W związku z planowanym debiutem na Giełdzie Papierów Wartościowych firmy ENERGA SA media informują o planach Pana Ministra wniesienia do ENERGA aktywów w postaci całości lub części majątku ZEW Niedzica SA. Te informacje budzą uzasadniony niepokój wśród społeczności lokalnych i samorządów gmin położonych w dorzeczu górnego Dunajca, co skutkuje licznymi zapytaniami w tej sprawie.
Grupa ENERGA działa w północnej i zachodniej części Polski. Spółki z grupy ENERGA działające w zakresie odnawialnych źródeł energii są zlokalizowane w Gdańsku, Pruszczu Gdańskim, Straszynie. Czy i w jaki sposób można efektywnie zarządzać majątkiem ZEW Niedzica z odległości ponad 800 km? Kto będzie podejmował strategiczne decyzje wobec majątku ZEW Niedzica zlokalizowanego w dorzeczu górnego Dunajca? Czy bezpieczeństwo społeczności lokalnych zamieszkałych w dorzeczu Dunajca będzie w wystarczającym stopniu brane pod uwagę przy podejmowaniu decyzji w zakresie gospodarowania wodami w obrębie elektrowni ZEW Niedzica?
W jaki sposób można skutecznie sprawować nadzór techniczny nad funkcjonowaniem elektrowni wodnej, z całym skomplikowanym zespołem urządzeń wymagających ciągłego monitoringu, kontroli, podejmowania decyzji o inwestycjach i remontach urządzeń etc., jeżeli centrum decyzyjne znajduje się w odległości ponad 800 km?
Czy osoby, które będą zarządzać ZEW Niedzica mają doświadczenie w operowaniu elektrowniami wodnymi na górskich rzekach? Kadra zarządzająca z grupy ENERGA steruje pracą elektrowni Włocławek w dolnym biegu Wisły, gdzie prognozy przepływów można określić z kilkudniowym wyprzedzeniem. Do tych prognoz przepływów dostosowuje się gospodarkę wodną. Zupełnie inne warunki działania są na górskich rzekach. Tam przepływy charakteryzuje bardzo duża zmienność. Stan wody w górskiej rzece może ulec zmianie w ciągu kilku godzin po gwałtownych opadach, przy tak charakterystycznej dla obszarów górskich zmienności warunków pogodowych. Czy w nowej sytuacji własnościowej kadra zarządzająca będzie umiała i chciała podjąć właściwe decyzje z zakresu gospodarki wodnej?
W przypadku wniesienia własności ZEW Niedzica SA do spółki ENERGA zachodzi uzasadniona obawa, że funkcje przeciwpowodziowe zbiornika będą kolidować z funkcją wytwarzania energii elektrycznej, którą z oczywistych względów będzie preferować w swojej działalności spółka ENERGA. Znane i opisane w monografii powodzi przez IMGW są przypadki preferowania funkcji energetycznych, czyli dążenia do utrzymania jak najwyższego stanu wody w zbiorniku kosztem jego funkcji przeciwpowodziowych, nawet w sytuacji narastającego zagrożenia powodziowego, kiedy należy odtwarzać pojemność powodziową. Społeczność lokalna, którą reprezentuję, jest pełna obaw, że nowy podmiot zlokalizowany na drugim końcu Polski może nie respektować w wystarczającym stopniu wymogów pozwolenia wodno-prawnego, zwłaszcza że sankcje przewidziane przez Prawo wodne nie są dotkliwe.
Następstwem planowanej zmiany własnościowej ZEW Niedzica SA może być zagrożenie bezpieczeństwa mieszkańców gmin położonych w dolinie Dunajca: Czorsztyn, Szczawnica, Krościenko nad Dunajcem, Ochotnica Dolna, Łącko, Chełmiec oraz miast Stary Sącz i Nowy Sącz.
Czy planowane zmiany własnościowe wobec ZEW Niedzica są możliwe do przeprowadzenia w sytuacji toczących się postępowań w trybie art. 136 ust. 2 art. 137 ustawy o gospodarce nieruchomościami?
Artykuł 137 tej ustawy stanowi, że jeżeli cel wywłaszczenia został zrealizowany tylko na części wywłaszczonej nieruchomości, pozostała część podlega zwrotowi. W przypadku Zespołu Zbiorników Wodnych Czorsztyn - Niedzica - Sromowce Wyżne grunty, na których jest zlokalizowany, zostały nabyte w trybie art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, w drodze umów sprzedaży. W trakcie budowy zbiornika podjęto decyzję o zmniejszeniu początkowo zakładanego poziomu piętrzenia głównej zapory, czego skutkiem była zmiana rzędnej określającej granice wywłaszczeń z poziomu 537 do 533 m n.p.m., tak więc nie cały teren wywłaszczony na cele budowy został wykorzystany i zachodzi konieczność zawiadomienia byłych właścicieli, tj. przeprowadzenia stosownych procedur administracyjnych, co według mojej wiedzy ma miejsce.
Czy w opisanej wyżej sytuacji Pan Minister widzi możliwość przeprowadzenia zapowiedzianej zmiany własnościowej polegającej na wniesieniu do ENERGA aktywów w postaci całości lub części majątku ZEW Niedzica SA?
Poseł Anna Paluch
Warszawa, dnia 28 maja 2013 r.