3 punkt porządku dziennego:

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisław Kalemba:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję posłom za zainteresowanie się obrotem ziemią, bo to jest kwestia zasadnicza dla Polski, nie tylko dla polskich rolników. Proceder marginalnego wykorzystywania tzw. słupów przy obrocie ziemią trwa od około 20 lat, o czym posłowie związani z rolnictwem wiedzą chociażby z wyjazdowych posiedzeń komisji rolnictwa, które miały miejsce, natomiast nie było i nie ma masowego wykupu gruntów rolnych od Agencji Nieruchomości Rolnych przez podstawione osoby działające w imieniu podmiotów zagranicznych. Wszystkie sprawy, które były zgłoszone ministerstwu na tych spotkaniach - zawsze prosiłem na spotkaniach, żeby podawać konkretne przykłady - zostały zgłoszone do CBA, do ABW, do prokuratury i te organy się tym wszystkim zajmują. Mamy potwierdzenie, że cały szereg spraw przekazano do oddziałów tych instytucji na terenie całego kraju.

    Natomiast jeśli chodzi o pytanie, co zrobiliśmy albo co robimy, to w tym zakresie 11 stycznia br. w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi podpisaliśmy z komitetem protestacyjnym 12 ustaleń bez żadnych rozbieżności. Zwracam uwagę, że bez żadnych rozbieżności, czyli te ustalenia zostały zaakceptowane w 100%. Tydzień później wydane zostało rozporządzenie, które reguluje obrót ziemią. Po raz pierwsze izby rolnicze we współpracy z samorządami rolniczymi otrzymały możliwość współdecydowania o tym, gdzie te grunty mają być sprzedane, przede wszystkim na powiększanie gospodarstw rodzinnych. Też się dziwię jako minister, że wcześniej nie udało się tego wprowadzić.

    Natomiast Polskie Stronnictwo Ludowe zadbało, jak może żadne inne ugrupowanie, żeby w 2011 r. była uchwalona ustawa wspierająca przetargi ograniczone, aby z największych dzierżaw wyłączyć te 30%. To dało taki efekt, że około 80 tys. ha przeznaczono na przetargi ograniczone, głównie na powiększanie gospodarstw rodzinnych. Po raz pierwszy izby rolnicze otrzymały realne uprawnienia, z których są bardzo zadowolone. Mają realny wpływ na rozstrzygnięcia przetargów. Zgodnie z rozporządzeniem jest dzisiaj tak, że komisja przetargowa może liczyć do 6 osób, z tego połowa to przedstawiciele izb rolniczych, i jeśli nawet jeden przedstawiciel złoży uzasadnione zastrzeżenie, odstępuje się od tego przetargu. Mam spotkania z grupami 500, 600, 700 rolników i są oni z tego bardzo zadowoleni, natomiast faktycznie pytają, dlaczego tak późno zostało to wprowadzone.

    Jeszcze raz zwracam uwagę na te ustalenia w postaci 12 punktów przyjęte bez żadnych zastrzeżeń, które realizujemy. Na ile jest to realizowane? W roku 2012 było ok. 4400 przetargów ograniczonych, a w poprzednim roku było ich ok. 800. To świadczy o tym, że samorządy, rolnicy i izby rolnicze są bardzo zainteresowani realizacją tej ustawy z 2011 r. Jeszcze raz potwierdzam, że udało się nam wypowiedzieć decydujące zdanie, jeżeli chodzi o rolników, czyli samorząd rolniczy, czego przedtem nie było.

    Oczywiście będę miał mało czasu - dopowiem to wszystko. Odnośnie do przetargów ograniczonych to zgodnie z art. 29 ust. 1-3b ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi państwa przez ANR można zastrzec, że w ramach tzw. przetargów ograniczonych w przetargu na sprzedaż nieruchomości mogą uczestniczyć rolnicy indywidualni zamierzający powiększyć swoje gospodarstwa rodzinne albo też osoby posiadające kwalifikacje i chcące założyć gospodarstwo.

    Zgodnie natomiast z art. 23 konstytucji preferencje są tutaj absolutnie dla gospodarstw rodzinnych - do 300 ha. W przetargu ograniczonym mogą uczestniczyć tylko tacy rolnicy, z danej gminy albo z gmin graniczących, gdzie te grunty powstają. Jeżeli chodzi o to, to mogę spojrzeć tu wszystkim w oczy, bo przetarg ograniczony został wprowadzony ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego na wniosek Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego.

