16 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o kuratorach sądowych (druki nr 2686 i 2761).

Poseł Iwona Ewa Arent:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt zaprezentować stanowisko dotyczące sprawozdania Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o kuratorach sądowych, druki nr 2686 i 2761.

    Projekt ustawy zakłada przyznanie kuratorom sądowym prawa do ustanawiania obrońców wedle ich wyboru spośród kuratorów zawodowych, adwokatów lub radców prawnych w postępowaniu, którego celem jest pociągnięcie kuratora sądowego do odpowiedzialności dyscyplinarnej w związku z naruszeniem przez niego obowiązków służbowych. Rzecznik praw obywatelskich zwrócił uwagę, że w ustawie o kuratorach sądowych występuje ograniczenie ich prawa do obrony w przypadku odpowiedzialności dyscyplinarnej. Dotychczas w ustawie przewiduje się, że obwiniony może ustanowić swojego obrońcę tylko spośród kuratorów zawodowych. Rzecznik praw obywatelskich zwrócił też uwagę na to, że takie ograniczenie podmiotowe, zamieszczone w art. 60 ust. 1 ustawy o kuratorach sądowych, jest analogiczne do rozwiązania, które funkcjonowało w ustawie o Najwyższej Izbie Kontroli i które zostało zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny. Trybunał stwierdził, że zawężenie kręgu osób, które mogą reprezentować pracownika Najwyższej Izby Kontroli w postępowaniu dyscyplinarnym, do pozostałych pracowników Najwyższej Izby Kontroli, z pominięciem profesjonalnych pełnomocników, narusza zasadę proporcjonalności i może negatywnie rzutować na efektywne wykonywanie prawa do obrony. O tym wspominała też moja przedmówczyni. Opierając się na opinii Trybunału Konstytucyjnego, rzecznik praw obywatelskich wystąpił do ministra sprawiedliwości o podjęcie prac legislacyjnych, aby dostosować ustawę o kuratorach sądowych do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Wobec takiej sytuacji, że Ministerstwo Sprawiedliwości nie podjęło inicjatywy, Senat przygotował powyższą zmianę do ustawy.

    Nowelizacja ta sprowadza się do tego, że w art. 60 ustawy o kuratorach sądowych wprowadzono zmianę polegającą na tym, aby w postępowaniu dyscyplinarnym kurator mógł ustanowić obrońcę nie tylko spośród kuratorów zawodowych, ale także adwokatów lub radców prawnych. Dobre rozwiązanie zawarte w tej ustawie to utrzymanie zasady, że kurator sądowy może być reprezentowany w postępowaniu dyscyplinarnym także przez innego przedstawiciela korporacji kuratorów, ale rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do reprezentowania kuratora w postępowaniu dyscyplinarnym o profesjonalnych pełnomocników także jest bardzo dobrym rozwiązaniem. Kuratorzy sądowi mają w ten sposób zapewnione lepsze, pełniejsze prawo do obrony w postępowaniu dyscyplinarnym. Poza tym regulacja zasad prowadzenia postępowania dyscyplinarnego wobec kuratorów musi być zgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. W rozdziale II, w art. 42 ust. 2 jest wyraźnie zapisane, że każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu. Wydaje się zatem, że obowiązujący obecnie model reprezentacji w postępowaniu dyscyplinarnym kuratorów może odbiegać od tych unormowań konstytucyjnych. Wobec tego istnieje potrzeba dokonania tej nowelizacji w ustawie o kuratorach sądowych, nad którą teraz debatujemy, i w postępowaniu dyscyplinarnym. Zmiany zawarte w tej nowelizacji są potrzebne i idą w dobrym kierunku.

    W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość stwierdzam, że przedłożony projekt jest zasadny, potrzebny i będziemy głosować za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.