30 punkt porządku dziennego:

Przedstawione przez ministra zdrowia ˝Sprawozdanie z realizacji 'Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych' w roku 2011 oraz przyjęty przez Radę Ministrów harmonogram zadań wykonywanych w ramach programu wieloletniego 'Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych' w roku 2012 wraz z kierunkami realizacji tego programu na lata 2013 i 2014˝ (druk nr 476) wraz ze stanowiskiem Komisji Zdrowia (druk nr 684).

Poseł Tomasz Latos:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotyczące ˝Sprawozdania z realizacji 'Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych' w roku 2011 oraz harmonogramu zadań wykonywanych w ramach programu wieloletniego 'Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych' w roku 2012 wraz z kierunkami realizacji zadań tego programu na lata 2013 i 2014˝, zawartego w druku sejmowym nr 476, oraz sprawozdania komisji zawartego w druku sejmowym nr 684.

    Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Myślę, że oceniając ubiegły rok, należałoby się właściwie skupić i odnieść również do całego 6-lecia realizacji wspomnianego programu. W pełni podzielam to, co obiektywnie przedstawiła pani sprawozdawca komisji, bo rzeczywiście ta dyskusja przebiegała tak, że posłowie mieli takie swego rodzaju ambiwalentne uczucia. Z jednej strony docenialiśmy to, co zostało zrobione, a z drugiej strony uważaliśmy, że w jakimś sensie marnujemy środki, marnujemy czas. Ten program wymaga jednak głębokiego przebudowania, co zostało zawarte we wspomnianym dezyderacie z 12 września br.

    Mówiąc o programie, należałoby, panie ministrze, wrócić do głównych celów, które były postawione na początku jego wdrażania. Tymi dwoma głównymi celami, oprócz celów szczegółowych, były: z jednej strony - zmniejszenie zachorowalności na choroby nowotworowe, a z drugiej strony - osiągnięcie europejskich wskaźników, jeżeli chodzi o poziom wczesnego wykrywania wspomnianych chorób. W przypadku pierwszego postulatu możemy uznać, że przynajmniej w niektórych dziedzinach i w przypadku niektórych nowotworów cel ten został osiągnięty, w przypadku drugiego - daleko nam jeszcze niestety do osiągnięcia tego celu, co zresztą wynikało również z dyskusji. Powiem więcej, wątpliwe wydaje się osiągnięcie tego celu także w kolejnych dwóch latach, zgodnie z przygotowanym harmonogramem.

    Oczywiście to, dlaczego nie udało się tego osiągnąć, jest dość skomplikowane. Realizowano wprawdzie wiele zadań, wiele programów. Zgadzając się z moją przedmówczynią, nie będę powtarzał informacji o wszystkich programach, które realizowano w ostatnich latach, tych wszystkich zakupów. Z pewnością to nie jest wszystko. Zgadzamy się, że jeżeli chodzi o zapaść, która była w polskiej służbie zdrowia, o niedoinwestowanie, z którym zderzyliśmy się w roku 2006, i w związku z tym konieczność zakupu nowoczesnego sprzętu, to w dużym stopniu zostało to zrealizowane. Nie ma już teraz takiej sytuacji, że gdzieś w Polsce korzysta się z przestarzałego sprzętu i np. dochodzi, jak doszło wówczas, do poparzeń chorych napromieniowanych w ramach radioterapii.

    To jednak nie wszystko. Powiem jeszcze zdanie na temat samego zakupu sprzętu. Myślę, panie ministrze, że cały ten proces wymaga jednak pewnego ogólnego, ogólnopolskiego nadzoru i pewnych ogólnych decyzji. Myślę, że sama onkologia wymaga takiego podejścia bez podziału na poszczególne regiony. Potrzeba tutaj jednak pewnego spojrzenia ogólnego.

    Można podać w wątpliwość, czy na pewno potrzebujemy w przyszłości, powiem więcej, czy na pewno potrzebowaliśmy w tym wydaniu, które było w tej chwili, aż tylu aparatów PET, ile mamy w tej chwili. Czy nie można było za te pieniądze kupować innego rodzaju sprzętu, wzmacniając nawet te ośrodki, które już wcześniej zaczęły prowadzić badania, po to, aby ten niezwykle drogi sprzęt, niezwykle profesjonalny, dający ogromne możliwości diagnostyczne, był wykorzystany w maksymalny sposób? Maksymalny, czyli, jak rozumiem, przez 6 dni w tygodniu od godz. 8 do godz. 20, a być może i dłużej, co oczywiście spowodowałoby - w sposób naturalny, poprzez zwiększenie doświadczenia - lepsze stawianie diagnoz przez personel pracujący na tym sprzęcie. Ale z pewnością jest to mimo wszystko jednak margines całej sprawy.

