Poseł Gabriela Masłowska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ministerstwo Spraw Zagranicznych kierowane przez Radosława Sikorskiego wyraziło głębokie zaniepokojenie wydarzeniami w nocy z 10 na 11 grudnia w Kijowie w związku z akcją wymierzoną w demonstrantów. Minister Sikorski w swoich wystąpieniach podkreśla swoje zaangażowanie w Partnerstwo Wschodnie, w tym w rozmowy z Ukrainą. Rzeczywistą, obnażoną z fasady marketingu rolę Ministerstwa Spraw Zagranicznych w kształtowaniu relacji polsko-ukraińskich i wizerunku Rzeczypospolitej wśród obywateli Ukrainy ilustruje proceder udzielania wiz na Ukrainie przez polskie placówki konsularne. Ministerstwo Spraw Zagranicznych wprowadziło zdalną rejestrację wniosków wizowych poprzez stronę internetową www.e-konsulat.gov.pl nie jako możliwość, ale jako rozwiązanie obligatoryjne według informacji przekazywanej petentom w konsulacie we Lwowie. Na terenie konsulatu brak jest terminala umożliwiającego elektroniczne wypełnianie formularza wizowego. Pomijając fakt, że nie każdy obywatel Ukrainy zamierzający uzyskać wizę do Polski posiada dostęp do Internetu czy wymagany adres mailowy do kontaktu przy składaniu w formie elektronicznej wniosku, najczęściej nie jest możliwe zarejestrowanie przez Internet formularza wizowego z powodu, podkreślam, braku dostępności funkcji wyboru terminu na stronie www.e-konsulat. Zamiast dostępu do wolnych terminów pojawia się komunikat: brak terminów do dnia... Podczas próby rejestracji wniosku wizowego przez kolejne dni pojawia się nadal komunikat ten ze zmienioną datą, do której brak terminów. Na stronie www.e-konsulat.gov.pl po wybraniu Ukrainy pojawia się informacja, że w trosce jakoby o wygodę jest możliwość złożenia wniosku o wizę Rzeczypospolitej Polskiej poprzez firmę VFS Global działającą w porozumieniu z Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie. Na stronie internetowej dla Ukrainy brak jest informacji, że terminy na złożenie dokumentów są codziennie otwierane i nie przekraczają dwóch tygodni, jak to jest w przypadku Rosji. Według konsula we Lwowie nie jest możliwe złożenie osobiście wniosku niezarejestrowanego elektronicznie, chyba że jest to nagły wypadek. Konsul stanowczo odsyła do placówki VFS Global, czasami określając termin, w którym w ramach listy z konsulatu może zostać złożony wniosek wizowy za dodatkową opłatą, niezależnie od kosztów wizy, w wysokości 200 hrywien. Pośrednictwo VFS GLobal kosztuje: za rejestrację wniosku przez infolinię 100 hrywien, za wypełnienie elektroniczne wniosku 50 hrywien, za przyjęcie wniosku 200 hrywien, czasami pojawią się jeszcze inne opłaty. VFS GLobal ma cały czas możliwość rejestracji wniosków o wizę i uzyskania jej przed terminem, do którego oficjalnie brak jest możliwości rejestracji wniosku wizowego, ale oczywiście za kolejną dodatkową opłatą.

    Praktyka ta, łupienia obywateli Ukrainy przy udziale konsulatu RP, ma miejsce również w przypadku wiz dla dzieci i emerytów, którym przysługuje bezpłatna wiza. Dla emerytów wydatek 200 hrywien stanowi ok. 20% miesięcznej emerytury. Zarobki większości obywateli Ukrainy kształtują się na poziomie 1,5 tys. hrywien, z których wydatek na wizę dla dziecka, na przykład na wyjazd na zawody sportowe, stanowi barierę finansową nie do pokonania.

    W opinii wielu obywateli Ukrainy, tak mocno obecnie sprzeciwiających się korupcji i panującej tam oligarchii, przymus uzyskiwania wizy za pośrednictwem VFS Global wynika z układu między ambasadą RP na Ukrainie a właścicielem tej firmy, którym jest członek rodziny prominenta we władzach Ukrainy.

    Szczegółowe pytania dotyczące powierzenia czynności wizowych firmie zewnętrznej oraz zasadności i zgodności z prawem współpracy ambasady RP na Ukrainie z tą firmą oraz ambasady RP w Rosji z Pony Express przedstawię odrębnie w interpelacji i innych pismach. Teraz wzywam ministra Sikorskiego do natychmiastowego umożliwienia rejestracji wniosków bez konieczności pośrednictwa VFS Global, do umożliwienia bezpośredniego składania wniosków (Dzwonek) w konsulacie przez emerytów i opiekunów dla dzieci, którym przysługuje bezpłatna wiza. Wzywam również do zadośćuczynienia wobec tych emerytów i rodziców dzieci, których zmuszono do udania się do placówki VFS Global w celu uzyskania wizy, oraz do pociągnięcia do odpowiedzialności, w szczególności finansowej, konsulów i innych osób odpowiedzialnych za ten stan rzeczy, którzy tych praktyk się dopuścili. Rzeczpospolita Polska może realnie wesprzeć tymi działaniami obywateli Ukrainy, którzy obecnie w pełni determinacji sprzeciwiają się korupcji w ich państwie i łupieniu ich przez oligarchię. Wówczas deklaracje rządu RP wspierania obywateli Ukrainy nie będą gołosłowne.

    W odpowiedzi na moje pytania podczas dzisiejszej debaty minister Sikorski chyba tendencyjnie mijał się z prawdą. Zadziwia mnie brak logiki w jego rozumowaniu.

    Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

    Pani poseł, cały czas mam nadzieję, że pani już oddech bierze przed ostatnim zdaniem.

    Poseł Gabriela Masłowska:

    Tak.

    Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:

    Pani sobie nie zmierzyła czasowo tego?

    Poseł Gabriela Masłowska:

    Zmierzyłam. I już kończę.

    Tak że zupełnie nie zgadzam się z odpowiedzią pana ministra na moje pytania, które dzisiaj padły podczas debaty. Tym kończę. Dziękuję. (Oklaski)