10 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury oraz ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych (druki nr 1996 i 2422).

Poseł Bartosz Kownacki:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Można by było powiedzieć, że projekt tej ustawy to pewien ewenement wcześniej niespotykany na taką skalę. Ale jak popatrzy się na siedem lat rządów Platformy Obywatelskiej, to zobaczy się właśnie taki ewenement. Państwo przygotowaliście ustawę, państwo stworzyliście tę szkołę, a teraz mówicie, że trzeba ją reformować i zmieniać. Czy ktoś za to poniesie odpowiedzialność? Czy ktoś z państwa poniesie odpowiedzialność za ten bałagan, który został wprowadzony? Proszę się nie uśmiechać, bo tak to wygląda. Nie uczcie się na 38 mln obywateli. Zapraszam do szkoły i na studia, panie ministrze.

    (Poseł Jan Vincent-Rostowski: Uczymy się, w odróżnieniu od was.)

    Projekt tej nowelizacji, jak powiedziałem, jest ewenementem, dlatego że u podstaw powołania tej szkoły legło założenie, że w wymiarze sprawiedliwości mają pracować najlepsi, wyselekcjonowani z tysięcy prawników. W jaki sposób to zapewnić? Państwo nigdy nie zagwarantuje prawnikowi takich pieniędzy, jakie są na rynku. Zawsze będzie tak, że najlepszy adwokat, najlepszy radca prawny zarobi dużo więcej aniżeli świetny sędzia czy prokurator. Takie są realia rynku. Co może państwo zaoferować zatem obywatelowi, żeby przyszedł do tej szkoły? Pewną stabilność, pewny system rozwoju i gwarancję, że jeżeli pójdzie na swoisty układ, jeżeli chodzi o porozumienie z państwem, to państwo go nie oszuka. Taka była idea, jeżeli chodzi o tę szkołę. Być może nie będzie gigantycznych zarobków, ale będzie stabilny rozwój kariery zawodowej. To było patrzenie na wymiar sprawiedliwości nie w perspektywie jednej kadencji czy jednego roku budżetowego, jak to dzisiaj robicie, tylko w perspektywie kilku, kilkunastu lat. Liczyłem na to, że tak będzie, jeżeli chodzi o to założenie. Część tych osób zdecydowała się zdać egzamin, poświęcić 3, 4 czy 5 lat swojego życia, przeprowadzić się do innego miasta i zmienić plany życiowe. I co się okazało? Tuż przed egzaminem końcowym, bo egzamin ci studenci, aplikanci będą zdawać za kilka dni, państwo im mówi, że te reguły nie obowiązują. Nie będzie tej stabilności, o której mówiliśmy. Nie damy wam etatów, bo w budżecie zabrakło paru milionów złotych.

    Pani poseł mówiła o ekspektatywie i o wykładni pani klubu. Tak po ludzku pytam, niezależnie od tego, jaka będzie decyzja Sejmu, Trybunału Konstytucyjnego, czy to było uczciwe względem tych ludzi, którzy poświęcili 3, 4 czy 5 lat swojego życia. Proszę sobie odpowiedzieć, czy to było uczciwe. Ta szkoła miała być pewną inwestycją. Jak państwo dzisiaj przekonacie kolejne pokolenia prawników, żeby przyszły do tej szkoły, skoro już dzisiaj mówicie, że pewnych reguł nie będziecie stosować? My się z wami umówimy, a później te reguły zmienimy, jak będzie nam wygodnie. Dlaczego? Dlatego że zabrakło nam 2,5 mln zł. Policzyłem, że w tym roku taka kwota byłaby potrzebna na domknięcie tego systemu. Jest tu były minister finansów. Panie ministrze, czy to jest logiczne, aby wydać kilkaset milionów złotych na szkołę, dobrą szkołę, która wymaga pewnych zmian, a później powiedzieć, że brakuje 2,5 mln zł, zatem demolujemy ten system?

    (Poseł Jan Vincent-Rostowski: To jest gospodarność.)

    To nie jest gospodarność.

    (Poseł Jan Vincent-Rostowski: Nie likwidujemy szkoły.)

    To nie jest gospodarność, panie ministrze. To nie jest logiczne, to przeraża.

    Wracam do sedna sprawy. Jakie będą konsekwencje, jeżeli Trybunał Konstytucyjny orzeknie w stosunku do tych, którzy dzisiaj zdają egzamin, że naruszyliście państwo zasadę zaufania obywatela do państwa, że ta ustawa jest niekonstytucyjna? Koszty będą jeszcze większe. Brakuje 2,5 mln zł. Co się okazuje? Te 2,5 mln zł to jest 1% kwoty, o jaką wzrosły środki przeznaczone w tym roku z budżetu państwa na Ministerstwo Sprawiedliwości. W tym roku Ministerstwo Sprawiedliwości dostało 250 mln zł więcej. Okazuje się, że brakuje 2,5 mln zł. Proszę mi nie mówić, że chodzi o pieniądze. Tak naprawdę chodzi o coś innego. Chodzi o to, że ta szkoła rzeczywiście kształciła najlepszych z najlepszych. Ta szkoła wymagała jeszcze pewnych zmian, ale była gwarancja, że tam nie dostanie się syn sędziego, córka pani z prokuratury. Była gwarancja, że egzamin zdadzą najlepsi z najlepszych, że oni skończą tę szkołę. W momencie, kiedy zdemolujemy ten system, okaże się, że wrócimy do pierwotnego stanu, w którym to prezesi sądów okręgowych będą decydowali o tym, kto dostanie stanowisko. Do tego to zmierza. Dzisiaj jest pierwszy krok, ale pan minister pewnie przyzna mi rację, że obecnie są rozpatrywane trzy projekty ustaw o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury. Czy jest to prawidłowa legislacja? Czy jest to prawidłowe spoglądanie na wymiar sprawiedliwości, kiedy są trzy różne projekty - rządowy, poselski i prezydencki? Panie ministrze, gdzie jest sens, gdzie jest logika? (Dzwonek)

    Dlatego mamy nadzieję, że jednak jeszcze państwo przemyślicie, czy warto tę szkołę niszczyć, czy warto ją demolować. Składamy poprawki, które zagwarantują, że osoby, które za czasu obowiązywania dotychczasowej ustawy przystąpiły do egzaminu, zdały egzamin, są w tej szkole, będą traktowane fair, że zostaną zachowane ich uprawnienia. Mamy nadzieję, że te poprawki zostaną przez wysoką komisję rozpatrzone i przez Sejm przyjęte, dlatego że zmierzają do tego, aby ochronić wymiar sprawiedliwości przed złym sądzeniem. Dziękuję. (Oklaski)