczące zatrudnienia pielęgniarek. Dotyczą one anestezjologii i intensywnej terapii, anestezjologii i intensywnej terapii dla dzieci, neonatologii, neonatologii jako drugiego poziomu referencyjności, chemioterapii z hospitalizacją i leczenia udarów mózgów w oddziale udarowym.
Z kolei tam, gdzie nie wskazano do realizacji świadczeń gwarantowanych pielęgniarki lub położnej, ma zastosowanie § 5 rozporządzenia z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego, zgodnie z którym zapewnienie opieki pielęgniarskiej lub położnych w zakresie nieuregulowanym w przedmiotowym rozporządzeniu następować powinno z uwzględnieniem minimalnej liczby pielęgniarek lub położnych ustalonej na podstawie art. 50 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
Na podstawie powyższej delegacji zostało wydane rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 28 grudnia 2012 r. w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w podmiotach leczniczych niebędących przedsiębiorcami, na podstawie którego świadczeniodawca ustala właściwe dla swojego podmiotu leczniczego normy zatrudnienia, mając na celu zapewnienie właściwej jakości i dostępności świadczeń zdrowotnych.
Wszystkie postulaty, o których panie mówiłyście, są nam oczywiście bardzo dobrze znane. Podnoszone kwestie są w tej chwili przedmiotem rozmów i spotkań w ministerstwie. Będziemy proponować szereg różnych rozwiązań, m.in. dotyczących zmiany wyceny kontraktów, gdzie powinien pojawić się element wyceny pracy pielęgniarskiej, jak również będziemy proponować inne możliwości finansowania pielęgniarek w zakładach pracy.
Proszę pamiętać, że nie możemy bezpośrednio narzucić trybu tego, w jaki sposób pielęgniarka jest opłacana, natomiast możemy zbudować nowy produkt, polegający m.in. na tym, aby dodatkowo wyceniać jej kwalifikacje. Takie rozmowy będą prowadzone i są prowadzone w tej chwili. Tak więc uważam, że zarzut, iż Ministerstwo Zdrowia nie prowadzi dialogu ani nie zna tych problemów, jest bezzasadny. Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ubolewała pani nad tym, że pani wypowiedzi są manipulowane, a sama pani dokonuje manipulacji. Nie odpowiada pani na pytanie wprost, tylko dokonuje różnych zabiegów językowych, wskazując na rozporządzenia, które dotyczą bardzo wąskiej i ograniczonej grupy pielęgniarek. Mówimy o bardzo prostym rozporządzeniu, bardzo prostej zmianie ustawy, która da delegację do stworzenia takiego rozporządzenia, w którym to znajdzie się gwarancja ustalenia minimalnej liczby pielęgniarek, będąca podstawą do tego, żeby w ogóle doszło do zakontraktowania usług.
Pani Minister! Żyjemy w kraju, a pani mówi, że zna problemy pielęgniarek, w którym to kraju liczba pielęgniarek przypadających na 1000 mieszkańców jest jedną z najniższych w Europie. Sytuacja jest dramatyczna. Wystarczy jedno rozporządzenie, jedna delegacja ustawowa. Proszę powiedzieć: Kiedy zakończą się rozmowy z pielęgniarkami? Pytam, bo mamy gotowy projekt zmiany ustawy i rozumiemy, że jeżeli go złożymy, pani minister go wesprze. Dziękuję.
Dziękuję.
Wysoka Izbo! A więc jeszcze raz chcę mocno podkreślić, pani poseł, że istnieje w tej chwili rozporządzenie ministra zdrowia z 28 grudnia 2012 r., na mocy którego w każdym zakładzie pracy można ustalić minimalne normy zatrudnienia pielęgniarek.
(Poseł Anna Zalewska: Czyli zaniżyć. Tak to się dzieje.)
A dlaczego zaniżyć, pani poseł?
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Pani poseł, bardzo proszę nie przeszkadzać.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Beata Małecka-Libera:
Chodzi o ustalenie minimalnych norm. Natomiast chcę dodać jeszcze jedną ważną rzecz, mianowicie tutaj padł również zarzut, że tylko w niektórych zakresach są uwzględniane pielęgniarki w systemie. Jestem przekonana, że zakres rozporządzeń koszykowych może zostać zwiększony, że absolutnie jest z naszej strony wola pracy nad tym, ażeby doprowadzić do zmiany rozporządzeń koszykowych, w których to właśnie rozporządzeniach będzie podniesiona kwestia liczby pielęgniarek i pewnych kwalifikacji. Ale żeby to się stało, musi być na to odpowiedni czas i analiza. Tego nie da zrobić się z dnia na dzień. W związku z tym nie podam paniom w tej chwili dokładnej daty, bo jest to niemożliwe. Prace i rozmowy trwają.
(Poseł Anna Zaleska: Mieliście państwo osiem lat.)
Posiedzenie Sejmu RP nr 87 Pytania w sprawach bieżących. Posłowie Beata Mazurek, Anna Zalewska i Stanisław Szwed - PiS w sprawie wprowadzenia pielęgniarek do systemu kontraktowania świadczeń zdrowotnych