Szanowna Pani Marszałek! W nawiązaniu do pisma z dnia 30 września 2013 r., sygn. SPS-023-21339/13, dotyczącego interpelacji posła na Sejm RP pana Marka Polaka oraz grupy posłów w sprawie pozyskiwania przez jednostki ochotniczych straży pożarnych środków zewnętrznych na bieżące funkcjonowanie, uprzejmie informuję, że minister spraw wewnętrznych jako organ sprawujący nadzór nad krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym popiera wszelkie starania, które mają na celu poprawę warunków działania jednostek ratowniczo-gaśniczych w kraju.

   Jednostki ochotniczych straży pożarnych, funkcjonujące na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz. U. z 2009 roku Nr 178, poz. 1380, z późn. zm.) mogą korzystać z następujących środków finansowych oraz rzeczowych:

   1. Środków przekazywanych przez ministra spraw wewnętrznych Zarządowi Głównemu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP na podstawie corocznie zawieranej umowy. Wskazane środki przeznaczone są na realizację zadań obejmujących m.in. przygotowanie jednostek ochotniczej straży pożarnej (OSP) do organizowania i prowadzenia akcji ratowniczej w czasie walki z pożarami, likwidację miejscowych zagrożeń oraz budowę i remonty remiz strażackich.

   2. Środków ujętych w budżecie państwa, części 42, dziale 754, rozdziale 75409, Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej. Zgodnie z art. 33 ustawy o ochronie przeciwpożarowej komendant główny Państwowej Straży Pożarnej dokonuje rozdziału ww. środków pomiędzy jednostki ochotniczej straży pożarnej, które działają w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, z zastrzeżeniem wykorzystania ich wyłącznie dla zapewnienia gotowości bojowej. Wysokość tych środków określana jest corocznie przez ministra spraw wewnętrznych w drodze rozporządzenia w sprawie wysokości środków finansowych i ich podziału między jednostki ochrony przeciwpożarowej działające w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

   3. Środków pochodzących z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczonych na zakup i karosację samochodów pożarniczych, których wysokość określana jest w formie aneksu do porozumienia pomiędzy ministrem środowiska a ministrem spraw wewnętrznych.

   4. Środków przekazywanych na podstawie art. 38 ust. 1a ustawy o ochronie przeciwpożarowej przez zakłady ubezpieczeń Zarządowi Głównemu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP oraz komendantowi głównemu Państwowej Straży Pożarnej.

   Zgodnie z rozporządzeniem ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 2 czerwca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad rozdziału środków finansowych przeznaczonych wyłącznie na cele ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 53, poz. 564, z póżn. zm.) podział ww. środków dokonywany jest na podstawie indywidualnych wniosków jednostek ochrony przeciwpożarowej, które w zależności od źródła finansowania przekazywane są odpowiednio do:

   1. Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP za pośrednictwem właściwych terytorialnie zarządów wojewódzkich Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP wraz z opinią właściwego terytorialnie zarządu powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP.

   2. Komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej za pośrednictwem właściwych terytorialnie komendantów wojewódzkich PSP wraz z opinią właściwego terytorialnie komendanta powiatowego PSP.

   3. Środków rzeczowych, tj. nieodpłatnie przekazywanego, zgodnie z art. 31 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, przez Państwową Straż Pożarną technicznie sprawnego sprzętu i urządzeń. W tym celu zainteresowana jednostka OSP powinna zwrócić się z wnioskiem zaopiniowanym przez Zarząd Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych za pośrednictwem komendanta powiatowego PSP do właściwego terytorialnie komendanta wojewódzkiego PSP.

   4. Środków przekazywanych przez samorządy terytorialne na podstawie art. 32 ust. 3b ustawy o ochronie przeciwpożarowej w formie dotacji. Wskazany przepis prawa stwarza możliwość ubiegania się przez OSP u właściwego terytorialnie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o finansowanie zakupu sprzętu niezbędnego do prowadzenia działalności statutowej.

   Podstawą wszczęcia procedur uzyskania środków wymienionych w punktach od 1 do 5 jest złożenie przez jednostkę OSP wniosku do Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP i/lub komendanta głównego PSP za pośrednictwem wyżej wymienionych jednostek organizacyjnych PSP lub OSP usytuowanych na poziomie powiatu i województwa. Ponadto jednostki OSP jako stowarzyszenia mogą samodzielnie pozyskiwać środki finansowe z różnych źródeł na zakup sprzętu oraz niezbędnego wyposażenia.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, że w ramach wieloletnich ram finansowych Unii Europejskiej na lata 2014-2020 Ministerstwo Spraw Wewnętrznych będzie koordynować wdrażanie projektów w ramach programu związanego z Funduszem Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Na Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego będą składać się dwa instrumenty: instrument finansowy na rzecz wspierania współpracy policyjnej, zapobiegania i zwalczania przestępczości, zarządzania kryzysowego oraz instrument wsparcia finansowego w zakresie granic zewnętrznych i wiz. Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego będzie realizowany w trybie zarządzania dzielonego między Komisję Europejską a państwa członkowskie. Państwom członkowskim będą przysługiwać m.in. kompetencje wyboru projektów oraz określenia kręgu podmiotów mogących ubiegać się o dofinansowanie projektów w ramach funduszu.

   O ile instrument graniczno-wizowy nie przewiduje w katalogu działań mogących korzystać ze wsparcia funduszu operacji, które potencjalnie mogłyby być realizowane przez jednostki straży pożarnej (zarówno państwowej, jak i ochotniczej), o tyle instrument dotyczący współpracy policyjnej przewiduje wsparcie działań związanych z zarządzaniem kryzysowym. Ogólnym celem tego instrumentu jest przyczynianie się do zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa w Unii Europejskiej. Wśród priorytetów strategicznych wymieniono podnoszenie zdolności do ochrony infrastruktury krytycznej we wszystkich sektorach gospodarki oraz zwiększenie odporności Europy na sytuacje kryzysowe i katastrofy. Mając na uwadze fakt, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych nie zamierza tworzyć zamkniętego katalogu potencjalnych wnioskodawców, nie jest wykluczone, iż wnioski projektowe składane w odpowiedzi na ogłoszenie o naborze, wpisujące się w wyżej wskazane obszary tematyczne, otrzymają wsparcie funduszu.

   Jednocześnie pragnę wskazać, że w zakresie funduszy strukturalnych przyszłej perspektywy finansowej, stosownie do informacji przekazywanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, możliwe będzie finansowanie działań podejmowanych przez Ochotniczą Straż Pożarną na poziomie regionalnym. Dokument opisujący podział linii demarkacyjnej funduszy strukturalnych przygotowany w Miniestwerstwie Rozwoju Regionalnego określa, że ze wsparcia w ramach krajowych programów operacyjnych będzie mogła korzystać Państwowa Straż Pożarna, natomiast regionalne programy operacyjne pozostające w gestii zarządów województw wspierać będą ochotniczą straż pożarną.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Stanisław Rakoczy

   Warszawa, dnia 25 października 2013 r.