16 punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druki nr 2003 i 2005).

Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałabym Wysokiej Izbie przedstawić sprawozdanie przedłożone przez połączone komisje: Komisję Finansów Publicznych i Komisję Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, zawarte, jak pan marszałek wskazał, w druku nr 2005.

    W dniu wczorajszym, czyli 12 grudnia, połączone komisje rozpatrzyły uchwałę Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, rekomendując Sejmowi odpowiednie głosowanie w sprawie poprawek, które do tej ustawy przedłożył Senat.

    Chciałabym jako poseł sprawozdawca uzupełnić to sprawozdanie o informację o procesie legislacyjnym dotyczącym tej ustawy. A zatem w dniu 20 listopada na posiedzeniu połączonych komisji został przedłożony projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, który wykonuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego. A zatem rząd przedłożył ten projekt. Do projektu została złożona w trakcie prac komisyjnych poprawka. I ta poprawka w regionach wywołała bardzo dużo komentarzy, bardzo duży niepokój, zgłaszano dużo uwag. Jaka to poprawka? Ta poprawka wskazywała, że dochody samorządów, które będą musiały przekazać w ramach ustawy wsparcie na rzecz innych samorządów, dlatego że mają wyższe dochody, przy założeniu określonych progów - a zatem samorząd, w tym przypadku samorząd województwa, i tylko tego to dotyczyło, którego wpłata na część regionalną subwencji przekroczy kwotę 400 mln zł, a będzie miał jeszcze obowiązek zapłaty subwencji na rzecz innych regionów - zostaną określone na poziomie z roku 2014, a wszelkie kwoty, jeżeli chodzi o zobowiązania z tego tytułu, wpłaty subwencji na rzecz innych samorządów zostaną przekazane samorządom w latach 2015-2017. Dotyczyło to konkretnie sytuacji województwa mazowieckiego. Uznano wtedy, że takie rozwiązanie jest jednym z możliwych. Wskazano również na możliwość zaciągnięcia kredytu z budżetu przez samorząd Mazowsza albo dyskutowano o tym, jednakże w tym momencie takiego stanowiska pozytywnego dotyczącego modyfikacji ewentualnej poprawki nie było.

    Była dyskusja w regionach w okresie procedowania. Debata, tzw. drugie czytanie, odbyła się w Sejmie 21 listopada, a głosowaliśmy nad tym projektem 22 listopada. Od tego czasu mówiłam o tej dyskusji i różnych uwagach, które wnosiły samorządy innych województw, poza Mazowszem.

    Praca nad ustawą, która została przekazana do Senatu, rozpoczęła się w Senacie 10 grudnia. Procedowano nad nią odpowiednio w ramach komisji, na posiedzeniu plenarnym Senatu, również w ramach połączonych komisji senackich. Ostatecznie uchwała Senatu została podjęta 12 grudnia i przekazana komisji finansów do rozpatrzenia. Jeżeli chodzi o to, czego dotyczyły poprawki Senatu, które będzie rozpatrywała w efekcie końcowym procesu legislacyjnego Wysoka Izba, to dokonane wpłaty, uzyskane kwoty części wyrównawczej, równoważącej, a także regionalnej subwencji ogólnej zwracane przez jednostkę samorządu terytorialnego od dnia wejścia w życie ustawy - a planowaliśmy, że ten termin będzie wcześniejszy, jednakże nie wcześniejszy niż 15 grudnia - nie będą wchodziły w skład specjalnej rezerwy, którą zamierzaliśmy utworzyć. W tym przypadku kwoty z roku 2013 zostaną zwrócone do budżetu. Poprawka ta zyskała akceptację połączonych komisji. W celu rozwiązania problemu dotyczącego m.in. wpłaty na część regionalną subwencji zastosowano rozwiązanie incydentalne, o którym mówiliśmy, chodzi tu o 400 mln zł, oraz metodę polegającą na spłacie części subwencji należnych innym samorządom w okresie późniejszym, przesunięto termin przekazania spłaty samorządom, zostało to zmienione. Myślę, że zarówno posłowie, jak i samorządy czekali na takie rozwiązanie.

    (Poseł Tomasz Makowski: I posłanki.)

    Posłanki - tak, panie pośle - i posłowie, wszyscy czekaliśmy na takie rozwiązanie, które będzie dobrym kompromisem dla wszystkich samorządów, na podstawie którego nie będzie się próbowało dzielić samorządów województw albo wprowadzać pomiędzy nie antagonizmów. Tak więc rozwiązanie, które zostało zaproponowane przez Senat, jest incydentalne. Samorząd, który będzie na rzecz innych samorządów dokonywał na część regionalną subwencji wpłat w kwocie wyższej niż 400 mln zł, może ubiegać się o pożyczkę z budżetu. Cały czas mówimy o konkretnym przykładzie, dotyczy to Mazowsza. Aby zaciągnąć taką pożyczkę, samorząd, sejmik województwa będzie musiał uchwalić program postępowania ostrożnościowego, które będzie zawierało działania racjonalizujące gospodarkę finansową i ograniczające wydatki bieżące, a zatem to po stronie samorządu leży podjęcie określonej uchwały, a po stronie ministerstwa, w tym przypadku reprezentującego budżet - przyjęcie tego bądź współdziałanie czy współpraca z samorządem, tutaj konkretnie Mazowsza, tak aby ten projekt był realny i odpowiadał określonym oczekiwaniom związanym ze zwrotem.

    Jeżeli chodzi o kolejną kwestię, to tutaj mogą być zadowoleni - jak pan poseł zauważył - posłanki, posłowie, samorządowcy w regionach. Myślę, że niepokój w odniesieniu do zakończenia procesu legislacyjnego nie zawsze jest uzasadniony, niemniej jednak na pewno spowodował on to, że samorządy - a zawsze wszystkie ważne sprawy regionów mamy w sercu - otrzymają w 2014 r., na warunkach określonych w obowiązujących dzisiaj przepisach, wypłaty z części regionalnej subwencji. Tak więc chodzi tu o województwa, w stosunku do których w tym przypadku przesunięto ten termin, o wpłaty: największą, powyżej 60 mln zł dla województwa dolnośląskiego czy trzydziestu kilku milionów złotych dla województwa podkarpackiego, jest tu proporcjonalnie inaczej.

    Już na marginesie chciałabym powiedzieć, że kwoty, które były wskazane, jeśli chodzi o środki subwencji, ustanowiono dla poszczególnych województw w identycznej proporcji, ale mówię o tym tylko gwoli wyjaśnienia, jak była prowadzona dyskusja.

    W trakcie procedowania nad uchwałą Senatu pojawiły się głosy, że zatoczyliśmy koło. To głos pana posła Kowalczyka.

    (Poseł Jan Krzysztof Ardanowski: Ale do rzeczy, pani poseł.)

    Przedstawiam sprawozdanie z debaty.

    (Poseł Henryk Kowalczyk: To nie jest sprawozdanie.)

    Chciałabym powiedzieć, że rozwiązanie, które się urodziło, stanowi dobry kompromis. Zadowolonych z niego jest zapewne 15 województw, stworzono szansę na zastosowanie dobrego, bardzo ostrożnego rozwiązania racjonalizującego gospodarkę w województwie mazowieckim. Myślę, że przekazanie tej informacji przed świętami będzie dla samorządów dobrą okolicznością.

    Połączone komisje rekomendują Wysokiej Izbie przyjęcie obu poprawek. Dziękuję. (Oklaski)