Szanowny Panie Ministrze! Spracowanie oraz wdrożenie na terenie Polski skutecznego systemu gospodarki odpadami komunalnymi to zadanie, które wymagało od Ministerstwa Środowiska szczególnego zaangażowania oraz szerokiej kooperacji z przedstawicielami władz samorządowych. Dlatego też z zadowoleniem przyjąłem informację regionalnych organizacji samorządowych (ROŚ), współtworzących Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych (OPOS) o jego sprawnym funkcjonowaniu w pierwszym roku obowiązywania nowych regulacji prawnych. W ocenie członków porozumienia pierwsze dwanaście miesięcy ujawniło zarówno wiele pozytywnych aspektów, jak też szereg mankamentów wynikających z nieprecyzyjnych bądź wieloznacznych przepisów ustawowych, które należy w możliwie szybkim czasie skorygować.

   Podkreślić należy, że kooperacja z Ministerstwem Środowiska wymagała szczególnego zaangażowania merytorycznego oraz organizacyjnego ze strony samorządów gminnych, co w konsekwencji pozwoliło na szybkie wprowadzenie tzw. rewolucji śmieciowej w Polsce. Zaś rok funkcjonowania nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi pozwolił poszczególnym samorządom gminnym oraz przedstawicielom Ministerstwa Środowiska na wykazanie niedogodności wdrożonego rozwiązania prawnego. Na tej podstawie zainicjowany zostanie proces legislacyjny prowadzący do zmiany części przepisów w tym obszarze funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego.

   Szanowny Panie Ministrze, w ocenie regionalnych organizacji samorządowych ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach powinna wyznaczać wyłącznie ogólne ramy prawne umożliwiające poszczególnym gminom samodzielne określenie środków zmierzających do osiągnięcia ustawowo określonych celów. Ponadto jednostki samorządu terytorialnego powinny mieć zapewnioną możliwie szeroką swobodę w samodzielnym kreowaniu rozwiązań uwzględniających ich specyfikę, warunki lokalne oraz dotychczas podjęte decyzje.

   Jednocześnie strona samorządowa zasygnalizowała, iż obecna próba uregulowania przez Ministerstwo Środowiska zbyt dużej liczby zagadnień niemających charakteru pilnego może znacząco wydłużyć prace nowelizacyjne, co w konsekwencji utrzyma obowiązywanie rozwiązań znacząco utrudniających działanie organów gmin lub ich związków.

   Na tej podstawie członkowie ROŚ zaproponowali, aby obecnie procedowana nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach objęła wyłącznie: doprecyzowanie kluczowych pojęć występujących w ustawie, mających bezpośrednie znaczenie dla jej prawidłowej interpretacji; stworzenie mechanizmu, zgodnego z ogólnymi zasadami prawa podatkowego, znoszącego obowiązek ponownego składania deklaracji przez właścicieli nieruchomości w przypadku zmiany stawek opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi; przywrócenie pierwotnej właściwości organów egzekucyjnych w sprawach z zakresu egzekucji opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi zgodnej z zasadami ogólnymi określonymi w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji; doprecyzowanie przepisów dotyczących kompetencji organów związków międzygminnych, w szczególności jako uprawnionego organu podatkowego, do czasu systemowego uregulowania tej kwestii w ustrojowych ustawach samorządowych (w załączeniu kserokopia opinii ROŚ).

   Ponadto członkowie ROŚ wskazali, aby w kolejnym etapie procesu nowelizacji przedmiotowej ustawy przygotowana została kompleksowa propozycja zmian o charakterze systemowym. Nowe regulacje winny odnosić się do wszystkich kwestii zgłaszanych zarówno przez środowisko samorządowe, jak również wynikających z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego oraz sądów administracyjnych. Zaś wszelkie propozycje zmian w tym zakresie muszą uwzględniać ewentualne nowelizacje innych aktów prawnych, w tym ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, ustawy ordynacja podatkowa czy ustawy prawo zamówień publicznych. Jednocześnie samorządowcy zadeklarowali swoją pomoc w procesie opracowania nowych rozwiązań. W związku z powyższym zwracam się z uprzejmą prośbą do Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania:

   1. Czy zarządzany przez Pana resort posiada aktualne dane dotyczące trudności występujących na szczeblu gminnym z gospodarowaniem odpadami?

   2. W jakim zakresie istnieje możliwość uwzględnienia przez Ministerstwo Środowiska postulatów sformułowanych przez członków ROŚ polegających na dokonaniu dwuetapowej nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach?

   4. Jakie działania planuje podjąć kierowane przez Pana Ministerstwo, aby w możliwie szybkim czasie przygotować kompleksową zmianę ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przy szerokiej kooperacji strony samorządowej?

   5. Czy istnieją przesłanki uniemożliwiające ograniczenie obecnych prac nowelizacyjnych zgodnie ze stanowiskiem ROŚ, a następnie przygotowanie systemowego uregulowania przedmiotowego obszaru działania samorządów gminnych?

   Z poważaniem

   Poseł Waldemar Sługocki

   Zielona Góra, dnia 29 lipca 2014 r.