29 punkt porządku dziennego:

Informacja Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego wraz z propozycjami zmian (druk nr 2454) oraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druk nr 2640).

Poseł Bogdan Rzońca:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt odnieść się do informacji Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustawy, która weszła w życie 29 września 2012 r., o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, druk nr 2454.

    Ustawa ta wprowadziła regulacje mające na celu zapewnienie ochrony praw nabywców, czyli środki ochrony wpłat nabywców, obowiązki przedkontraktowe deweloperów, instytucję wpisu roszczeń nabywcy do księgi wieczystej, regulacje dotyczące odbioru lokalu, składania reklamacji w zakresie wad przedmiotu umowy oraz regulacje na wypadek upadłości dewelopera. Przeprowadzono, UOKiK to zrobił, badania wśród 93 deweloperów, przeprowadzono także badania ankietowe. Mamy więc w informacji pewną, selektywną jednakże, wiadomość, jaki jest stan rzeczy po uchwaleniu tej ustawy.

    W przedkładanej informacji zawarto także stwierdzenie, że banki kredytujące budownictwo deweloperskie zabezpieczają interes nabywcy nieruchomości, że wzrosła wiarygodność deweloperów, że nastąpiła minimalizacja ryzyka utraty środków przez nabywcę na skutek upadłości dewelopera, że spadła liczba skarg na deweloperów itd.

    UOKiK widzi także potrzebę wniesienia poprawek do omawianej ustawy. To jest bardzo ciekawe, że jest zawarta informacja, iż należałoby w tej chwili lub za jakich czas wprowadzić poprawki. Niemniej jednak budzi nasze zastrzeżenia to, że wiedząc o mankamentach, jest taka propozycja, żeby poprawki do obowiązującej ustawy wprowadzić dopiero w przyszłym roku. Śmiemy wątpić, że to się uda.

    A więc co UOKiK jeszcze zauważa? Widzi potrzebę wniesienia poprawek w sytuacji po zakończeniu przedsięwzięcia deweloperskiego, żeby ustawa działała dalej, dotyczy to także zakresu obowiązków przedkontraktowych dewelopera w zawartości prospektu informacyjnego, chodzi o to, co będzie budowane w promieniu 1 km od mieszkania. Dotyczy to też wyłączenia wzoru umowy z deweloperem z aktu notarialnego, by nie powiększać kosztów aktu notarialnego, a także zakresu wyposażenia konsumenta, nabywcy, w prawo odmowy odbioru świadczenia, czyli domu czy mieszkania, z uwagi na wady. Jest jeszcze kilka innych propozycji, które są zawarte w informacji. To wywołuje nasze zdziwienie, że jest propozycja, żeby do tych propozycji poprawek odnieść się dopiero za rok czy później.

    W przedkładanej informacji są zawarte zastrzeżenia, ze strony samego UOKiK, jak również innych instytucji, które miały możliwość wypowiadania się w zakresie informacji, myślę tutaj o Fundacji na Rzecz Kredytu Hipotetycznego, o Krajowej Radzie Notarialnej. Deweloperzy też zgłaszali pewne postulaty i zastrzeżenia, kwestie, które mogłyby być szybciej naprawione niż proponuje UOKiK czy niż chce w tej chwili rząd.

    Jakie to są zastrzeżenia? A więc przede wszystkim, co chcemy wyraźnie jako Prawo i Sprawiedliwość zauważyć, że planuje się poprawki do obowiązującej ustawy dopiero po 29 kwietnia 2015 r. Nie rozumiemy tego. Jeśli są jakieś błędy, jeśli trzeba coś naprawić, to nie trzeba czekać, żeby było gorzej. Trzeba to robić już, nawet gdyby to były jednostkowe przypadki. Stąd nasza propozycja, żeby szybciej te poprawki wprowadzać.