    Należy się zastanowić, czy nie popadliśmy w swego rodzaju rutynę, przygotowując ten program, jak również o nim dyskutując. Panie ministrze, 6 lat to szmat czasu, zwłaszcza w medycynie, która przecież tak dynamicznie się rozwija. Czy nie dochodziło tutaj do powielania tego programu w kolejnych latach i nie zauważyliśmy, że część zadania została wykonana, a z realizacją jego części jesteśmy jeszcze daleko w polu? Myślę tutaj chociażby o tym, o czym zresztą mówiła również pani sprawozdawca, o kwestii badań profilaktycznych. Jeżeli mimo, jak się wydaje, coraz większej świadomości społecznej mamy cały czas tak niską zgłaszalność kobiet na badania, czy to mammograficzne, przypomnę, poniżej 50%, czterdzieści parę procent zgłoszeń, czy związane z profilaktyką raka szyjki macicy - dwadzieścia parę procent, to pokazuje to, że w jakimś sensie działania, które są w tej chwili podejmowane, są niewystarczające bądź źle ukierunkowane.

    Podpowiadaliśmy różne inne możliwości, z których pewnie warto skorzystać, chociażby szeroką kampanię medialną. Dzisiaj w telewizji reklamuje się wiele różnego rodzaju leków czy paraleków w sposób niezwykle skuteczny. Niezwykle skuteczny - możemy to zresztą zweryfikować, rozmawiając z dowolnym aptekarzem czy też lekarzem rodzinnym o tym, jakie są oczekiwania pacjentów będących właśnie pod wpływem kampanii telewizyjnej. Mamy tutaj do czynienia z profilaktyką, przecież darmową, z której obywatele nie potrafią skorzystać. Jeżeli tego nie przełamiemy, to nigdy nie osiągniemy wskaźników europejskich wspomnianych i zakładanych przecież w programie standardów europejskich.

    Jeśli chodzi o kwestię niewykorzystanych pieniędzy, to z pewnością to też obciąża, choć może nie w tak dużym stopniu, jak mówiła moja przedmówczyni, ale jednak obciąża realizatorów tego programu. Te środki można by wykorzystać, jeżeli nie na profilaktykę czy edukację zdrowotną, która też niestety nie jest w sposób najwłaściwszy realizowana, to przynajmniej na zakup dodatkowego sprzętu. Te kilka milionów złotych, panie ministrze, to możliwość kupna kolejnego aparatu po to, aby skrócić kolejki pacjentów oczekujących na leczenie i badanie. Mamy przecież sytuację, że niezależnie od programu, który omawiamy, jest zderzenie tego programu z rzeczywistością, z codziennym życiem, a więc z długimi kolejkami, z długim cały czas oczekiwaniem na diagnostykę bądź na leczenie, z limitami.

    Myślę, że każdy z nas siedzący na tej sali wielokrotnie, zwłaszcza pod koniec roku, spotkał się z problemem szybkiej diagnostyki wykonanej za pomocą aparatu do rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej, choć może w mniejszym stopniu, jak również z pewnością wspomnianego przeze mnie PET. Pacjent wymaga szybkiej diagnostyki, a wspomniane limity, właściwie nadwykonania, ich przekroczenie, uniemożliwiają niestety szybkie wykonanie badania. Wreszcie kolejki w centrach onkologii. To wszystko jest też związane z pewną ograniczoną cały czas dostępnością. Ograniczoną dostępność wywołują ograniczone środki, które cały czas są w systemie i cały czas są niewystarczające.

    Dlatego też, panie ministrze, idąc tropem dezyderatu, który przyjęła komisja, w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wnioskuję o odrzucenie tego sprawozdania. Proszę dobrze zrozumieć - to nie jest kwestia negatywnej oceny całości tych działań, które państwo podejmowaliście, bo one w części z pewnością były słuszne i potrzebne. Ten program trzeba zmieniać, dlatego jest właśnie taki, a nie inny przedstawiony przez mój klub wniosek. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)