18 punkt porządku dziennego:

Poseł Barbara Bartuś:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu mojego Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego (druk nr 1269).

    Propozycja zawarta w tym projekcie dotyczy dwóch artykułów Kodeksu postępowania cywilnego. Powiem tak, zmiany art. 788 wprost nie rozumiem. W uzasadnieniu projektodawcy piszą: Proponowana w niniejszym projekcie zmiana art. 889 § 1 ust. 1 K.p.c. powoduje konieczność zmiany art. 788 K.p.c. Jeżeli dane w postaci numeru PESEL nie będą zamieszczone w tytule wykonawczym, pożądane jest, aby w każdym przypadku, także po wydaniu tytułu wykonawczego, to sąd (a nie komornik już po wydaniu tytułu wykonawczego) badał przejście uprawnienia lub obowiązku na inną osobę. Nie widzę tu żadnego związku.

    Obecna treść art. 788 § 1 brzmi: Jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Tak więc, po co robić zmianę, która ma prowadzić do tego, że to sąd nada klauzulę wykonalności, skoro już to robi. Nie wiem, skąd w uzasadnieniu pomysł, że klauzulę mógłby zmienić komornik, jeżeli z obecnego brzmienia przepisu jasno wynika coś innego. W każdym razie zmiana, jak się wydaje, polega tylko na wykreśleniu w projekcie słów: po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu. Uważam, że to całkowicie niczego nie wnosi. To taka zmiana dla zmiany, która, jak już, to tylko może namieszać przy wykładni.

    Tak na marginesie, obecny zapis wskazuje na jego zastosowanie do postępowania egzekucyjnego i klauzulowego. Czyli, jeżeli dochodzi się od osoby X i w trakcie procesu osoba X umrze, to powinno zostać już w trakcie procesu wykazane następstwo, jeżeli dany dług jest w ogóle objęty sukcesją. Zasądzenie powinno być już od następcy, czyli powiedzmy Y. Nie można zmienić tego w postępowaniu późniejszym, bo jest powaga rzeczy osądzonej. Jeżeli usuniemy zapis wskazany powyżej, to mamy sytuację taką, że nie ważne, kiedy nastąpiło zdarzenie powodujące przejście uprawnień, ale sąd ma nadać klauzulę na następcę. W tej sytuacji jest zasądzone od X, po czym okazuje się, że w trakcie sprawy X zmarł, jego następca, czyli ten Y, nic o sprawie nie wiedział, a jakby wiedział, to mógłby się wybronić, ale można od sądu żądać klauzuli na Y, bo nie ważne, kiedy przeszły na niego obowiązki. W ten sposób można podważyć treść wyroku, bowiem orzeczenie ostateczne będzie miało skutek wobec innej osoby niż ta, wobec której zostało wydane, a która już na etapie wyrokowania powinna być stroną procesu i ewentualnie stroną orzeczenia, a co za tym idzie, pozbawia Y prawa do sądu, bowiem w postępowaniu o nadanie klauzuli przeciwko następcy nie podlega już badaniu meritum sprawy.

    Co do art. 889 to, po pierwsze, co znaczy: po upływie trzech dni od zawiadomienia? Zapis jest niejednoznaczny. Czy należy rozumieć to jako trzy dni od nadania zawiadomienia, a w ten sposób posiadacz rachunku nie ma szans na żadną reakcję, czy dopiero od daty dojścia doręczenia do wiadomości posiadacza rachunku. A po drugie, jak się już dopisuje dodatkowe terminy, to należałoby zobaczyć na ich zależność z tymi, które już istnieją. Bank ma przekazać środki komornikowi bezzwłocznie albo zająć stanowisko w ciągu 7 dni. Jeżeli uznajemy, że zawiadomienie posiadacza rachunku jest skuteczne po otrzymaniu informacji, to bank może nie mieć możliwości zrealizowania swojego obowiązku - jeżeli zawiadomienie ma być listowne, to adresat ma co najmniej 14 dni na odebranie. Myślę, że na miejscu banku zawiadamiałabym listem poleconym, żeby później unikać roszczeń z powodu niezawiadomienia. Rozumiałabym jeszcze może obowiązek przekazania środków bezzwłocznie i liczenie terminu 7 dni do informowania komornika po upływie terminu do zajęcia stanowiska przez posiadacza rachunku. Chyba że bank ma zawsze pisać komornikowi, że jeszcze nie dostał stanowiska i kiedy wysłał zawiadomienie. Skutek będzie taki, że bank z pewnością doliczy to sobie do kosztów obsługi rachunku, a już dzisiaj Narodowy Bank Polski w swojej opinii podnosi, że niewątpliwie przyjęcie tej nowelizacji wygeneruje koszty po stronie sektora bankowego.

    Tezę z uzasadnienia o możliwości prowadzenia egzekucji na podstawie kserokopii tytułu wykonawczego (Dzwonek) pozostawię bez komentarza i nie będę z panem posłem polemizować, bo nasuwa się pytanie, czy ten projekt, a szczególnie uzasadnienie, pisał prawnik. Bo czy można dochodzić na podstawie ksero? Jeżeli ktoś tak robi, to jest to niezgodne z prawem, tak więc inne przepisy obowiązują.

    Według mnie - cel projektu ważny, ale wykonanie fatalne. Tak też ten projekt oceniają Sąd Najwyższy, Krajowa Rada Komornicza czy Narodowy Bank Polski.

    Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Zakończę cytatem z jednej z opinii: ˝Wydaje się, że prezentowane rozwiązanie nie jest jeszcze na tyle dopracowane, aby można je było uznać za możliwe do przyjęcia w takim kształcie˝. Co do dalszych losów to opowiemy się w głosowaniu. Dziękuję. (Oklaski)