11 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2787).

Poseł Krystyna Skowrońska:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Celem wniesienia przez grupę posłów projektu ustawy zawartego w druku sejmowym nr 2787 jest naprawienie błędu powstałego w wyniku nieogłoszenia ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw przez końcem września br. Poselski projekt ustawy przewiduje, iż nastąpi to poprzez skrócenie vacatio legis określającego termin wejścia w życie przepisów regulujących opodatkowanie dochodów osiąganych przez polskich podatników za pośrednictwem zagranicznej spółki kontrolowanej. Projekt ustawy wprost określa termin wejścia w życie ustawy na 1 stycznia 2015 r. Konsekwencją powyższej zmiany jest konieczność modyfikacji art. 9 tejże ustawy odwołującego się w swojej treści do uchylanego art. 17 pkt 1. Bardzo precyzyjnie to określiłam, żeby nie było już najmniejszych wątpliwości w związku z terminem wejścia w życie tej ustawy.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Istotą regulacji dotyczącej tzw. zagranicznej spółki kontrolowanej, wprowadzonej ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, a zatem ustawą, która jest zmieniana, jest konieczność wykazania przez polskich podatników dochodu osiągniętego przez zagraniczną spółkę kontrolowaną, tj. spółkę zagraniczną, która spełnia określone w ustawie kryteria dotyczące: ilości posiadanych w niej przez polskich podatników udziałów, minimum 25% udziałów w kapitale, prawach głosu lub udziale w zysku, poziomu osiąganych przez zagraniczną spółkę przychodów tzw. pasywnych, np. odsetek, należności licencyjnych, a także poziomu opodatkowania przychodów pasywnych obowiązującego w państwie siedziby spółki zagranicznej, tj. stawka podatku niższa o 25% od stawki krajowej. Dochody takich właśnie spółek, które będą spełniać te kryteria, będą opodatkowane w myśl projektu tej ustawy.

    Przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. zawierają wyłączenie stosowania omawianych regulacji do zagranicznej spółki kontrolowanej, której przychody nie przekraczają w roku podatkowym kwoty 250 tys. euro. W przypadku spółek z państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego kolejnym ograniczeniem jest wyłączenie stosowania omawianych przepisów, w sytuacji gdy zagraniczna spółka prowadzi w tych krajach rzeczywistą działalność gospodarczą. Przypisany podatnikowi dochód zagranicznej spółki kontrolowanej podlegać będzie opodatkowaniu 19-procentową stawką podatku, przy czym przepisy przewidują możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania m.in. dywidend wypłaconych przez zagraniczną spółkę kontrolowaną polskiemu rezydentowi.

    Szanowni Państwo! Jak wskazano w uzasadnieniu do ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r., w związku z wejściem w życie przepisów o zagranicznych spółkach kontrolowanych, należy liczyć się z pozytywnym wpływem przedmiotowego rozwiązania na dochody sektora finansów publicznych. Jednakże z uwagi na konstrukcję przepisów przewidujących opodatkowanie dochodów zagranicznej spółki kontrolowanej posiadane dane nie pozwalają na oszacowanie skali wzrostu dochodów z tego tytułu. Projektowane przepisy uzależniają bowiem zastosowanie przepisów od spełnienia wielu warunków, takich jak posiadanie określonego poziomu kontroli zagranicznej spółki, osiąganie przez tę spółkę przychodów w większości o charakterze pasywnym oraz położenia zagranicznej spółki w kraju o niskim poziomie opodatkowania. Dodatkowo przepisy przewidują zwolnienie od stosowania przepisów w stosunku do zagranicznych spółek kontrolowanych podlegających opodatkowaniu od całości swoich dochodów w państwie należącym do Unii Europejskiej i innym państwie, które należy do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, pod warunkiem że prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą. Uwzględniając fakt, że polscy rezydenci unikają opodatkowania głównie przy wykorzystaniu spółek położonych w Unii Europejskiej lub w innych państwach, które należą do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ustalenie skutków podatkowych powinno uwzględniać również to kryterium. Tymczasem gromadzone dane statystyczne nie uwzględniają tego rodzaju sytuacji, które pozwalałyby na ustalenie, jaki poziom inwestycji przekazywany jest w celu generowania przychodów o charakterze pasywnym czy prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej. Wyrażone w uzasadnieniu ustawy wprowadzającej przepisy o zagranicznej spółce kontrolowanej przekonanie o pozytywnych skutkach tej regulacji na dochody sektora finansów publicznych wynika głównie z jej prewencyjnego oddziaływania.

    Szanowni Państwo! Przyjęcie zaproponowanych w przedłożonym projekcie zmian spowoduje skrócenie przyjętego pierwotnie w zmienianej ustawie okresu vacatio legis, który służy zabezpieczeniu interesów adresata normy i daje mu czas na przygotowanie się do przeprowadzonych zmian. Zatem zagraniczna spółka kontrolowana w pierwotnym przedłożeniu miała ustalony 3-miesięczny termin vacatio legis. My tę normę tym projektem zmieniamy i będzie on krótszy, w zależności od tego, kiedy zakończy się postępowanie czy cała procedura legislacyjna wraz z podpisem pana prezydenta, tak aby ogłoszenie nastąpiło jak najszybciej. Zatem chcieliśmy i chcemy w dalszym ciągu, aby wprowadzone przepisy w sposób bardzo precyzyjny odpowiadały zapisowi art. 2 konstytucji dotyczącemu zasady zaufania obywatela do państwa i zasady tzw. przyzwoitej legislacji, która wymaga od prawodawcy przewidzenia odpowiedniego vacatio legis przy wprowadzaniu zmian, które pociągają za sobą niekorzystne skutki dla sytuacji prawnej ich adresatów.

