Szanowny Panie Ministrze! Zgodnie z założeniami Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 ma on przyczynić się do budowy nowoczesnego, konkurencyjnego sektora rolno-spożywczego i leśnictwa, prowadzenia działalności rolniczej zgodnej z ochroną środowiska naturalnego oraz rozwoju kultury i zachowania tradycji na wsi, jak również do podniesienia jakości życia mieszkańców wsi i ich aktywizacji gospodarczej. Instytucją zarządzającą ww. programem jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a agencją płatniczą, będącą jednocześnie jednym z podmiotów wdrażających jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jednym z działań objętych programem jest: Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej. Szczegółowe warunki i tryb przyznawania pomocy finansowej w ramach tego działania określa rozporządzenie ministra rolnictwa i rozwoju wsi z dnia 17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania: Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej. W ww. rozporządzeniu znajduje się katalog podmiotów, które mogą ubiegać się o pomoc finansową (§ 2). Do takich podmiotów możemy zaliczyć m.in.: zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego, centra dystrybucji, grupy producentów rolnych czy też spółdzielnie. Niestety praktyka stosowana przez podmiot wdrażający którym jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, prowadzi do sytuacji, w której tylko niektóre podmioty mogą skutecznie ubiegać się o dofinansowanie, zaś inne są dyskryminowane.
Z informacji dla wnioskodawców ubiegających się o przyznanie pomocy w ramach tego działania w 2011 r. wynika, że nabór wniosków rozpoczynał się 20 października 2011 r. Co ciekawe, w pierwszej kolejności w terminie do 9 listopada 2011 r. wnioski o pomoc mogły składać wyłącznie podmioty skonsolidowane, czyli:
1) zakłady przetwórstwa rolno-spożywczego, które powstały w wyniku połączenia kilku podmiotów, np. spółdzielni czy spółek, i działają na rynku nie dłużej niż od 1 czerwca 2009 r. oraz
2) centra dystrybucji powstałe nie wcześniej niż 1 czerwca 2009 r., które zajmują się handlem hurtowym produktami rolnymi i zostały utworzone przez przedsiębiorców z branży przetwórstwa rolno-spożywczego działających co najmniej od 1 stycznia 2007 r.
Dopiero sytuacja, w której wnioski złożone przez ww. podmioty nie wyczerpywały w całości dostępnego limitu środków, otwierała drogę do złożenia wniosków przez inne podmioty zainteresowane - grupy producentów rolnych, wstępnie uznane grupy oraz uznane organizacje producentów owoców i warzyw, jak również spółdzielnie i spółki będące własnością tych grup i organizacji. Niestety z uwagi na ogromną ilość wniosków od podmiotów, które zostały uprzywilejowane, dostępny limit środków został w całości wykorzystany. Warto podkreślić, że wśród ww. podmiotów, które mogły się ubiegać o pomoc finansową w II turze naboru, nie było spółdzielni zrzeszających producentów rolnych, które zostały założone kilkanaście bądź kilkadziesiąt lat temu i które zgodnie z § 2 ww. rozporządzenia również mogą aplikować o środki. To ewidentne łamanie prawa przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Jedną z takich spółdzielni jest prężnie działająca Spółdzielnia Ogrodnicza Ziemi Sądeckiej zrzeszająca 150 producentów rolnych i prowadząca swoje działania od ponad 100 lat. Spółdzielnia ta niestety bezskutecznie aplikuje o 40-procentowe dofinasowanie do budowy chłodni i sortowni owoców w Łącku, ponieważ za każdym razem nie mieści się w grupie podmiotów, które realnie mogą ubiegać się o przyznanie środków.
Z zapowiedzi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wynika, że w 2013 r. odbędzie się kolejny nabór wniosków na ww. działanie na zasadach podobnych jak w 2011 r. Co ważne, z uwagi na fakt, iż w 2012 r. nie przeprowadzono naboru wniosków, suma środków finansowych na 2013 r. została proporcjonalnie zwiększona. Tegoroczny nabór jest również wyjątkowy dlatego, że jest to ostatni rok obowiązywania programu.
Zatem mając na uwadze powyższe, zwracam się do Pana Ministra o zbadanie i udzielenie odpowiedzi na pytanie, co jest przyczyną łamania prawa przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i faworyzowania jednych podmiotów kosztem innych oraz całkowitego pozbawiania niektórych podmiotów prawa ubiegania się o dofinansowanie. Ponadto zwracam się do Pana Ministra o podjęcie działań zmierzających do przyjęcia w 2013 r. takich kryteriów naboru i uczestnictwa, aby każdy podmiot uprawniony według ww. rozporządzenia mógł w jednym dla wszystkich terminie złożyć wniosek. W takiej sytuacji o przyznaniu dofinasowania nie będzie decydowała niczym nieuzasadniona segregacja podmiotów, tj. kolejność wniosków i forma organizacyjna wnioskodawcy, ale sposób przygotowania i poziom merytoryczny wniosku.
Z poważaniem
Poseł Andrzej Romanek
Warszawa, dnia 26 lutego 2013 r.