    Zastrzeżenia dotyczą też tego, ta ustawa na razie tego nie reguluje, czyje roszczenia w wypadku upadłości dewelopera są pierwsze - konsumenta czy dewelopera, w wypadku gdy deweloper zabezpieczył kredyt na hipotece nieruchomości będącej przedmiotem umowy deweloperskiej. Czy nie trzeba szybko spowodować, by deweloperzy musieli zakładać rachunki powiernicze, które zabezpieczałyby konsumentów przed przeciąganiem inwestycji w nieskończoność? Dlaczego mamy czekać rok na to, by zabezpieczyć środki ochrony wpłat nabywców czy roszczeń nabywców?

    Nie udało się wyeliminować uznaniowości banków w opiniowaniu wniosków o otwarcie rachunków powierniczych i bywa tak, że małe firmy deweloperskie są właśnie przez to eliminowane z rynku deweloperskiego.

    Krajowa Rada Notarialna zgłosiła uwagi, żeby doprecyzować kwestie dotyczące wskazania terminów, do których winny być stosowane środki ochrony, o których mowa w art. 4 ustawy, wskazania granicy zaawansowania inwestycji, po przekroczeniu której nie jest wymagane zawieranie umowy deweloperskiej, a możliwe jest wykorzystanie konstrukcji umowy przedwstępnej.

    Ustawa nie przesądza o tym, kiedy zakończone jest przedsięwzięcie deweloperskie, ani sprawy zamkniętego katalogu ważnych powodów mogących stanowić podstawę do wypowiedzenia przez bank umowy o prowadzeniu mieszkaniowego rachunku powierniczego. Nie wiadomo też, od kiedy deweloper ma obowiązek informować nabywcę o zmianach zawartych w prospekcie informacyjnym.

    Nie wiemy też dokładnie, bo nie badano tego, czy ustawa ma wpływ na mieszkaniowy rynek wtórny. Deweloperzy od dawna postulują, by mali deweloperzy mogli dostarczać samodzielną gwarancję ubezpieczeniową czy bankową gwarantującą nabywcy pełną kwotę wpłaty otrzymaną od banku czy ubezpieczyciela w wypadku, gdyby coś się stało z mieszkaniem przed odbiorem mieszkania.

    Trzeba jasno uregulować sprawę odstępstwa od różnicy powierzchni, która była zakładana i została wybudowana. Chodzi o to, by ten proces, jak postulują wyraźnie deweloperzy, był bardzo wyraźnie określony. Oni postulują, by było to 2%.

    Prezes Fundacji na Rzecz Kredytu Hipotecznego mówi, że w raporcie nie ma mowy o funkcjonowaniu gwarancji bankowej i ubezpieczeniowej. Wygląda na to, że te sposoby zabezpieczenia środków nabywców w praktyce nie są wykorzystywane, bo przepis wymaga, by gwarancje takie były związane łącznie z prowadzeniem rachunku powierniczego.

    Fundacja na Rzecz Rozwoju Kredytu Hipotecznego proponuje, żeby uregulować umowę rezerwacyjną. Trzeba wprowadzić sankcję karną - tak twierdzi ta fundacja - za to, że deweloper pobiera pieniądze bez rachunku, i sankcję cywilną za to, że nabywca będzie mógł dochodzić odszkodowania za okres 3 lat, kiedy deweloper przetrzymywał jego pieniądze. Wniosek jest taki, że pomimo tego dosyć obszernego sprawozdania są zastrzeżenia i są sprawy, które można szybciej uregulować.

    W związku z tym, że jednak nie tylko posłowie obecni na posiedzeniu komisji, lecz także inne organizacje reprezentujące albo deweloperów, albo nabywców zgłaszali zastrzeżenia i postulowali szybsze zmiany, a rząd na razie nie chce wprowadzać tych szybszych zmian, zasłaniając się tym, że ustawa obowiązuje krótko i nie ma pełnej wiedzy, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość składa wniosek o odrzucenie w całości informacji Rady Ministrów o skutkach obowiązywania ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego wraz z propozycjami zmian, druki nr 2454 i 2640. Dziękuję bardzo. (Oklaski)