    Pomimo skrócenia okresu vacatio legis w stosunku do podatników, do których znajdą zastosowanie przepisy o zagranicznych spółkach kontrolowanych, nie dojdzie do naruszenia wymienionych wyżej zasad. Przepisy te przewidują wprawdzie nowe obowiązki, m.in. dotyczące sprawozdawczości dla wąskiej grupy podatników, do których znajdą zastosowanie przepisy o zagranicznych spółkach kontrolowanych, jednakże skutki ich wprowadzenia zostały ograniczone do minimum przez zobowiązanie do prowadzenia rejestru dopiero po zakończeniu roku podatkowego zagranicznej spółki kontrolowanej oraz pozostawienie podatnikowi decyzji co do formy i sposobu prowadzenia ewidencji. W tym kontekście zwrócić należy szczególną uwagę na 9-miesięczny termin przewidziany na złożenie zeznania podatkowego obejmującego dochody zagranicznej spółki kontrolowanej, który stanowi gwarancję pozostawienia podatnikowi dostatecznie długiego okresu czasu niezbędnego do prawidłowego wykonania obowiązków związanych z wejściem w życie przepisów nakładających na niego nowe obowiązki podatkowe. Należy również pamiętać, że w przypadku ustaw podatkowych minimalny okres vacatio legis wynikający z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego to jeden miesiąc przed rozpoczęciem roku podatkowego. Zatem przyjmując cały kalendarz, harmonogram prac i chęć Wysokiej Izby do pracy nad tym projektem, termin vacatio legis, który wynika z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, na pewno zostanie zachowany.

    Skrócenie proponowaną ustawą okresu vacatio legis regulacji dotyczącej zagranicznej spółki kontrolowanej jest ponadto uzasadnione charakterem tych przepisów. Ich celem jest przeciwdziałanie erozji bazy podatkowej poprzez wyprowadzanie dochodów polskich podatników pod jurysdykcję krajów nieopodatkowujących danych dochodów bądź stosujących preferencyjne zasady ich opodatkowania. Działanie to jest jednym z działań ujętych w dokumencie pt. ˝Działania zwiększające stopień przestrzegania przepisów podatkowych i poprawiające efektywność administracji podatkowej w latach 2014-2017˝, tzw. action plan, będącym informacją Komisji Europejskiej o działaniach, które zostały podjęte przez Polskę w celu redukcji nadmiernego deficytu.

    Mając na uwadze konieczność przywrócenia pierwotnie zakładanego i zaakceptowanego przez Wysoką Izbę terminu obowiązywania przepisów o zagranicznej spółce kontrolowanej, tj. zamiaru objęcia nią wszystkich spółek od stycznia 2015 r. niezależnie od przyjętego przez nie roku podatkowego, zwracam się do pań i panów posłów, abyście w trakcie procedowania tego projektu poparli go.

    Uzasadnienie jest bardzo merytoryczne, ale wskazując na debatę, która toczy się w mediach, chciałabym przypomnieć, że w żadnym z dokumentów dotyczących oceny skutków regulacji, nad którym procedowaliśmy, nie pojawiła się kwota 3300 mln zł wpływów podatkowych do polskiego budżetu z tego tytułu. Zatem nie można dzisiaj jej określić, jest to jedynie pierwsza liczba, która pojawiła się w mediach i do dzisiaj funkcjonuje. Dopiero po dziewięciu miesiącach będziemy w stanie to zrobić.

    Panie ministrze, pewnie będziemy bardzo prosili, żeby pan dzisiaj złożył deklarację, że po tych dziewięciu miesiącach, kiedy po raz pierwszy będzie wiadomo, jakiej grupy podatników i jakiej kwoty będzie to dotyczyło, sam poinformuje pan o tym komisję finansów w najbliższym możliwym terminie. Jeśli będzie taka potrzeba i jeśli będą pytania państwa posłów, bo na pewno ten temat jest interesujący, pojawi się również taka informacja na posiedzeniu Izby.

    Chciałabym, żebyśmy doskonale zdawali sobie sprawę, i proszę o to państwa posłów, że czym innym jest ustalanie, które zostało rozpoczęte od wyjaśnienia powodów opóźnienia tej publikacji, to zostało podjęte przez panią premier. Nie oglądając się na to, traktujmy to jako odrębną rzecz, spróbujmy, dzisiaj namawiam do tego, to rozwiązanie naprawić. Tak wstępnie zaplanowaliśmy prace czy przynajmniej te wolne terminy w kalendarzu procedowania, aby okres vacatio legis przyjęty w zbyt późno opublikowanej ustawie skrócić do minimum. Ponadto chcę powiedzieć, że w okresie, kiedy ustawa została uchwalona, wszyscy podatnicy wiedzieli o tym, czyli powzięli informacje, że taka procedura ich obejmie po 1 stycznia.

    Jeszcze jedna ważna rzecz. Nie dla wszystkich podmiotów rok podatkowy rozpoczyna się 1 stycznia, choć w większości przypadków jest przyjęte takie rozwiązanie, decyzję podejmują podmioty finansowe, są więc takie jednostki, które stosują inne terminy rozpoczynania i kończenia roku podatkowego.

    Chciałabym poprosić państwa posłów i panią marszałek, abyśmy przyjęli rozwiązanie, że projekt kierujemy do dalszych prac w Komisji Finansów Publicznych, a my, jako przewodnicząca mogę to zadeklarować, jeżeli będzie państwa zgoda, tę pracę rozpoczniemy niezwłocznie. Dziękuję bardzo.