4 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (druki nr 2769 i 2951).

Poseł Anna Paluch:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiana dziś nowelizacja ustawy o odpadach przygotowana przez Senat ma być - jak przyznaje się to w uzasadnieniu - remedium na przewymiarowanie planowanych mocy przerobowych instalacji do przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych, co jest poważną przeszkodą w realizacji wojewódzkich planów gospodarki odpadami. Właściwe kształtowanie tych planów powinno uwzględniać hierarchię postępowania z odpadami, osiągnięcie wymaganych przez prawo Unii poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu oraz ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji.

    Omawiany projekt senacki, przepracowany w Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, przewiduje nałożenie na zarządy województw obowiązku sporządzania przez nie planów inwestycyjnych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi jako uzupełnienie wojewódzkich planów gospodarki odpadami. W planach inwestycyjnych powinny zostać wskazane instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych, które powinny zostać wybudowane w województwie.

    Dodawany art. 35a stanowi, że plan inwestycyjny określa potrzebną infrastrukturę dotyczącą odpadów komunalnych, w tym odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Plan ten powinien zawierać wskazanie planowanych inwestycji, oszacowanie ich kosztów i wskazanie źródeł finansowania oraz harmonogram realizacji planowanych inwestycji. Projekt tego planu jest uzgadniany przez ministra właściwego do spraw środowiska. Plan ten stanowi załącznik do wojewódzkiego planu gospodarki odpadami. Ujęcie inwestycji z zakresu zapobiegania powstawaniu odpadów oraz z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi w opisanym wyżej planie inwestycyjnym jest koniecznym warunkiem ich dofinansowania ze środków Unii Europejskiej lub funduszy ochrony środowiska.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skrócono w tej ustawie termin na wyrażenie opinii przez właściwe podmioty o projekcie wojewódzkiego planu gospodarki odpadami z 2 miesięcy do 1 miesiąca. Wprowadzona została definicja ponadregionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, jest nią spalarnia odpadów komunalnych o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów zebranych z obszaru zamieszkanego przez minimum 500 tys. mieszkańców. Został dodany przepis stanowiący, że uchwała w sprawie wykonania wojewódzkiego planu gospodarki odpadami może wskazać spalarnię odpadów komunalnych jako instalację ponadregionalną, jeżeli wynika to z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami. Rozszerza się zakres przypadków, w których uchwała ta podlega obligatoryjnej zmianie. Generalnie, jak mówi się w uzasadnieniu, zmieniane przepisy mają ułatwić ograniczenie funkcjonowania instalacji zastępczych, zapewnienie prowadzenia racjonalnej gospodarki odpadami i powstawanie tylko tych instalacji, które są faktycznie niezbędne. Nasuwa się pytanie, dlaczego tak późno, skoro ten rynek tak się już rozwinął.

    Tyle uzasadnienie, trudno jednak uniknąć refleksji, że jak zwykle rząd nie nadąża i wyręcza się tym razem projektem senackim. Ustawa matka o odpadach uchwalona została dopiero 14 grudnia 2012 r., a przypominam, że wdrożyła do polskiego prawa przepisy 13 dyrektyw unijnych. Niestety wdrożenie nastąpiło z dużym opóźnieniem i jak zwykle rząd PO-PSL zachował się jak maruder, dojechał do mety tuż przed busem z napisem ˝koniec wyścigu˝, opowiadając na prawo i lewo, w jak ważnym wyścigu bierze udział. Tak niestety wygląda wasza europejskość, szanowni państwo, tylko jak zwykle za wasze lenistwo, opieszałość, maruderstwo zapłacą inni: samorządy i podmioty gospodarcze działające w branży odpadów, które mimo braku precyzyjnych przepisów musiały wykonywać swoje obowiązki. Czy znowu gospodarni, przezorni, poważnie podchodzący do obowiązków wójtowie, burmistrzowie, członkowie władz związków komunalnych zostaną ukarani, podobnie jak to miało miejsce w przypadku wdrażania przepisów o utrzymaniu czystości i porządku w gminach? Czy może nareszcie rząd wyciągnie wnioski i zacznie poważnie traktować opinie samorządów terytorialnych, na przykład opinię z województwa wielkopolskiego? Zacytuję fragmenty tejże opinii: Wszystkie gminny ościenne uczestniczące w systemie gospodarki odpadami województwa wielkopolskiego realizują zadania własne związane z gospodarką odpadami w ramach związków i porozumień międzygminnych lub w ramach samorządowych spółek prawa handlowego. W strukturach, w skład których wchodzą ww. gminy, realizowane były i są kontynuowane projekty w zakresie gospodarki odpadami polegające m.in. na budowie instalacji do przetwarzania odpadów i zarządzania nimi. Na realizację tych projektów pozyskano środki pomocowe z Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności i Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego czy Programu Operacyjnego ˝Infrastruktura i środowisko˝. Warunkiem koniecznym właściwej realizacji projektów finansowanych z funduszy europejskich jest tzw. trwałość projektu zachowana przez dany okres od daty jego zakończenia. Koniec cytatu.

    Omawiany problem oprócz województwa wielkopolskiego dotyczy 7 innych województw: dolnośląskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, opolskiego i podlaskiego. Wygląda na to, że sytuacja, jaka miała miejsce po uchwaleniu wbrew protestom gmin (Dzwonek) ustawy z 1 lipca 2011 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, co spowodowało wielki zamęt i zachwiało dotychczasowymi systemami zbierania odpadów, powtórzy się w odniesieniu do obecnie procedowanej ustawy. To jest jeden przykład opinii. Trudno tutaj nie zadać pytania, bo teraz z tych wielu firm trzeba będzie wybrać niektóre, czy znowu rozstrzygniecie to państwo zgodnie z waszą naczelną zasadą, że złote interesy mogą robić tylko sami swoi. Wydrenowano już wszystkie dziedziny, teraz wzięliście się za system gospodarowania odpadami komunalnymi.

    W takiej sytuacji, panie marszałku, Wysoka Izbo, mój klub wstrzyma się od głosu w głosowaniu nad tym projektem ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)