Poseł Michał Stuligrosz:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Niespełna trzy tygodnie temu minęła kolejna rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego. Społeczność Poznania i Wielkopolski jak co roku w sposób uroczysty obchodziła rocznicę czynu zbrojnego - jedynego zwycięskiego powstania na ziemiach polskich. Przez cały okres rozbiorów Polski ta część Rzeczypospolitej wchodziła w skład kolejnych dynastycznych państw niemieckich, a po zjednoczeniu Niemiec Polacy weszli w skład jednolitego narodowo państwa niemieckiego. Jako mniejszość narodowa stali się obiektem bezwzględnej akcji wynaradawiania i niszczenia kulturowo, ekonomicznie i społecznie.

    Wybuch I wojny światowej zrodził nadzieję wśród Polaków na odzyskanie niepodległości. Istotne było to, że po raz pierwszy państwa zaborcze walczyły przeciwko sobie. Polacy nie mylili się, kiedy doszczętnie wyczerpane i wyniszczone wojną mocarstwa przystąpiły do traktatowych uzgodnień pokojowych, Polacy przygotowani wcześniej przez organizacje patriotyczne, zrywają się do powstania.

    26 grudnia 1918 r. przybywa do Poznania Ignacy Jan Paderewski, witany z wielkim patriotycznym uniesieniem i nadzieją na utworzenie niepodległego państwa polskiego. Jak w każdym powstaniu, tak i w tym były ofiary śmiertelne. Daninę krwi składali żołnierze i cywile zaangażowani bezpośrednio w czyn zbrojny. Ale powstańcami byli i ci, bez pomocy których byłoby trudniej zwyciężyć: kurierzy, właściciele środków transportu, rzemieślnicy, służba sanitarna i wielu innych, oddanych sprawie polskiej. Powstańcy wielkopolscy, wojskowi i cywile, polegli na polu chwały i ci, którzy przeżyli powstanie, wpisali się na zawsze we wdzięczną pamięć nas wszystkich i tak ich żegnaliśmy, kiedy kolejno odchodzili do panteonu bohaterów narodowych.

    Wysoka Izbo! Niech mi będzie wolno zacytować mowę pogrzebową nad mogiłami powstańców wygłoszoną przez księdza Graszyńskiego w 1919 r. w Kopanicy koło Roztarzewa: ˝Witam Was, prochy drogie, prochy ukochane, prochy bohaterskie i święte! Zamiast w żałobnym orszaku, należałoby Was prowadzić w królewskim pochodzie tryumfu i radości (...). Umarliście - a jednak żyjecie - albowiem we Was żył i żyje genjusz bojowy narodu, zwący się - Męstwo; we Was żyła i żyje niespożyta, niezmożona moc ideałów narodowych, co się zowie - Poświęcenie; we Was żyła i żyje wszechzwycięska niepodległość ducha narodowego, a imię jej Wolność!˝

    I jeszcze jeden cytat. Są to słowa zasłużonego i charyzmatycznego powstańca wielkopolskiego majora Mieczysława Palucha, jakie zostały wypowiedziane po mszy świętej w dniu 27 grudnia 1940 r. w Perth w Szkocji. Na uroczystej akademii powiedział: ˝Ciężko nas Bóg doświadczył. Może za ciężko. Lecz tak jak wierzę w zmartwychwstanie Polski, tak wierzę w nieśmiertelność ofiarnej krwi powstańców wielkopolskich i wierzę, że z cierpień narodu doczekamy się nowej, innej III Rzeczypospolitej, zbudowanej na ideałach powstania wielkopolskiego˝.

    Wysoki Sejmie, to prorocze słowa. Dziś żyjemy w wolnej, niepodległej Polsce. Obchodzimy 96. rocznicę powstania wielkopolskiego i z radością myślimy o wspaniałych obchodach zbliżającej się 100. jego rocznicy.