2 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o rybołówstwie morskim (druki nr 2919 i 2979).

Poseł Zbigniew Babalski:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o rybołówstwie morskim, druki nr 2919 i 2979.

    Najogólniej mówiąc, projekt ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Po dość burzliwej, trwającej ponad cztery godziny dyskusji na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które odbyło z udziałem środowisk rybackich, zwróciłem się z prośbą do Biura Analiz Sejmowych o przygotowanie opinii prawnej, szczątkowej opinii prawnej dotyczacej następujących części rządowego projektu ustawy o rybołówstwie morskim, druk nr 2919. Wniosek dotyczył działu II, rozdziału 6: Kwoty połowowe, w związku z którym chodziło o zgodność rozwiązań z konstytucją, zbywanie kwot połowowych na podstawie dziesięcioletniej, historycznej kwoty połowowej, poszczególnych statków rybackich, oraz do działu V: Kary pieniężne - w zakresie zgodności rozwiązań z konstytucją i obowiązującym ustawodawstwem. Oczywiście ta opinia jest do wglądu w BAS, zachęcam do zapoznania się z nią. Ja oczywiście odniosę się tylko szczątkowo do opinii, które zostały przedstawione.

    Z prowadzenia rybołówstwa komercyjnego na wodach otwartych Morza Bałtyckiego, obszarach wyłącznej strefy ekonomicznej i morza terytorialnego, Zatoki Puckiej i Zatoki Gdańskiej wykluczono statki rybackie o długości całkowitej poniżej 5 m. To jest art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. a projektu ustawy. Aczkolwiek na podstawie proponowanych przepisów przejściowych armatorzy statków rybackich wykonujący przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy rybołówstwo morskie statkami o długości całkowitej poniżej 5 m lub mocy silnika głównego mniejszej niż 15 kW na obszarach, o których mowa w art. 9, mogą wykonywać na tych obszarach rybołówstwo komercyjne. Z brzmienia art. 50 w związku z art. 44 ust. 1 pkt 2 projektu ustawy wynika, iż rybacy dokonujący połowu ryb za pomocą małych statków rybackich poniżej 5 m nie będą otrzymywali kwot połowowych. Nie ma także możliwości przekazania im indywidualnych kwot połowowych przez innych armatorów. To jest art. 53 ust. 2 projektu. Ustawodawca nie dokonał tego wyłączenia wprost, ale wynika ono z zestawienia przesłanek, na podstawie których przyznaje się i przekazuje kwoty połowowe. Jeśli takie wyłączenie nie było zamiarem ustawodawcy, to należy dokonać doprecyzowania brzmienia wskazanych przepisów w tym zakresie. Jeśli ustawodawca chciał dokonać tego wyłączenia, to powinno się zbadać, czy nie ma ono - i to jest istotne i kluczowe - charakteru arbitralności oraz czy nie narusza konstytucyjnej zasady wolności gospodarczej.

    Wprowadzenie wieloletnich udziałów połowowych w istotny sposób petryfikuje stan prawny istniejący w momencie wprowadzenia tego systemu. Jednocześnie ten stan prawny jest oparty na przesłankach wynikających ze zdarzeń prawnych mających miejsce w dłuższym okresie, tj. 10 lat, poprzedzającym moment wprowadzenia systemu wieloletnich udziałów połowowych. Prowadzi to do sytuacji, w której podmioty prawa nie mają pewności co do momentu wprowadzenia omawianego systemu. Powoduje to, iż nie mogą one podejmować w pełni racjonalnych decyzji gospodarczych, dbając o swoją historyczną bazę połowową, nie dokonają np. przekwalifikowania na połów innych gatunków organizmów morskich, nawet jeżeli z innych względów byłoby to wskazane.

    Sprawa dotyczy także uwag do projektowanych przepisów w odniesieniu do kar pieniężnych. Przypomnę, że w Trybunale Konstytucyjnym złożona jest skarga w kwestii niezgodności rozporządzenia w sprawie wysokości kar pieniężnych za naruszenie przepisów o rybołówstwie z Konstytucją RP. W stosunku do obowiązującego stanu prawnego projekt ustawy przewiduje znaczne rozszerzenie regulacji prawnej odnoszącej się do kar pieniężnych. W obowiązującej ustawie materia ta została uregulowana w art. 63-66 w rozdziale 4: Kary pieniężne. Natomiast w projekcie nowej ustawy dział V: Kary pieniężne obejmuje przepisy art. 122-138. Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy zmiana tych przepisów została podyktowana koniecznością dostosowania ich do obowiązującego prawa unijnego.

    Ogólnie należy stwierdzić, że system kar pieniężnych przewidzianych w projekcie ustawy jest dość zróżnicowany, co mogłoby świadczyć o jego dostosowaniu do różnorodności sytuacji i czynów podlegających karze. Jednakże zróżnicowanie to nie znalazło praktycznie żadnego komentarza w uzasadnieniu projektu ustawy. Ustawodawca w szczególności nie wyjaśnia, dlaczego w jednych sytuacjach normatywnych stosuje kary sztywne, a w innych - widełkowe oraz dlaczego raz określa wysokość kar kwotowo, a w innych przypadkach - odnosząc się do wielokrotności różnych parametrów.

    Panie Ministrze! Czas nie pozwala na odniesienie się do wszystkich wątpliwości, jakie pojawiły się na posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Dzwonek), ale jake zapewne mogą być rozstrzygnięte po wnikliwym rozpatrzeniu poprawek, które w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość składam na ręce pani marszałek. Stanowisko klubu przedstawię po rozpatrzeniu proponowanych poprawek. Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski)