Szanowny Panie Ministrze! Obecne przepisy art. 55 ustawy z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. z 2000 r. Nr 88, poz. 985, z późn. zm.) stanowią, że referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania, z zastrzeżeniem iż referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich jest ważne, w przypadku gdy udział w nim wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu.

   Organizatorzy i uczestnicy tego typu referendów oraz samorządowcy zwracają uwagę, że wskazane progi są szkodliwe, gdyż powodują występowanie wielu negatywnych i antydemokratycznych zjawisk. Wyniki dotychczas przeprowadzonych referendów w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego wskazują, że zdecydowana większość z nich jest nieważna z powodu nieprzekroczenia progów, o których mowa w art. 55. Dzieje się tak dlatego, że sprawujący władzę wójtowie (burmistrzowie, prezydenci miast) starają się wpłynąć na niską frekwencję wśród wyborców. W tym kontekście wymienić trzeba podejmowane często przez nich patologiczne praktyki, takie jak nawoływanie do nieuczestniczenia w demokratycznym akcie sprawowania władzy, jakim jest referendum, czyli de facto do postawy nieobywatelskiej. Niepokojące jest szczególnie zniechęcanie do udziału w referendum pracowników samorządowych, członków ich rodzin, pracowników instytucji, a nawet przedsiębiorców powiązanych z gminą.

   Mając powyższe na uwadze, rozważyć należy zasadność obowiązywania przepisów art. 55 ww. ustawy. Wyniki referendów pokazują, że ponad 90% uczestniczących w referendum popiera odwołanie organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich. Likwidacja progów spowoduje, że w interesie wójtów (burmistrzów, prezydentów miast) będzie nawoływanie do uczestniczenia w referendum i głosowania przeciw ich odwołaniu, co stanowi praktykę prodemokratyczną.

   Pytania:

   Czy ministerstwo rozważa likwidację art. 55 ustawy o referendum lokalnym, który w praktyce jest źródłem wielu niedemokratycznych praktyk?

   Czy ministerstwo zamierza przeanalizować zasadność podwyższenia progów, o których mowa w art. 4, dotyczących koniecznej liczby podpisów osób popierających inicjatywę przeprowadzenia referendum, obecnie wynoszących 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców gminy albo powiatu, a w przypadku województwa - 5% uprawnionych do głosowania mieszkańców województwa, w zamian za likwidację progów z art. 55?

   Z poważaniem

   Poseł Marek Polak oraz grupa posłów

   Andrychów, dnia 21 lutego 2013 r.