1 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o poselskim i rządowym projektach ustaw o odwróconym kredycie hipotecznym (druki nr 1442, 2392 i 2700).

Poseł Jacek Brzezinka:

    Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych o poselskim i rządowym projektach ustaw o odwróconym kredycie hipotecznym. Sprawozdanie komisji zostało przedłożone Wysokiej Izbie w druku nr 2700.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przyjęcie projektu ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym umożliwi wprowadzenie na polski rynek nowego i, co ważne, bezpiecznego instrumentu finansowego, umożliwiającego uzyskanie dodatkowych środków finansowych przez osoby posiadające własne mieszkanie, dom, nieruchomość niezabudowaną, prawo użytkowania wieczystego gruntu lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.

    Warto w tym miejscu wskazać, że odwrócony kredyt hipoteczny jest instrumentem z powodzeniem funkcjonującym od kilkudziesięciu lat w wielu krajach na świecie. W Polsce zgodnie z zapisami projektu ustawy będzie on mógł być oferowany przez banki, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych oraz instytucje kredytowe prowadzące działalność transgraniczną, a zatem instytucje podlegające publicznemu nadzorowi. To ważne, bo chodzi o bezpieczeństwo kredytobiorców. Istotną przesłanką wprowadzenia do polskiego systemu prawnego przepisów dotyczących odwróconego kredytu hipotecznego jest jego znacznie większe bezpieczeństwo w stosunku do oferowanych już obecnie przez podmioty spoza sektora finansowego podobnych usług, opartych na regulowanej przepisami Kodeksu cywilnego konstrukcji dożywocia. Różnica pomiędzy umową dożywocia a umową odwróconego kredytu hipotecznego polega przede wszystkim na momencie przeniesienia prawa do nieruchomości na świadczeniodawcę oraz na sposobie zabezpieczenia interesów spadkobierców i beneficjentów. W przypadku umowy dożywocia świadczeniodawca nabywa prawa do nieruchomości z chwilą zawarcia umowy, zaś w przypadku odwróconego kredytu hipotecznego prawo do nieruchomości, co ważne, zostaje przeniesione na instytucję kredytującą po śmierci kredytobiorcy, tym samym kredytobiorca zachowuje prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu i zachowania swojego majątku. Jak wyraźnie widać, przeniesienie prawa do nieruchomości w momencie zawierania wieloletniej umowy dożywocia, a przecież z natury rzeczy większość tych umów to umowy wieloletnie, niesie ze sobą dużo większe ryzyko dla świadczeniobiorcy.

    W przypadku odwróconego kredytu hipotecznego zdecydowanie korzystniej kształtuje się także sytuacja spadkobierców kredytobiorcy. I tak zawarcie umowy dożywocia oznacza dla spadkobierców całkowitą utratę praw do nieruchomości, zaś w przypadku odwróconego kredytu hipotecznego spadkobiercy mogą podjąć decyzję o spłacie kredytu i zachowaniu prawa do nieruchomości.

    Jednocześnie należy podkreślić to, o czym mówiła pani poseł sprawozdawca, że nawet w przypadku przeniesienia prawa do nieruchomości na instytucję kredytującą spadkobiercom przekazywana jest kwota różnicy pomiędzy wartością rynkową nieruchomości oszacowaną przez rzeczoznawcę a całkowitą kwotą do zapłaty, o ile ta różnica jest dodatnia. W przypadku odwrotnym bank nie będzie dochodził tej różnicy z innych składników majątku kredytobiorcy lub jego spadkobierców.

    Szczególną uwagę chciałbym zwrócić na to, że wprowadzenie rozwiązań pozwalających instytucjom finansowym na bezpieczne oferowanie odwróconego kredytu hipotecznego będzie miało znaczenie, jak pokazują doświadczenia innych krajów, gdzie ten instrument jest powszechnie stosowany, dla osób starszych utrzymujących się z emerytury czy renty, które to osoby dzięki wypracowanemu i zgromadzonemu dorobkowi uzyskają dostęp do dodatkowego źródła długoterminowego finansowania.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mając na uwadze przedstawione przeze mnie przesłanki oraz wszystkie te argumenty, które w swoim wystąpieniu przedstawiła pani poseł sprawozdawca, dotyczące wprowadzenia na polski rynek bezpiecznego, chroniącego w sposób właściwy interesy kredytobiorców, opartego na sprawdzonych rozwiązaniach funkcjonujących w innych krajach instrumentu, jakim jest odwrócony kredyt hipoteczny, oświadczam, że Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska opowiada się za przyjęciem projektu ustawy w brzmieniu zaproponowanym w sprawozdaniu Komisji Finansów Publicznych. Dziękuję. (Oklaski)