7 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Ligia Krajewska:

    Pani Marszałek! Pani Minister! Chciałabym zapytać, czy założenia, które zostały zawarte w projekcie w odniesieniu do ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, rzeczywiście spełniają normy gwarancji dla przyszłych tak zwanych pożytkobiorców. Pytam, ponieważ coraz częściej spotykamy się z sytuacjami, w których tak zwane firmy pożyczkowe oszukują ludzi, wyzyskują ich w sposób nieprawdopodobny. W tej sytuacji kapitał zakładowy w wysokości minimum 200 tys. zł wydaje się bardzo niski. Sądzę, że może to sprawić, iż może powstać wiele firm, które będą z tego korzystały. Będą one legalnie zarejestrowane, a jednocześnie będą mogły wykorzystywać nieświadomych obywateli, użyczając im pożyczek bez dostatecznych gwarancji. Jak wiadomo, w Europie takie firmy muszą spełniać warunek posiadania co najmniej 1 mln euro. Dziękuję bardzo.

7 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Izabela Leszczyna:

    Dziękuję, pani marszałkini.

    Wysoki Sejmie! Panie Posłanki! Ministerstwo Finansów podziela troskę pań posłanek o konsumentów pożyczek konsumenckich, dlatego też rząd przyjął założenia do ustawy Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw. W tych założeniach regulujemy wiele wymagań nie tylko podmiotowych, o których mówiła pani poseł, ale też wymagań o charakterze przedmiotowym, które dotyczą samej umowy kredytu.

    Założenia tej ustawy wprowadzają limit pozaodsetkowych kosztów kredytu, limit odsetek za opóźnienie w spłacie oraz opłat windykacyjnych, a także ograniczenia możliwości rolowania pożyczek. W opinii Ministerstwa Finansów nie należy pomijać tych regulacji przedmiotowych, ponieważ w praktyce to one mają największy wpływ na pozycję konsumenta w stosunku do pożyczkodawcy.

    Niemniej wprowadzamy w projekcie trzy podstawowe wymogi, które powinien spełnić przedsiębiorca chcący prowadzić działalność polegającą na udzielaniu pożyczek konsumentom. Pierwszy to wymóg formy organizacyjno-prawnej w postaci spółki kapitałowej, drugi wymóg to wymóg posiadania kapitału zakładowego rzeczywiście na poziomie nie niższym niż 200 tys. zł, przy czym kapitał ten nie może pochodzić z kredytu, pożyczki, emisji obligacji ani z żadnych źródeł nieudokumentowanych, a trzeci wymóg to wymóg niekaralności członków zarządu, rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.

    Obowiązek posiadania minimalnego kapitału zakładowego w wysokości 200 tys. zł wynika z potrzeby wprowadzenia swego rodzaju bariery przy wchodzeniu na ten rynek, tak aby nie każdy podmiot, który będzie chciał prowadzić działalność pożyczkową, prowadzić ją mógł.

    Celem wprowadzenia obowiązku posiadania minimalnego kapitału zakładowego nie może i nie powinna być, zdaniem Ministerstwa Finansów, eliminacja konkurencji, która w konsekwencji doprowadziłaby do tego, że na rynku pozostałyby podmioty największe. W opinii Ministerstwa Finansów zaproponowany wymóg na poziomie 200 tys. zł z jednej strony umożliwi zorganizowanie działalności pożyczkowej, a z drugiej nie wyeliminuje podmiotów małych, które prowadzą swoją działalność w skali nie ogólnokrajowej, a lokalnej. Celem projektu powinno być przede wszystkim zapewnienie rzetelnej działalności firm pożyczkowych. Naszym zdaniem nie zostanie to osiągnięte w drodze podwyższenia wymogu kapitałowego do poziomu na przykład 4 mln, o którym pani poseł wspominała. Tytułem przykładu można przytoczyć sprawę bardzo przykrą dla konsumentów i dla klientów Amber Gold, bo ta firma prowadziła działalność wyraźnie zakazaną przepisami prawa, ale jej kapitał zakładowy ujawniony w Krajowym Rejestrze Sądowym opiewał na 50 mln zł. Czyli nie jest tak, że duży jest uczciwszy od małego.

    Jeśli chodzi o koszty, jakie ponosi firma pożyczkowa, która rozpoczyna działalność, to oczywiście znowu będą one wysokie w odniesieniu do dużych podmiotów, ale mogą być zdecydowanie mniejsze, jeśli firma nie będzie prowadziła szeroko zakrojonej kampanii informacyjnej. De facto staje się ona zawsze kampanią reklamową, mającą niewiele wspólnego z rzeczywistymi walorami produktu, który jest oferowany. Do Ministerstwa Finansów docierają sygnały właśnie od małych przedsiębiorców, dla których zaproponowany limit na poziomie 200 tys. zł może okazać się barierą nie do pokonania. Naszym zdaniem wprowadzenie tego wyższego czy zdecydowanie wyższego limitu doprowadziłoby do tego, że na rynku pozostałoby kilkudziesięciu największych graczy i w konsekwencji likwidacji uległyby setki małych przedsiębiorstw i, jak powiedziałam wcześniej, nie można wychodzić z założenia, że prowadzą one nieuczciwą działalność.

