Poseł Kazimierz Smoliński:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym tygodniu obchodziliśmy 116. rocznicę powstania Spółdzielni Mieszkaniowej w Tczewie. 26 sierpnia 1898 r. ówczesny burmistrz miasta Ludwik Dembski powołał do życia Urzędniczą Spółdzielnię Budowlano-Mieszkaniową. Jej powstanie było spowodowane dynamicznym rozwojem miasta w II połowie XIX w. oraz gwałtownym wzrostem liczby mieszkańców i popytem na mieszkania. Pierwszą odpowiedzią na nowe wyzwania było powołanie Towarzystwa Osiedli Podmiejskich, które zajęło się budową domków za parkiem przy ulicy Gdańskiej i na Prątnicy. Dodatkowo powołano spółdzielnię mieszkaniową, aby zagwarantować możliwość nabycia mieszkań dla mniej zamożnych osób. 9 września 1898 r. odbyło się pierwsze zgromadzenie członków spółdzielni. 24 października zakupiono pierwsze tereny i zaplanowano budowę czterech kamienic, które zostały oddane do użytku w 1900 r. Dwa tygodnie po przekazaniu budynków zapadła decyzja o zakupie kolejnych parceli pod budowę pięciu kolejnych domów. Zachęcone sukcesem władze spółdzielni zdecydowały o budowie kolejnych domów. W 1906 r. podjęto decyzję o kolejnych mieszkaniach. Do I wojny światowej wybudowano łącznie 16 budynków z prawie 100 mieszkaniami.

    W wyniku zakończenia wielkiej wojny Tczew w 1920 r. powrócił do Polski. Już wcześniej, w 1919 r. wielu Niemców wyjechało z miasta. Dotyczyło to również znacznej części członków spółdzielni. Próbowali oni podjąć uchwałę o jej likwidacji, ale sprzeciwili się temu polscy udziałowcy. Doszło także do zmiany nazwy spółdzielni. Do roku 1936 nosiła ona nazwę: Spółdzielnia Budowlana Polskich Urzędników, a w latach 1936-1939: Spółdzielnia Mieszkaniowa Pracowników Państwowych i Samorządowych. Trudna sytuacja gospodarcza II RP i kryzys światowy spowodowały stagnację na rynku budowlanym. Spółdzielnia zajmowała się jedynie remontami istniejącej tkanki mieszkaniowej.

    Okupacja w czasie II wojny światowej oznaczała przejęcie majątku w administrację niemiecką, która pod koniec wojny zniszczyła większą część dokumentacji. Po zajęciu Tczewa przez Armię Czerwoną w kwietniu 1945 r. zebrali się pozostali przy życiu polscy członkowie spółdzielni. Po uzupełnieniu organów zarządu z 1939 r. 15 grudnia 1945 r. dokonano ponownej rejestracji spółdzielni, jednakże ograniczono się początkowo tylko do konserwacji istniejących budynków. Od 1958 r. już na własny rachunek rozpoczęto pierwsze powojenne inwestycje. W latach 1960-1964 oddano do użytku 9 budynków na nowym osiedlu Czyżykowo.

    Od roku 1970 rozpoczyna się kolejna wielka inwestycja - budowa osiedla Śródmieście II powstającego naprzeciw dworca kolejowego. II połowa lat 70. to podjęcie największego zadania w dziejach tczewskiej spółdzielni - budowa osiedla Suchostrzygi. Przystępowała ona do tej inwestycji z nową, obecną nazwą: Spółdzielnia Mieszkaniowa w Tczewie. W 1976 r. oddano pierwszy budynek na osiedlu, a do 1980 r. oddano do użytku kilka nowych bloków. Lata 80. to przede wszystkim realizacja nowej inwestycji - budowa osiedla Suchostrzygi II. W latach 90. zakończona zostaje budowa tego osiedla i podjęte zostają ostatnie prace nad Suchostrzygach I.

    Inwestycje mieszkaniowe spółdzielni zakończyła budowa w 2007 r. bloku mieszkalnego przy ul. Topolowej, kończąc po 40 latach inwestycje zapoczątkowane na największym tczewskim osiedlu Suchostrzygi. Obecnie spółdzielnia liczy ponad 9 tys. mieszkań, lokali użytkowych i garaży.

    Jako poseł z ziemi tczewskiej jestem dumny, że w Tczewie jest najstarsza w Polsce oraz jedna z największych na Pomorzu spółdzielni mieszkaniowych. Dziękuję. (Oklaski)