Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację pana posła Waldemara Sługockiego w sprawie likwidacji wydziału gospodarczego w Sądzie Okręgowym w Zielonej Górze, przesłaną przy piśmie z dnia 26 listopada 2014 r., uprzejmie przedstawiam, co następuje.
Na wstępie podnieść należy, że reorganizacja sądownictwa gospodarczego przeprowadzona na podstawie przepisów rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 18 marca 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie utworzenia sądów gospodarczych (Dz. U. Nr 64, poz. 339) poza zniesieniem wydziału gospodarczego w Sądzie Okręgowym w Zielonej Górze polegała także na likwidacji wydziałów gospodarczych w Sądach Okręgowych w Bielsku-Białej i w Świdnicy.
Powyższe zmiany były kontynuacją reorganizacji sądownictwa gospodarczego, zapoczątkowanej w 2010 r., kiedy to zniesiono wydziały gospodarcze w Sądach Okręgowych w: Elblągu, Gorzowie Wielkopolskim, Jeleniej Górze, Kaliszu, Krośnie, Radomiu, Słupsku, Tarnobrzegu i Tarnowie.
Wskazać trzeba, że funkcjonowanie określonej struktury sądownictwa powszechnego znajduje uzasadnienie w przypadku odpowiedniego wpływu spraw, a tymczasem liczba spraw gospodarczych wpływających do Sądu Okręgowego w Zielonej Górze kształtowała się na niskim poziomie. W 2010 r. średni wpływ spraw GC do wydziału gospodarczego wyniósł ok. 200, podczas gdy do Sądu Okręgowego w Zielonej Górze w omawianym okresie wpłynęło zaledwie 118 spraw tej kategorii. Co więcej, w I półroczu 2010 r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze zanotował najniższy w kraju wpływ spraw GC (najwyższy wpływ spraw GC w 2010 r. odnotował Sąd Okręgowy w Warszawie - 1883).
Istotne jest, że zgodnie z § 13 ust. 2 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 259) liczba sędziów lub referendarzy sądowych tworzonego wydziału nie powinna być mniejsza niż 5, łącznie z przewodniczącym. W I połowie 2011 r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze w pionie gospodarczym posiadał limit 3 etatów sędziowskich, który to utrzymywany był w celu utworzenia trzyosobowego składu w sprawach odwoławczych.
Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że zniesienie niewielkich wydziałów gospodarczych funkcjonujących w sądach okręgowych było wyrazem dążenia Ministerstwa Sprawiedliwości do rozpoznawania spraw gospodarczych przez większe i wyspecjalizowane wydziały o odpowiedniej obsadzie kadrowej. Według zasad racjonalnego zarządzania nieekonomiczne jest bowiem utrzymywanie komórek organizacyjnych dla rozstrzygania niewielkiej liczby spraw. Ponadto funkcjonowanie stabilnych kadrowo wydziałów gospodarczych przyczynia się do bardziej efektywnego wykorzystania kadry sędziowskiej orzekającej w tym pionie.
Kwestie związane z koniecznością dojazdu do sądu gospodarczego nie powinny stanowić istotnego problemu zarówno dla przedsiębiorców, jak i ich profesjonalnych pełnomocników. W przypadku omawianej reorganizacji zasięg negatywnych skutków społecznych jest zatem ograniczony. Ponadto konstytucyjna zasada dostępu do sądu realizowana powinna być przede wszystkim poprzez zapewnienie sprawnego rozpoznania sprawy przez sąd właściwy merytorycznie, co nie musi oznaczać jego fizycznej bliskości. Ponadto do Ministerstwa Sprawiedliwości nie wpływały zgłaszane przez prezesa Sądu Okręgowego w Poznaniu sygnały o problemach organizacyjnych wynikających ze zniesienia wydziału gospodarczego w Sądzie Okręgowym w Zielonej Górze. Istotne jest również, że w I półroczu 2014 r. przeciętny czas trwania postępowania w pionie gospodarczym Sądu Okręgowego w Poznaniu był krótszy niż przeciętny czas trwania takiego postępowania w kraju.
Odnosząc się natomiast do zawartej w interpelacji kwestii przedłużającego się postępowania upadłościowego w instancjach odwoławczych, należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 222 ust. 1 zdanie 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2012 r. poz. 1112, z późn. zm.), zażalenia na postanowienia sędziego komisarza rozpoznaje sąd upadłościowy jako sąd drugiej instancji. Zatem konieczność przesłania akt do sądu okręgowego zachodzi jedynie w przypadkach, kiedy zażalenie dotyczy orzeczenia sądu upadłościowego. Istotne jest także, że zażalenie to przysługuje tylko w przypadkach wskazanych w ustawie, których jest niewiele.
Reasumując, uprzejmie informuję, że waga oraz charakter argumentów uzasadniających przeprowadzenie omawianej reorganizacji nie dają podstaw do zmiany decyzji w zakresie zniesienia wydziału gospodarczego w Sądzie Okręgowym w Zielonej Górze i tym samym przywrócenia tej komórki organizacyjnej.
Utworzenia przedmiotowego wydziału nie uzasadnia także aktualny wpływ spraw gospodarczych. W 2013 r. średni wpływ spraw GC do sądu okręgowego, w którym funkcjonował wydział gospodarczy, wyniósł ok. 825, podczas gdy w omawianym okresie z województwa lubuskiego do Sądu Okręgowego w Poznaniu wpłynęło zaledwie 201 spraw tej kategorii. Podobnie w przypadku spraw Ga średni wpływ do sądu okręgowego, w którym funkcjonował wydział gospodarczy, wyniósł ok. 508, podczas gdy z okręgu zielonogórskiego do Sądu Okręgowego w Poznaniu wpłynęło 122 spraw wskazanej kategorii.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Wojciech Hajduk
Warszawa, dnia 18 grudnia 2014 r.