11 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych (druk nr 1576).

Poseł Genowefa Tokarska:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawić opinię w sprawie rządowego projektu ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, druki nr 1576 cz. I i 1576 cz. II - zawierająca projekty aktów wykonawczych.

    Niniejszy dość obszerny projekt ustawy jest drugim etapem działań rządu w celu zmniejszenia liczby zawodów regulowanych w Polsce. Projekt przewiduje deregulację lub całkowitą dereglamentację 9 zawodów rynku finansowego oraz 82 zawodów technicznych, pozostających głównie w gestii ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej.

    Po analizie obecnej sytuacji niestety okazuje się, iż wciąż należymy do rekordzistów na świecie, jeśli chodzi o liczbę zawodów regulowanych. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej w art. 65 ust. 1 zapewnia każdemu wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wolność ta nie jest jednak absolutna, jak każda podlega ograniczeniom, które mogą być ustanowione tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne.

    Wprowadzona deregulacja zawodów obejmuje różne obszary ograniczeń, na przykład zmniejszenie kosztów nabycia uprawnień do wykonywania danego zawodu, skrócenie ścieżki uzyskiwania uprawnień czy też zwiększenie prawdopodobieństwa uzyskania uprawnień poprzez na przykład ujednolicenie przeprowadzanych egzaminów. Zbyt wygórowane koszty uzyskania określonych uprawnień powodują, że liczba kandydatów do uzyskania zawodu maleje, to z kolei zmniejsza konkurencję w danym zawodzie, a zwiększa koszty oferowanych usług. Nadmierne regulowanie zawodów wpływa także niekorzystnie na rozwój gospodarczy państwa, powoduje obniżenie jego konkurencyjności. Dotyczy to zwłaszcza zawodów, które są właśnie przedmiotem projektu, czyli zawodów finansowych i inżynierskich.

    Utrzymywanie rozbudowanego systemu regulacji oznacza także wzrost kosztów funkcjonowania państwa. Koszty generują zarówno procedury egzaminacyjne, jak i nadzór nad systemem, finansowanie rejestrów itp. Z ankiety przeprowadzonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, iż większość ankietowanych, 55%, odpowiedziała, że bardziej odpowiada im sytuacja, w której dostęp do wykonywania zawodu jest łatwy, a jakość usług weryfikuje sam rynek, czyli sami klienci. Za łatwiejszym dostępem do wykonywania zawodu opowiadają się oczywiście ludzie młodzi, uczniowie i studenci - aż 77% ankietowanych.

    Analizując zapisy niniejszej ustawy, należy również pamiętać, że dotyczy ona wielu zawodów tzw. zaufania publicznego. Stąd wymagania dotyczące wykształcenia, kwalifikacji i praktyki zawodowej nie mogą być zbyt niskie, nieadekwatne do wykonywanego zawodu. Już dzisiaj otrzymujemy liczne pytania zwracające uwagę na te problemy. A więc na przykład, czy tłumaczem przysięgłym może być osoba ze średnim wykształceniem, a inżynierem projektantem na samodzielnym stanowisku, zapytuje Polska Izba Inżynierów Budownictwa, ktoś, kto posiada tylko jednoroczną praktykę w projektowaniu.

    Nie sposób w dniu dzisiejszym ustosunkować się do szczegółowych zapisów określających wymagania poszczególnych 91 zawodów ujętych w przedłożonym projekcie. Wszystkie one określają wymagania dotyczące wykształcenia, praktyki zawodowej, specjalistycznych kwalifikacji, kształtu i sposobu sprawdzania wiedzy i posiadanych umiejętności. Projekt ustawy zawiera propozycje tworzenia lub likwidacji samorządów różnych zawodów.

    Jestem przekonana, że projekt tej ustawy, podobnie jak poprzedni, który już został przyjęty przez Wysoką Izbę, budzi wiele emocji i kontrowersji. Już dzisiaj są również konkretne propozycje zmian projektowanych zapisów. Sądzę, że podobnie jak poprzednio w przyszłej pracy w parlamencie nad tym projektem niezbędne będzie wysłuchanie publiczne zainteresowanych grup samorządów zawodowych i osób. Wiele pracy czeka także członków Komisji Nadzwyczajnej.

    Regulacja dotyczy wielu aktów prawnych, nie będę się powtarzać. Pan minister Chmielewski bardzo dokładnie omówił tych 21 ustaw. (Dzwonek) Chcę tylko jeszcze zwrócić uwagę...

    Panie marszałku, jeszcze dwa zdania.

    ...że integralną częścią regulacji są projekty rozporządzeń, które zawierają bardzo szczegółowe uwarunkowania prawne, zasady dotyczące regulowanych zawodów. Są to liczne rozporządzenia ministra finansów, ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej, a także ministra obrony narodowej i ministra spraw wewnętrznych. A więc jest to ustawa obszerna, wymagająca dokładnej analizy.

    W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego jestem za skierowaniem projektu do pracy w komisji. Dziękuję.