Szanowna Pani Marszałek! W związku z interpelacją pana Andrzeja Romanka, posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, z dnia 2 kwietnia 2014 r., w sprawie niepokojących danych dotyczących liczby zabiegów amputacji kończyn przeprowadzanych wśród pacjentów cierpiących na miażdżycę lub cukrzycę, która została przesłana przy piśmie marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 kwietnia 2014 r., znak: SPS-023-25711/14, uprzejmie proszę o przyjęcie następujących informacji.

   Pragnę poinformować, że zadania z zakresu określania jakości i dostępności oraz analizy kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie niezbędnym dla prawidłowego zawierania umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, przeprowadzanie konkursów ofert, rokowań i zawieranie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, a także monitorowanie ich realizacji i rozliczanie, zgodnie z przepisem art. 97 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) należą do kompetencji Narodowego Funduszu Zdrowia. Uwzględniając powyższe, w związku z interpelacją pana posła minister zdrowia wystąpił do Narodowego Funduszu Zdrowia o przedstawienie stanowiska w przedmiotowej sprawie. Ponadto minister zdrowia wystąpił do konsultanta krajowego w dziedzinie chirurgii naczyniowej z prośbą o przedstawienie stanowiska do interpelacji w ramach kompetencji konsultanta krajowego.

   Odnosząc się do kwestii dotyczącej liczby amputacji kończyn w okresie ostatnich 10 lat w podziale na poszczególne województwa, Narodowy Fundusz Zdrowia przedstawił w poniższej tabeli dane z lat 2009-2013 dotyczące liczby rozliczonych zabiegów amputacji u pacjentów z rozpoznaniem zasadniczym cukrzycy lub miażdżycy. Ponadto NFZ poinformował, że uzyskanie danych z wcześniejszego okresu nie jest możliwe ze względu na zmianę systemu rozliczeń oraz zakresu sprawozdawanych danych, która miała miejsce w 2008 r.

   Konsultant krajowy w dziedzinie chirurgii naczyniowej poinformował, że powyższa kwestia jest analizowana zarówno przez zespół konsultanta krajowego w dziedzinie chirurgii naczyniowej, jak i Zarząd Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej. Podane liczby obejmują zarówno amputacje duże (powyżej stawu kolanowego), jak i małe (poniżej stawu kolanowego, w tym palców stopy). Konsultant podkreślił również, że przedstawione dane obejmują amputacje wykonane u chorych z miażdżyca tętnic oraz u chorych z cukrzycą. Są to dwie zupełnie różne grupy chorych, u których ryzyko amputacji w przebiegu choroby jest krańcowo różne, wielokrotnie większe u chorych z cukrzycą, gdyż nierzadko konieczne jest wykonanie kilku małych amputacji u jednego chorego, co wpływa na ogólną liczbę amputacji. Oznacza to, że liczba amputacji nie jest równoważna liczbie chorych, którzy stracili część kończyny.

   Odnosząc się do poruszonej przez pana posła kwestii dotyczącej liczby amputacji kończyn w przeliczeniu na 100 000 mieszkańców, również w innych krajach Unii Europejskiej, konsultant krajowy poinformował (przyjmując za rocznikiem statystycznym GUS, że liczba ludności w Polsce w 2013 r. wynosiła blisko 38 500 000), że wskaźnik amputacji kończyn przeliczony na 100 000 mieszkańców wynosi 26. Z danych przekazanych przez konsultanta krajowego w dziedzinie chirurgii naczyniowej wynika również, że w Anglii w 2008 r. wykonano 10 263 amputacji, co daje wskaźnik amputacji ok. 19,9 na 100000 mieszkańców. We Włoszech w latach 2001-2010 liczba amputacji wynosiła średnio 11 639 rocznie, co oznacza wskaźnik amputacji ok. 20,4 na 100 000 mieszkańców. W Hiszpanii w latach 2001-2008 wykonano 90 063 amputacji, co przeciętnie daje 11 258 amputacji rocznie i oznacza wskaźnik amputacji ok. 25,8 na 100 000 mieszkańców.

   Konsultant krajowy dodatkowo poinformował, że w ośrodkach chirurgii naczyniowej w Polsce wykonuje się wszystkie rodzaje operacji klasycznych i zabiegów wewnątrznaczyniowych, jakie można zaproponować chorym z miażdżycowym niedokrwieniem kończyn dolnych i cukrzycą. Ośrodki te zapewniają jednocześnie możliwość leczenia zachowawczego oraz wszechstronną opiekę ambulatoryjną. Według konsultanta krajowego przyczynami trudności w zapewnieniu jak najlepszej opieki chorym z miażdżycowym niedokrwieniem kończyn dolnych i cukrzycą z jednej strony mogą być niedociągnięcia organizacyjne, z drugiej zaś niedofinansowanie ośrodków chirurgii naczyniowej. Duże znaczenie ma także świadomość społeczna w zakresie zagrożeń wynikających z miażdżycy tętnic obwodowych i cukrzycy.

   Zarząd Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej we współpracy z konsultantem krajowym w dziedzinie chirurgii naczyniowej i konsultantami wojewódzkimi zorganizował ogólnopolską akcję pod nazwą ˝Ocal nogę˝, która była pierwszą ogólnopolską akcją edukacyjno-profilaktyczną skierowaną do pacjentów oraz ich rodzin poruszającą problem amputacji kończyn. Kampania Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej stanowiła odpowiedź na niski poziom świadomości społecznej w zakresie niedokrwienia kończyn dolnych i jego konsekwencji.

   Odnosząc się do pytań pana posła dotyczących zasadności przeprowadzania zabiegów amputacji kończyn u pacjentów chorych na miażdżycę lub cukrzycę oraz uprzedniej diagnostyki układu naczyniowego w kończynie, uprzejmie informuję, że kwestie te pozostają w gestii lekarza prowadzącego. W odniesieniu do stwierdzenia pana posła, że w Polsce liczba amputacji kończyn wykonywanych z powodu miażdżycy tętnic rośnie lawinowo, pragnę zwrócić uwagę, dane przedstawione w powyższej tabeli nie potwierdzają tej tezy.

   Jednocześnie mając na uwadze różnice zdań ekspertów przedstawionych w interpelacji pana posła oraz przez konsultanta krajowego w dziedzinie chirurgii naczyniowej w odniesieniu do przyczyn występowania obserwowanego poziomu amputacji kończyn w Polsce, sprawa powinna być poddana dalszym analizom.

   Z poważaniem

   Sekretarz stanu

   Sławomir Neumann

   Warszawa, dnia 29 maja 2014 r.