34 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015 (druki nr 2529 i 2585).

Poseł Zbyszek Zaborowski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015.

    Inicjatywa posłów z klubu Platformy Obywatelskiej dotyczy odłożenia w czasie zaległych płatności wobec ZUS dwóch spółek węglowych: Kompanii Węglowej oraz Spółki Restrukturyzacji Kopalń. Chodzi o kwotę 280 mln zł. Te należności miałyby być spłacane od roku 2016.

    Jest to potrzebna inicjatywa, acz też nie możemy mieć złudzeń, szanowni państwo posłowie, że rozwiąże to problemy polskiego górnictwa. Niestety te problemy narastają. Ulga w spłacie środków należnych ZUS, odłożenie w czasie, rozłożenie na raty zaległych zobowiązań wobec ZUS to kropla w morzu potrzeb. Dzisiaj wygląda na to, że górnictwo bez wsparcia państwa na poważną skalę upadnie. Zobowiązania skumulowane polskiego górnictwa wynoszą już 10 800 mln zł, zobowiązania tegoroczne, liczone na 31 maja - takie mamy ostatnie dane - to 600 mln zł, z czego 300 mln zł w Kompanii Węglowej i 300 mln zł w pozostałych spółkach węglowych. Również nieźle radząca sobie do początków tego roku Jastrzębska Spółka Węglowa notuje straty.

    Sytuacja jest bardzo poważna. Myślę, że bez poważnych działań ze strony państwa nie uratuje się górnictwa. Sądzę, że niezbędne jest zajęcie się VAT-em na polski węgiel, akcyzą, którą zupełnie niepotrzebnie wprowadzono, dziesięcioma opłatami ekologicznymi. Obciążenia fiskalne polskiego górnictwa, nieporównywalne z obciążeniami górnictwa rosyjskiego, amerykańskiego czy australijskiego, powodują, że w sytuacji kryzysu cenowego, kryzysu ze zbytem węgla na rynkach światowych górnictwo samo sobie nie poradzi. To jest apel o wspólne działanie ponad podziałami politycznymi, ale inicjatywa należy do rządu, panie ministrze. Potrzebna jest realna inicjatywa, potrzebne są również realne działania na rzecz ograniczenia importu węgla do Polski.

    Problemy, które przeżywają spółki węglowe, dotyczą również wszystkich firm kooperujących z górnictwem, a może nawet tam to zjawisko kryzysu jest głębsze, ponieważ spółki węglowe, kredytując się u swoich dostawców, podwykonawców, powodują powstanie sytuacji, w której spółki te mogą lada dzień zniknąć. Najpierw wydłużono terminy płatności do 60 dni, następnie do 120 dni, obecnie Katowicki Holding Węglowy proponuje 150-dniowy termin płatności. Tego już nikt nie wytrzyma.

    Dzisiaj chciałbym złożyć poprawkę, która rozszerza odłożenie płatności wobec ZUS na przedsiębiorstwa robót górniczych, które zgodnie z ustawą, którą dzisiaj omawiamy, są w moim przekonaniu przedsiębiorstwami górniczymi i które notują straty. Chodzi o pierwsze półrocze tego roku. Odroczenie płatności byłoby na podobny czas jak w przypadku podstawowych spółek węglowych - chodzi o kwotę ok. 25 mln zł należnych składek na ubezpieczenia społeczne - które to odroczenie umożliwiłoby funkcjonowanie tych firm. Rzecz dotyczy ok. 10 tys. pracowników firm, które prowadzą roboty przygotowawcze, czyli tak naprawdę przygotowują w kopalniach ściany do wydobycia. Te firmy również warto ratować. Pamiętając o spółkach podstawowych, pamiętajmy o tym, że z górnictwa żyje około 250 tys. pracowników, licząc z firmami kooperującymi, i że kryzys dotyczy całej branży.

    Wysoki Sejmie! Składam na ręce pana marszałka poprawkę. (Dzwonek) Rozumiem, że ta poprawka zostanie poparta przez większość Sejmu. Dziękuję bardzo.