    Kiedy faktycznie powstał problem - 5 grudnia - to już 8 grudnia spotkałem się z rolnikami w Szczecinie, następnie byłem u nich 28 i 29 grudnia ub.r. Potem zespół ministerstwa na parę dni pojechał do Szczecina i tam wypracował zasady, o których mówię (Dzwonek), które są wdrażane zgodnie z rozporządzeniem z dnia 18 stycznia br. To zostało zaakceptowane w 100% przez protestujących rolników i wszystkie organizacje rolnicze. Uważam więc, że wykonaliśmy znaczącą pracę. Jako minister uważam też, że szkoda, że tak późno. Dziękuję bardzo.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stanisław Kalemba:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Jeżeli ktoś funkcjonował w komisji rolnictwa przez długi czas, to wie, jakie były nieprawidłowości w województwie zachodniopomorskim, bo one były i zostały zgłoszone do prokuratury.

    Obecnie wszystkie sprawy, które do mnie dotarły - na wielu spotkaniach wręcz pytałem rolników, czy mieli przykłady, i prosiłem, żeby je do mnie zgłaszać, domagałem się tych informacji - zgłosiłem do CBA, ABW, natomiast oddziały Agencji Nieruchomości Rolnych zgłosiły to do prokuratury.

    Teraz zadałbym pytanie: A co zostało zrobione dla uporządkowania kwestii związanych z tym obrotem ziemią za czasów rządu PiS, LPR i Samoobrony? Co wtedy zrobiliście?

    Natomiast jeżeli chodzi o art. 23 konstytucji chroniący gospodarstwa rodzinne, to było za czasów PSL, to był wniosek klubu PSL. Zostało to przyjęte, jest dzisiaj stosowane. W ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego określone jest, czym jest gospodarstwo rodzinne. Przetarg ograniczony wprowadzony był na nasz wniosek. Wy o tym opowiadacie, natomiast myśmy to wdrożyli. 12 ustaleń - bez żadnych rozbieżności z rolnikami, izbami rolniczymi, kółkami rolniczymi, RI Solidarność, Samoobroną. Myśmy to wdrożyli.

    Pan wiceprzewodniczący komisji rolnictwa mówił na temat ustawy z 2011 r. Chciałbym powiedzieć, że byłem na spotkaniu w Przysieku, w pana województwie. Tam było ok. 500 rolników. Mówili, że to jest bardzo dobre rozwiązanie, że szkoda, że tak późno zaproponowane. Czyli rolnicy w pana województwie inaczej to oceniają, nareszcie widzą możliwość zakupu gruntów. I teraz, jakie są warunki. Kredyty na ten rok są. W ubiegłym roku też były. W ustawie zapisana jest wpłata 10% w wygranym przetargu ograniczonym pod nadzorem izb rolniczych, reszta rozłożona do 15 lat z oprocentowaniem rocznym 2%. Panie przewodniczący, takich warunków nie było, nie ma i nie będzie. Zachęcam rolników, żeby po prostu z tego korzystali.

    Jeżeli chodzi o ochronę gruntów, polskich gruntów, dla gospodarstw chłopskich. Pracuję tutaj w Sejmie już 22 lata. Proszę przeczytać sobie stenogramy, wszystkie moje wypowiedzi, poprawki zgłoszone do ustaw. Ile się tego udało uchwalić. Może gdyby była tu większa grupa reprezentująca środowiska rolnicze, byłoby lepiej.

    Jeśli chodzi o ostatnią ustawę, którą uchwaliliśmy, to poparliście ją, panie pośle. PiS poparł tę ustawę, a dzisiaj krytykujecie ją, że jest zła. To po co ją popieraliście? Na tym polega problem, tak?

    (Poseł Dariusz Bąk: Źle wykonujecie.)

    Trzeba także uczciwie powiedzieć, że ją poparliście, a dzisiaj krytykujecie to, co uchwaliliście. Wiem, że rolnicy, którzy są waszymi sympatykami, popierają tę ustawę. Natomiast zgadzam się, że po roku 2016, kiedy ochrona polskiej ziemi, zgodnie z traktatem, osłabnie, potrzebne będą nowe uregulowania. Pracujemy nad tym w ministerstwie, nad rozwiązaniami ustawowymi, które nie zostały skonsumowane w rozporządzeniu, bo nie mogły być. Chodzi o to, jak usprawnić obrót i przede wszystkim o to, żeby grunty zasobów agencji były przeznaczone na powiększanie tych chłopskich gospodarstw rodzinnych.

    Dzięki tej ustawie rolnicy będą mogli zakupić ok. 80 tys. ha, najwięcej w województwie zachodniopomorskim, bo ok. 16 tys. ha. To jest dobra decyzja, czy zła? Proponuję więc, żebyśmy razem tworzyli lepsze warunki, przepisy, żeby polska ziemia była w polskich rękach, szczególnie chodzi o rodzinne gospodarstwa. Dziękuję za uwagę.