W związku z interpelacją Pani Barbary Bartuś, Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przesłaną przy piśmie Pana Marka Kuchcińskiego, Wicemarszałka Sejmu, z dnia 5 maja 2015 r. (numer 32504) w sprawie ograniczeń w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień.

Na wstępie należy zauważyć, iż przytoczona w interpelacji ocena polskiego systemu opieki zdrowotnej wynikająca z badań Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia 2014 została oparta o wybrane wskaźniki charakteryzujące system opieki zdrowotnej oraz nie uwzględnia uwarunkowań wynikających z zamożności poszczególnych krajów. Polska, mimo sukcesów gospodarczych, nadal jest biedniejsza nie tylko od najbogatszych krajów Unii Europejskiej, ale także od innych państw Grupy Wyszehradzkiej. W innych międzynarodowych raportach porównawczych, np. sporządzanych przez OECD (Health at a Glance: Europe 2014) wskazuje się na znaczny postęp w zakresie poprawy stanu zdrowia ludności w Polsce. W ciągu ostatnich dwóch dekad średnia długość życia wzrosła o ponad sześć lat, z 70,7 w 1990 roku do 76,9 lat w 2012 roku. Wydłużenie się życia znacznie zmniejszyło dystans Polski w stosunku do średniej długości życia w innych krajach Unii Europejskiej. Jest to także lepszy wynik niż w przypadku Słowacji (76,3 lat) i Węgier (75,3 lat) - krajów, które w rankingu Indeksu zostały sklasyfikowane na wyższych miejscach niż Polska.

Należy także podkreślić, iż nie jest zasadny zarzut pogarszania się oceny polskiego systemu opieki zdrowotnej, gdyż Polska utrzymała pozycję z roku 2013. Ponadto w Indeksie wskazano także pozytywnie oceniane trendy, w tym bardzo dobrą opiekę kardiologiczną, wysoką wyszczepialność niemowląt, czy znaczącą redukcję zagrożenia zakażeniem gronkowcem złocistym w szpitalach (Polska została wskazana jako jeden z trzech liderów w powyższym zakresie).

Także zacytowane w interpelacji dane raportu fundacji Watch Health Care należy interpretować z dużą ostrożnością, gdyż przyjęta metodologia budzi zastrzeżenia, w szczególności odnośnie wielkości przyjętej próby losowej, która nie pozwala na analizy statystyczne i wyciąganie wniosków dla całego kraju (dla tzw. świadczenia wskaźnikowego przyjmuje się dane od 6 świadczeniodawców, a świadczenia z danej dziedziny – 35), przez co nie może być narzędziem monitorowania zmian czasu oczekiwania na świadczenia gwarantowane w Polsce.

Odnosząc się do pytania o podjęte przez Ministerstwo Zdrowia działania w celu zmniejszenia kolejek należy wskazać rozwiązania wprowadzone w ramach tzw. pakietu onkologicznego i kolejkowego (tj. ustawą z dnia 22 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. poz. 1138). Warto przy tym podkreślić, iż jednym z głównych zalecanych kierunków działań, zawartych w podsumowaniu Indeksu było ograniczenie niebezpiecznie długiego okresu oczekiwania na leczenie onkologiczne.

Ustosunkowując się do twierdzenia, iż „wprowadzenie pakietów onkologicznego i kolejkowego nie rozwiązuje problemów opieki zdrowotnej, ale je pogłębia” należy zwrócić uwagę, iż rozwiązania te weszły w życie z dniem 1 stycznia 2015 roku i chociaż na pełną ocenę efektów wdrożonych rozwiązań jest jeszcze za wcześnie, to już funkcjonowanie pakietu przyniosło wymierne wyniki.

Wprowadzenie szybkiej terapii onkologicznej ma na celu sprawne i szybkie poprowadzenie pacjenta przez kolejne etapy diagnostyki i leczenia. Po czterech miesiącach funkcjonowania pakietu onkologicznego osiągnięto już główny cel jego wprowadzenia tj. jest skrócenie czasu oczekiwania na diagnostykę onkologiczną (do maksymalnie 9 tygodni) - w wymaganych przez pakiet onkologiczny terminach wykonanych zostało: 97,5% diagnostyk wstępnych, 87% diagnostyk pogłębionych oraz 99,5% konsyliów.

W celu rozwiązania zidentyfikowanych problemów wynikających z nieprawidłowego prowadzenia list oczekujących, które mają wpływ na wydłużanie czasów oczekiwania na leczenie opracowano pakiet kolejkowy. W celu wyeliminowania przypadków zapisywania się przez pacjentów na więcej niż jedną listę wprowadzono obowiązek dostarczenia świadczeniodawcy oryginału skierowania; aby przeciwdziałać praktyce nieodwoływania wizyt, z których pacjent nie chce skorzystać, od 1 stycznia 2015 r. obowiązuje zasada, że zawinione przez świadczeniobiorcę niezgłoszenie się w ustalonym terminie w celu uzyskania świadczenia skutkuje skreśleniem z listy. Ponadto wprowadzono wymóg uzyskania skierowania do okulisty i dermatologa, w celu ograniczenia praktyki konsultowania się u specjalisty zamiast u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej lub nadużywania świadczeń, zwłaszcza w tych przypadkach, w których system nie stawiał barier w dostępie. Należy podkreślić, że efekty nowych rozwiązań będą stopniowo wpływać na poprawę prawidłowości prowadzenia list, a ocena skuteczności jest możliwa po co najmniej półrocznym okresie ich funkcjonowania; niemniej już wystąpiły pozytywne trendy w zakresie zmniejszenia liczby osób zarejestrowanych na listach oczekujących – przykładowo w poradniach dermatologicznych nastąpił spadek o ponad 17 100 osób w porównaniu z danymi z roku poprzedniego, w neurologicznych o ponad 15 800, a urologicznych - o 9 300 osób.

Z upoważnienia

MINISTRA ZDROWIA

SEKRETARZ STANU

Sławomir Neumann