Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej przedstawić oświadczenie w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, druki nr 1215 i 1282.
Przedmiotowy projekt ustawy stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 lipca 2012, syng. akt P 59/11. We wskazanym wyroku trybunał orzekł, że art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej w zakresie, w jakim pomija się okres urlopu macierzyńskiego jako umożliwiający nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, w sytuacji nieprzepracowania w ciągu całego roku kalendarzowego faktycznie 6 miesięcy, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 w związku z art. 71 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
W projekcie ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej zaproponowano w art. 2 ust. 3 pkt 6 po lit. a dodanie lit. aa-ae w brzmieniu: aa) z urlopu macierzyńskiego, ab) z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, ac) z urlopu ojcowskiego, ad) z urlopu w warunkach urlopu macierzyńskiego, ae) z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Przedstawiona propozycja zmiany art. 2 ust. 3 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej uzupełnia regulację określającą katalog sytuacji, których wystąpienie zwalnia określone podmioty z obowiązku faktycznego wykonywania pracy w okresie 6 miesięcy, stanowiącego warunek uzyskania dodatkowego wynagrodzenia rocznego.
Trybunał Konstytucyjny w analizowanym wyroku wskazał jedynie na brak w przedstawionym katalogu urlopu macierzyńskiego jako okresu, który matka wykorzystuje do powrotu do zdrowia po porodzie i opieki nad nowo narodzonym dzieckiem. W projekcie zaproponowano zmianę rozszerzającą ten katalog o inne przerwy, których przeznaczenie jest podobne do przeznaczenia urlopu macierzyńskiego, takie jak dodatkowy urlop macierzyński, urlop ojcowski, urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego. Wprowadzenie wymienionych rodzajów urlopów do katalogu sytuacji, których wystąpienie zwalnia określone podmioty z obowiązku faktycznego wykonania pracy w okresie 6 miesięcy, jest zasadne i znajduje uzasadnienie w istocie przedmiotowych urlopów, których celem jest opieka nad nowo narodzonym dzieckiem przez matkę lub ojca dziecka. Ustanowienie tego rodzaju przerw w świadczeniu pracy przez ustawodawcę stanowi realizację konstytucyjnej zasady szczególnej pomocy władz publicznych matce, a w tym przypadku także i ojcu, po urodzeniu dziecka. Oznacza to, że inne urlopy służące opiece nad dzieckiem po porodzie powinny być traktowane tak samo jak urlop macierzyński w kontekście ich statusu prawnego, w szczególności uprawnień do dodatkowego wynagrodzenia rocznego dla pracowników jednostek sfery budżetowej.
W związku z powyższym nieuwzględnienie w wyżej wymienionym katalogu tego rodzaju przerw nie odpowiadałoby intencji prawodawcy określonej w art. 71 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i mogłoby budzić wątpliwości w świetle zgodności z konstytucją. Należy uznać, że zmiana w zaproponowanym brzmieniu odzwierciedla intencje Trybunału Konstytucyjnego wyrażone w wyroku z dnia 9 lipca 2012 r. i tym samym zapewnia realizację norm konstytucyjnych zawartych w art. 32 ust. 1 w związku z art. 71 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Projektowana ustawa oddziaływać będzie na pracowników jednostek sfery budżetowej, to jest pracowników, po pierwsze, państwowych jednostek sfery budżetowej, dla których środki na wynagrodzenia są kształtowane na podstawie odrębnej ustawy (Dzwonek); po drugie, zatrudnionych w urzędach organów władzy publicznej; po trzecie, samorządowych jednostek budżetowych; po czwarte, zespołów parlamentarnych, biur poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich.
Wobec faktu, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który jest wykonywany projektowaną ustawą, wszedł w życie w połowie 2012 r., obalając domniemanie konstytucyjności jednej z zasad nabywania prawa do wynagrodzenia rocznego, konieczne stało się stosowanie zmodyfikowanych zasad, czyli wprowadzonych projektowaną regulacją, nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego już za rok 2012. Jednocześnie wymaga podkreślenia, że z uwagi na fakt, iż do zakończenia roku, za który ma przysługiwać dodatkowe wynagrodzenie roczne, nie ma możliwości zaplanowania dokładnych kwot środków na wypłaty tego świadczenia, można przyjąć założenie, że kwoty planowane w budżetach na ten cel są ujęte w pełnej wysokości dla każdego pracownika, jeszcze niepomniejszonej proporcjonalnie do okresu przepracowanego u danego pracodawcy w roku kalendarzowym.
W związku z tym należy stwierdzić, że po pierwsze, projektowane regulacje mogą wpływać na budżet państwa oraz budżety jednostek samorządu terytorialnego, począwszy od budżetów na rok 2013. Po drugie, sposób planowania środków w projektach budżetów, tak na rok 2013, jak i kolejnych, na pokrycie wynagrodzeń rocznych dla pracowników jednostek sfery budżetowej pozwala na przyjęcie założenia, iż koszty regulacji wprowadzonej projektowaną ustawą zostaną sfinansowane w ramach zaplanowanych budżetów. Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że w przypadku budżetu państwa wydatki związane z wejściem w życie projektowanych przepisów zostaną sfinansowane w ramach wydatków planowanych na wynagrodzenia corocznie w ustawie budżetowej w budżetach właściwych dysponentów części budżetowych bez konieczności przyznawania dodatkowych środków na ten cel.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska w całości popiera przedkładany rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, zwarty w drukach nr 1215 i 1258. Dziękuję.