7 punkt porządku dziennego:

Poseł Mirosław Pawlak:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! W celu zapewnienia bezpieczeństwa obywateli oraz w celu ujęcia sprawców najgroźniejszych przestępstw dopuszczalne jest użycie przez uprawnione do tego organy państwa środków przymusu bezpośredniego, a w ostateczności także broni palnej. Uprawnienia te sklasyfikowane są w szeregu ustaw i stanowią najczęściej osobny rozdział. Demokratyczne państwo prawne jest wyposażone w instrumenty przymusu, których użycie, jak powiedziałem na wstępie, stanowi ostateczność.

    Użycie przymusu, jakiegokolwiek przymusu, musi być uwarunkowane zaistniałymi okolicznościami i sytuacją, a także innymi czynnikami zezwalającymi i umożliwiającymi zastosowanie takiego środka. Ostatecznością, i to w każdej sytuacji, jest użycie broni palnej. Nie mówiąc o skutkach, należy pamiętać także o stresie wywoływanym u funkcjonariusza lub żołnierza oddającego strzał, o tym zapominać nie wolno. Brak odwagi u funkcjonariusza, podobnie jak i brak stresu czy stanu przeżycia po oddaniu strzału do człowieka, nawet moralnie eliminuje go ze służby. Warto też w tym miejscu podnieść fakt, iż stres u osoby oddającej strzał do drugiego człowieka może okazać się tak wielki, że pozostawi uraz na całe życie. Stąd też dla osób powracających z misji wojskowych stworzono klinikę stresu bojowego.

    Bardzo dobrze zatem się stało, że rząd po wielu dyskusjach, a także po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, podjął wysiłek uregulowania zasad użycia środków przymusu bezpośredniego, w tym broni palnej, w akcie rangi ustawowej. Nie jest w tym momencie ważne, jakie okoliczności legły u podstaw skierowania sprawy do Trybunału Konstytucyjnego. Ważne jest, aby ten szczególnej rangi akt prawny skonstruować w sposób mądry, przemyślany i odpowiadający istotnym potrzebom i sytuacjom, z szacunkiem dla osoby ludzkiej, nie nadużywając prawa ponad miarę.

    Po dogłębnej analizie projektu, a także kilku rozmowach z funkcjonariuszami i żołnierzami, którzy chociaż raz w życiu użyli broni palnej, i tymi, którym los oszczędził takich sytuacji, muszę powiedzieć, że prawie 100% moich rozmówców ucieszyła regulacja tych kwestii w akcie o randze ustawy.

    To właśnie projekt, który będzie jeszcze procedowany w Komisji Spraw Wewnętrznych, pozwoli na jednoznaczne sklasyfikowanie sytuacji, co do których odniesienie będzie miało użycie środków przymusu bezpośredniego, a także sytuacji ostatecznych uprawniających do użycia broni palnej. Ale jest jeszcze rzadko poruszany aspekt. To aspekt odpowiedzialności służbowej i karnej za użycie środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy i żołnierzy, nie wspominając już o odpowiedzialności tych podmiotów za bezprawne użycie palnej broni, kiedy ginie człowiek. Często obok sprawcy - bandyty, napiętnowany jest drugi człowiek - żołnierz czy funkcjonariusz, a nierzadko i jego rodzina.

    Panie i Panowie Posłowie! Projekt w swej zawartości bardzo szczegółowo, wręcz enumeratywnie, sklasyfikował rodzaje służb, wymienił je z nazwy i przypisał im uprawnienia. To było bardzo potrzebne, ale i na pewno długo oczekiwane przez polskie służby, które przecież dla ochrony drugiego człowieka podejmują działania w sytuacjach szczególnie ekstremalnych, narażając życie własne.

    Dlatego też z tej trybuny nie chciałbym wyliczać i przytaczać nazw służb ani przynależnych im uprawnień, co zrobili już moi przedmówcy. Pozwolę sobie jedynie na przytoczenie dwóch, jakże moim zdaniem ważnych, przykładów uprawnień służb, których funkcjonariusze na co dzień stykają się z sytuacjami, w których w sposób najmniej spotykany bywają sami zaatakowani. Jako pierwszy podam przykład funkcjonariuszy Straży Granicznej. Otwarcie granic, swoboda przepływu ludności nosi w sobie obok wielu czynników pozytywnych także olbrzymie zagrożenie. To są fakty, a nie fantasmagoria. Często nie mamy nawet powierzchownych wyobrażeń o niebezpieczeństwach, jakie ze sobą niesie pełnienie tej służby. A przecież to ci funkcjonariusze odpowiadają 24 godziny na dobę i 365 dni w roku za bezpieczeństwo i ochronę granic oraz wwóz i wywóz osób i towarów na i z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To oni pierwsi stykają się na granicy tak z prawdziwymi turystami, jak i z bezwzględnymi bandytami. Jeśli wymagamy jako państwo, ale i zwykli obywatele ochrony najżywotniejszych interesów państwa, naszego państwa, a takimi są rozpoznanie szpiegostwa, terroryzmu czy wreszcie działań godzących w podstawy ekonomiczne państwa, to nie wolno nam odmówić szczególnych uprawnień Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu.

    Nie chcę i nie będę wdawał się w głębszą polemikę w tym względzie. Metody, jakimi posługują się zorganizowane grupy przestępcze, są coraz bardziej groźne i wyrachowane. Działają one w sposób bezwzględny. Stawiający im czoła słabo wyposażony funkcjonariusz będzie - zamiast budzić respekt - zaświadczał o słabości tego państwa.

    Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że projekt podlegać będzie modyfikacjom na etapie prac w Komisji Spraw Wewnętrznych i podkomisji, a także w fazie drugiego czytania. Jako wątpliwości pozwolę sobie wskazać przyznanie uprawnień strażnikom straży gminnych (miejskich) czy wreszcie inspektorom Inspekcji Transportu Drogowego.

    To są uwagi i przemyślenia na gorąco.

    Wysoka Izbo! Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że intencja rządu ustawowego uregulowania tej tak bardzo newralgicznej problematyki zasługuje na akceptację, a zatem reprezentowany przeze mnie Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego opowie się za skierowaniem projektu do prac w Komisji Spraw Wewnętrznych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)