    Jeśli chodzi o firmę Skarbiec, przekształconą w firmę Dobra Pożyczka, o którą pani poseł pytała na piśmie, to jeśli mówimy o tak skonstruowanym biznesie, który polega na tym, że pobieramy wysokie opłaty przygotowawcze, a następnie odmawiamy wypłacenia pożyczki, to w przypadku takiej firmy ta bariera wejścia w postaci podwyższonego limitu kapitału zakładowego też na pewno nie będzie skuteczna. Dlatego też Ministerstwo Finansów rozważa przede wszystkim wprowadzenie regulacji przedmiotowych, o których mówiłam. (Dzwonek) Ich celem będzie uniemożliwienie funkcjonowania takiego modelu prowadzenia działalności. Dziękuję.

7 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Agnieszka Kołacz-Leszczyńska:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mówiła pani właśnie o przykładowych kosztach, które firma pożyczkowa powinna pokryć, aby w sposób solidny, odpowiedzialny budować swoją firmę, rozwijać biznes. Mam wypisane dane o dodatkowych kosztach, które pozwoliłyśmy sobie przygotować z panią poseł Ligią Krajewską. Na przykład koszty prawnicze to wydatek rzędu ok. 200 tys. zł, koszty kampanii promocyjnej, o której pani minister mówiła, przeprowadzonej w sposób legalny, odpowiedzialny i przejrzysty, to wydatek rzędu ok. 1 mln zł, a na przykład wartość kapitału potrzebnego do udzielenia pierwszego tysiąca pożyczek o średniej wartości 1 tys. zł to kwota rzędu 1 mln zł. Wiem, że ta kwota kapitału zakładowego, 200 tys., i tak jest podwyższona, bo bodajże w pierwszych planach była to kwota rzędu 60 tys. Członkowie sejmowej podkomisji do spraw instytucji finansowych też mówili o tym, że nawet te 200 tys. jest niewielkim kosztem (Dzwonek), więc prosimy ewentualnie wziąć to pod rozwagę.

    I jeszcze pytanie dodatkowe. Prosimy o informacje o dalszym procedowaniu, bo 8 maja pojawiły się te założenia. Jak wygląda sytuacja, jeśli chodzi o dalsze procedowanie, i jak będzie wyglądał nadzór nad firmami, które będą funkcjonowały w tym sektorze? Dziękuję.

7 punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Izabela Leszczyna:

    Dziękuję.

    Pani poseł, bardzo trudno zgodzić się z wyliczeniami, które pani przedstawiła, bo te koszty to co prawda byłyby koszty ponoszone przez firmę pożyczkową rozpoczynającą działalność, ale firmę wielką, która niezwykle ekspansywnie wchodzi na rynek, w dodatku w skali ogólnopolskiej. Tymczasem co tak naprawdę ta regulacja ma spowodować? To, że konsument, w ramach prawa, w sytuacji regulowanej ustawowo, jest chroniony przed różnego rodzaju oszustami. Uważamy, że funkcjonowanie kilku wielkich podmiotów na rynku nie załatwi tej sprawy. Muszą być małe firmy pożyczkowe funkcjonujące lokalnie, ale pod rygorem ustawy, którą właśnie wprowadzamy. Te kategorie kosztów zupełnie nie są adekwatne w przypadku małych podmiotów, o których teraz mówię. One ani nie zatrudniają wyspecjalizowanych kancelarii prawnych, ani nie będą prowadziły kampanii informacyjnych. Tak naprawdę w małej miejscowości każdy, kiedy musi pożyczyć pieniądze, wie, gdzie jest taka firma pożyczkowa, i z pewnością nie potrzeba tu reklamy telewizyjnej. I jeśli chodzi o ten kapitał na udzielenie tysiąca pożyczek, to też nie jest to adekwatne, bo te firmy nigdy takiej skali nie osiągają i nie osiągną.

    Jeżeli chodzi o dalszy proces legislacyjny, to rzeczywiście 8 maja rząd przyjął założenia. W tej chwili prace nad projektem ustawy trwają w Rządowym Centrum Legislacji. Ten projekt wróci do Ministerstwa Finansów, będzie konsultowany w Sejmie. Myślę, że pojawi się - nie chciałabym składać obietnic bez pokrycia, więc powiedzmy - na początku przyszłego roku. Tak chcielibyśmy i dołożymy wszelkich starań, żeby to stało się jak najszybciej. Dziękuję bardzo.