Poseł Józef Lassota:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Moje oświadczenie dotyczy 73. rocznicy utworzenia Armii Krajowej. 14 lutego minęła 73. rocznica, kiedy to w 1942 r. rozkazem naczelnego wodza Sił Zbrojnych generała Władysława Sikorskiego przekształcono Związek Walki Zbrojnej w Armię Krajową. Jej komendantem głównym został generał Stefan Rowecki pseud. Grot.

    Armia Krajowa była konspiracyjną organizacją wojskową, która stanowiła integralną część Sił Zbrojnych RP. Podlegała naczelnemu wodzowi i rządowi RP na uchodźstwie. W zamiarach rządu miała być organizacją ponadpartyjną i ogólnonarodową. Komendant główny Armii Krajowej był upełnomocniony przez rząd RP do dowodzenia krajowymi siłami zbrojnymi. Zadaniem AK było prowadzenie walki o odzyskanie niepodległości poprzez organizowanie i prowadzenie samoobrony oraz przygotowanie armii podziemnej do powstania, które miało wybuchnąć na terenach polskich w okresie militarnego załamania Niemiec.

    Armią Krajową dowodzili generałowie: Stefan Rowecki pseud. Grot, Tadeusz Komorowski pseud. Bór, Leopold Okulicki pseud. Niedźwiadek. Komendant główny Armii Krajowej podlegał naczelnemu wodzowi Sił Zbrojnych, a organem dowodzenia była Komenda Główna AK. Armia Krajowa była organizacją masową, zwiększała swoje szeregi poprzez werbunek ochotników i akcję scaleniową rozpoczętą przez Związek Walki Zbrojnej. W latach 1940-1944 do AK przyłączyły się m.in. Tajna Armia Polska, Polska Organizacja Zbrojna ˝Znak˝, Gwardia Ludowa, PPS-WRN, Tajna Organizacja Wojskowa, Konfederacja Zbrojna, Socjalistyczna Organizacja Bojowa, Polski Związek Wolności, a także częściowo: Narodowa Organizacja Wojskowa, Bataliony Chłopskie oraz Narodowe Siły Zbrojne.

    Do Armii Krajowej na początku 1942 r. należało ok. 100 tys. osób, a latem 1944 r. było ok. 380 tys. zaprzysiężonych żołnierzy. Tekst przysięgi składanej przez żołnierzy Armii Krajowej brzmiał: W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej kładę swe ręce na ten święty krzyż, znak męki i zbawienia, i przysięgam być wiernym ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży jej honoru i o wyzwolenie jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił - aż do ofiary życia mego. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom naczelnego wodza oraz wyznaczonemu przezeń dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało. Tak mi dopomóż Bóg.

    Zwierzchnik przyjmujący ślubowanie odpowiadał: Przyjmuję cię w szeregi armii polskiej, walczącej z wrogiem w konspiracji o wyzwolenie ojczyzny. Twym obowiązkiem będzie walczyć z bronią w ręku. Zwycięstwo będzie twoją nagrodą. Zdrada karana jest śmiercią.

    Armia Krajowa realizowała swoje cele poprzez prowadzenie walki bieżącej oraz przygotowania do powstania powszechnego. Walka bieżąca prowadzona była przede wszystkim przez akcje małego sabotażu, sabotażowo-dywersyjne, bojowe i bitwy partyzanckie z regularnym wojskiem niemieckim oraz siłami policyjnymi. Miejsce szczególne w działalności bojowej AK miały akcje odwetowe i represyjne wobec SS i policji, a także wymierzone w zdrajców i prowokatorów.

    Kulminacją walki zbrojnej Armii Krajowej było powstanie warszawskie. Po jego klęsce oddziały AK na terenach zajętych przez Sowietów zostały zdemobilizowane. Komendant główny generał Okulicki 1 stycznia 1945 r. wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej. Bilans strat był porażający: ok. 100 tys. poległych i zamordowanych żołnierzy AK oraz ok. 50 tys. wywiezionych do ZSRR lub uwięzionych. Do więzienia w Moskwie trafił m.in. generał Okulicki, sądzony podstępnie w procesie szesnastu przywódców Państwa Podziemnego.

    W obliczu prześladowań radzieckich i polskich komunistycznych służb bezpieczeństwa nie wszystkie jednostki Armii Krajowej podporządkowały się rozkazowi o demobilizacji. Utworzone zostały nowe organizacje konspiracyjne, m.in. Ruch Oporu Armii Krajowej oraz Zrzeszenie ˝Wolność i Niezawisłość˝. Bohaterscy żołnierze AK byli prześladowani przez władze komunistyczne, przede wszystkim w czasie stalinizmu, wielu z nich skazano na śmierć lub karę wieloletniego więzienia.

    Pani marszałek, warto przypomnieć datę 14 lutego, by oddać hołd tym wszystkim bohaterom, tym ludziom, którzy zginęli. (Dzwonek) Warto zapamiętać, że 14 lutego to nie tylko Walentynki, to także ważna data w historii Polski. Dziękuję. (Oklaski)