7 punkt porządku dziennego:

Poseł Dariusz Cezar Dziadzio:

    Dziękuję, pani marszałkini.

    Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Pragnę przeprosić państwa za chwilowe opóźnienie, ale doszło do zmiany posła wnioskodawcy.

    Od dnia 1 stycznia 2010 r. na mocy nowelizacji Kodeksu pracy z dnia 6 grudnia 2008 r. wprowadzone zostało nowe uprawnienie w postaci urlopu ojcowskiego. W latach 2010 i 2011 jego wymiar wynosił tydzień. Od 2012 r. wymiar urlopu ojcowskiego wynosi dwa tygodnie, tj. 14 dni kalendarzowych. Do urlopu niestety wliczone są soboty, niedziele oraz przypadające w tym czasie inne dni wolne od pracy. Wedle obowiązujących obecnie przepisów urlopu ojcowskiego w obowiązującym wymiarze dwóch tygodni nie można dzielić na części. Wymiar pojedynczego urlopu ojcowskiego jest niezależny od urodzenia przez kobietę większej liczby dzieci przy jednym porodzie.

    Według danych ZUS w pierwszym kwartale 2010 r. urlop ojcowski wykorzystało nieco ponad 3 tys. ojców, a już dwa lata później około 7 tys. Jednocześnie najnowsze badania wykazują, że ponad połowa Polaków uważa, że urlop ojcowski powinien zostać wydłużony, obecna zaś niechęć do brania urlopów ojcowskich bierze się z obyczajowego konserwatyzmu i tradycyjnego podziału ról społecznych, według którego to wyłącznie kobieta zajmuje się dzieckiem, ale także wynika z niechęci pracodawców do udzielania takiego urlopu. Mimo to zdecydowana większość społeczeństwa opowiada się za wydłużeniem urlopu ojcowskiego, który zdaniem badanych poprawi stosunki ojca z dzieckiem, a także pozytywnie wpłynie na relacje w małżeństwie. Stworzenie odpowiednich ram prawnych w tym zakresie stanowi odpowiedź na postulaty zgłaszane przez społeczeństwo.

    Jest to m.in. wydłużenie urlopu ojcowskiego do 8 tygodni, co pozwoli na nawiązanie bliskich więzi emocjonalnych z dzieckiem, wykorzystanie urlopu do ukończenia przez dziecko 2. roku życia lub do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie. Urlop ojcowski może zostać podzielony na dwie części, przy czym jedna z części nie może być krótsza niż 2 tygodnie. Jedynym zastrzeżeniem, które się tutaj pojawia, jest to, że urlop ojcowski nie może być wykorzystywany jednocześnie z urlopem macierzyńskim.

    Wzmocnienie więzi z dzieckiem wpłynie pozytywnie na stosunki zarówno ojca z dzieckiem, jak i wzajemne relacje rodziców dziecka, a także umożliwi zlikwidowanie nierównego podziału obowiązków w rodzinie. Rozwiązanie takie ma na celu umożliwienie matce powrotu do pracy i połączenia aktywności zawodowej z wychowywaniem dzieci. Rodzice bowiem mieliby możliwość dzielenia między sobą urlopu macierzyńskiego i ojcowskiego, co pozwalałoby na pracę jednego z rodziców z jednoczesnym wychowywaniem dziecka w najbardziej wymagającym okresie jego życia przez drugiego rodzica. Zarazem zagwarantowałoby to, że ojciec zajmowałby się dzieckiem, a nie matka, co prawdopodobnie miałoby miejsce, gdyby oboje rodzice byli w domu w tym samym czasie.

    Według prognozy demograficznej GUS liczba mieszkańców Polski będzie maleć, a ponadto kobiety coraz później decydują się na macierzyństwo. Spowodowane jest to m.in. tym, że nie chcą one rezygnować z kariery zawodowej, a macierzyństwo bardzo często wiąże się z wycofaniem z rynku pracy w pierwszych latach życia dziecka, powrót zaś do aktywności zawodowej następuje dopiero z chwilą osiągnięcia przez dziecko wieku przedszkolnego. Dlatego też istnieje potrzeba takiej zmiany istniejących uregulowań prawnych, które pozwolą kobietom szybciej wrócić do pracy, a tym samym umożliwą im kontynuację kariery zawodowej.

    Urlop ojcowski również nie jest obowiązkowy, ale musi zostać wykorzystany w ciągu dwóch lat od uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie. Ma to na celu zapewnienie rodzicom zarówno biologicznym, jak i prawnym identycznego zakresu ochrony w czasie pełnienia funkcji rodzicielskich. Procedura sądowa związana z uzyskaniem prawomocnego postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka jest bardzo często długotrwała. Stąd też wydłużenie okresu, w którym adopcyjny ojciec mógłby skorzystać z urlopu ojcowskiego, jest warunkiem zachowania zasady równości między rodzicami biologicznymi i adopcyjnymi, a biorąc pod uwagę fakt, iż urlop macierzyński nie może być wykorzystany w tym samym czasie co urlop ojcowski, zasadne jest wydłużenie z 12 do 24 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie również czasu, w którym to adopcyjny ojciec może skorzystać z przysługującego mu uprawnienia. We wszystkich przypadkach wykorzystywania przez ojca urlopu ojcowskiego przysługują mu podobne przywileje jak przebywającej na urlopie macierzyńskim matce dziecka. Podobnie jak matka ojciec jest prawnie chroniony przez wypowiedzeniem bądź rozwiązaniem stosunku pracy podczas swojej nieobecności spowodowanej korzystaniem z urlopu ojcowskiego, jak i po powrocie.

    Bez zmian pozostają przepisy dotyczące złożenia wniosku dotyczącego urlopu ojcowskiego. Decydując się na wykorzystanie tego uprawnienia, ojciec musi złożyć u swojego pracodawcy pisemny wniosek najpóźniej na 7 dni przed rozpoczęciem planowanego urlopu. Urlop ojcowski wiąże się także z możliwością pobierania zasiłku macierzyńskiego. Bez zmian pozostają również uprawnienia związane z urlopem ojcowskim przysługujące ojcu dziecka, który nie musi być mężem matki. Nie ma znaczenia, w jakim stosunku prawnym pozostaje on z matką dziecka, a zatem rodzice nie muszą być małżeństwem.

    Projektowana regulacja ma na celu zmianę panujących obecnie przekonań, tak aby urlop związany z urodzeniem dziecka nie kojarzył się jedynie z dłuższą nieobecnością w pracy matki dziecka. Jest to istotna zmiana mająca za zadanie wyrównanie szans na rynku pracy kobiet planujących rodzinę i zaznaczenie, że w podobnym stopniu rodzicielstwo dotyczy matki i ojca. Dziękuję bardzo. (Oklaski)