9 punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (druk nr 815).

Poseł Jerzy Rębek:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Projekt ten jest konsekwencją postanowień dyrektywy 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, zwanej dalej dyrektywą opakowaniową.

    Celem tej regulacji jest doprecyzowanie systemu zagospodarowania odpadów opakowaniowych. Tym samym zobligowani jesteśmy do uzyskania odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych.

    Zasadniczym celem dyrektywy opakowaniowej jest zracjonalizowanie zasad gospodarowania opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, co w konsekwencji zapobiegnie zanieczyszczeniom środowiska, a jednocześnie nie wpłynie negatywnie na sposób funkcjonowania rynku krajowego, jak również unijnego.

    Dyrektywa opakowaniowa określa minimalne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, które m.in. Polska ma obowiązek osiągnąć. Nałożony jest również obowiązek opracowania i wprowadzania systemów zwrotu, zbierania i odzysku, a także recyklingu odpadów opakowaniowych. W projekcie uregulowane są również zasady ustalania i pobierania opłaty produktowej.

    Przepisy tej ustawy stosuje się do wszystkich opakowań bez względu na rodzaj materiału zastosowanego do ich utworzenia, a tym samym do powstałych z nich odpadów. Równocześnie ustawa zwalnia z obowiązku zapewnienia poziomów odzysku i recyklingu odpadów tych przedsiębiorców, którzy produkują nieznaczne ilości opakowań. Ma to ułatwić przedsiębiorcom prowadzenie działalności gospodarczej przy równoczesnym osiągnięciu przez Polskę odpowiedniego poziomu odzysku i recyklingu odpadów.

    Projekt zawiera przepisy dotyczące rejestru przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach prowadzących recykling, eksportujących odpady opakowaniowe, tych, którzy są organizacjami odzysku opakowań, a także dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych.

    Rejestry mają być prowadzone przez marszałków województw w systemie informatycznym i mają określać zasady prowadzenia rejestru, tj. wpisu do rejestru, odmowy wpisu, zmiany wpisu, a także wykreślenia z rejestru. Marszałek województwa nada przedsiębiorcy numer rejestrowy i niezwłocznie go o tym zawiadomi.

    Przedsiębiorca będzie równocześnie obowiązany do uiszczenia opłaty rejestrowej przed złożeniem wniosku o wpis do rejestru oraz opłaty rocznej w terminie do końca lutego każdego roku. Ustawa przewiduje, że maksymalna stawka tych opłat będzie wynosiła 300 zł. Z pozoru niewielka wysokość tych opłat budzi jednak pewne wątpliwości ze względu na systematyczność ich uiszczania. W obecnej sytuacji gospodarczej wiele firm może być bardzo nieufnych, jeśli chodzi o ich przyjęcie. Warto zastanowić się nad zmianą stawki.

    Projekt zawiera przepisy nakładające na przedsiębiorców szczegółowe obowiązki dotyczące wprowadzanych do obrotu materiałów opakowaniowych i opakowań. Dotyczy to szczególnie ograniczenia ilości i negatywnego oddziaływania na środowisko substancji stosowanych do wytworzenia opakowań, a tym samym wytwarzanych odpadów. Przedsiębiorca wprowadzający do obrotu produkty w opakowaniach będzie miał obowiązek zapewnienia odzysku odpadów tych opakowań. Obowiązek ten będzie mógł wykonywać samodzielnie lub poprzez organizację odzysku opakowań, z którą zawrze stosowną umowę.

    W sytuacji gdy cele określone w porozumieniu nie zostaną osiągnięte, przedsiębiorcy będą zobowiązani do wniesienia opłaty produktowej na zasadach określonych w projektowanej ustawie. Działalność ta będzie regulowana, a jej prowadzenie będzie wymagało spełnienia określonych warunków, a także wpisu do rejestru. Sprzedawcy produktów w opakowaniach będą zobowiązani do rejestracji swojej działalności ze względu na konieczność zapewnienia odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Sprzedający produkty w opakowaniach będzie musiał informować kupujących o dostępnych systemach zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu odpadów opakowaniowych.

    Pewne zastrzeżenia budzi zapis dotyczący przedsiębiorców prowadzących jednostkę handlu detalicznego o powierzchni przekraczającej 25 m², którzy sprzedają napoje w opakowaniach jednorazowych, a którzy w ofercie handlowej powinni posiadać ten sam asortyment, lecz w opakowaniach wielokrotnego użytku. Wprowadzenie tej zasady w stosunku do lokali o powierzchni 25 m² zdecydowanie źle wpłynie na całą sieć sklepów wiejskich i w małych miasteczkach, ponieważ są to placówki handlowe, w których jest ograniczony asortyment, ale ich powierzchnia znacznie przewyższa 25 m². (Dzwonek)

    Proszę wybaczyć, panie marszałku, jeszcze kilkanaście sekund.

Poseł Jerzy Rębek:

    Jesteśmy przekonani, że powinna być tu ustalona granica do 50 m². W tej kwestii mój klub złoży stosowną poprawkę.

    Z zadowoleniem jednak należy przyjąć rozwiązanie zobowiązujące jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 2 tys. m² do selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych. Wysokość kar ustalono w granicach od 1 do 500 tys. zł, a uzależniono ją od rodzaju naruszeń przepisów ustawy. Kary mają być ustalane indywidualnie, lecz ich wymiar rzeczywiście jest niepokojąco wysoki. Według Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska wysokość kar powinna być jednak niższa. Stosowne propozycje przedstawimy w poprawkach do projektu.

    W naszej ocenie w rozdziale 10 brakuje również przepisów dających szansę przedsiębiorcy na jednorazowe poprawienie błędu lub zaniedbania w zakresie przestrzegania tej ustawy. Stosowne propozycje zostaną przedstawione w poprawkach do projektu.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Solidarna Polska zasadniczo akceptuje zapisy projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Równocześnie mamy propozycję kilku poprawek, które zgłosimy w dalszych pracach nad tym projektem. Dziękuję bardzo. (Oklaski)