Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 18 lutego 2013 r., znak: SPS-14335/13, poniżej przedstawiam stanowisko dotyczące zagadnień podniesionych w interpelacji pani poseł Anny Paluch w sprawie projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii.
Na wstępie uprzejmie wyjaśniam, iż sektor energetyki, w tym energetyki odnawialnej, będzie się rozwijał w najbliższych latach w ramach, które są określone przez obowiązujące przepisy prawa, jak również istniejące i planowane mechanizmy wsparcia (m.in. projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii).
Mając na uwadze powyższe, informuję, iż projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii jest częścią pakietu ustaw energetycznych.
Zatem, odpowiadając na pytania pani poseł w sprawie trybu prac legislacyjnych, pragnę przedstawić bieżącą informację na temat pakietu ustaw energetycznych oraz stanu prac nad nim.
Pakiet ustaw energetycznych, w skład którego wchodzą projekty ustaw: Prawo energetyczne, Prawo gazowe, o odnawialnych źródłach energii oraz projekt ustawy wprowadzającej trzy powyższe ustawy, jest niezwykle istotny z punktu widzenia kształtowania polityki energetycznej państwa, a także z punktu widzenia zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, ale również przyszłego rozwoju i funkcjonowania sektora energii elektrycznej, gazu ziemnego oraz odnawialnych źródeł energii.
Ministerstwo Gospodarki intensywnie pracuje nad pełnym wdrożeniem regulacji unijnych w zakresie tzw. trzeciego pakietu energetycznego oraz energetyczno-klimatycznego (w tym w szczególności dyrektywy dot. rynku gazu, energii elektrycznej oraz promowania energii ze źródeł odnawialnych). Niemniej jednak zaznaczyć należy, iż znaczna część tych regulacji została już wprowadzona do polskiego systemu prawa, w szczególności w ramach dotychczasowych nowelizacji ustawy Prawo energetyczne. Rozwinięcie niektórych z nich oraz propozycje dodatkowych, wskazanych jako niezbędne przez Komisję Europejską (KE), znajdują się w pakiecie projektów ustaw energetycznych - tzw. pakiet ustaw energetycznych.
W projektach pakietu ustaw energetycznych zostało zawartych wiele nowatorskich oraz zmodyfikowanych rozwiązań mających na celu rozwój sektora energetycznego, w szczególności rozwój ekonomiczny i technologiczny branży energetycznej, pewność obrotu oraz stabilność prawną, a z drugiej strony ochronę konsumenta energii oraz zapewnienie odpowiednich standardów świadczonych usług, a także zapewnienie kontynuacji wsparcia dla energetyki odnawialnej.
Podstawowym celem pakietu ustaw energetycznych, w skład którego wchodzą projekty ustaw: Prawo energetyczne, Prawo gazowe, ustawa o odnawialnych źródłach energii oraz ustawa wprowadzająca, jest zbudowanie spójnych ram prawnych w obszarze energetyki z uwzględnieniem standardów europejskich, a także wyłączenie z obecnej ustawy Prawo energetyczne przepisów dotyczących zagadnień gazowych oraz zagadnień dotyczących odnawialnych źródeł energii, które zostaną uregulowane w oddzielnych ustawach. Rozwiązanie takie ma na celu uporządkowanie, uproszczenie i udoskonalenie obwiązujących przepisów oraz dostosowanie istniejących uregulowań do rozporządzeń unijnych, a także doprecyzowanie kwestii wymagających implementacji dyrektyw unijnych.
W związku z tym, że w projektach tych zaproponowano wiele korekt w stosunku do rozwiązań dotychczasowych zawartych w obowiązującej ustawie Prawo energetyczne, a także zaproponowano szereg nowych rozwiązań istotnych z punktu widzenia rozwoju i funkcjonowania rynku energetycznego, w tym uwarunkowań unijnych, to nieomal naturalnym jest, że pojawiają się kwestie budzące różną ich ocenę, co nie pozostaje bez znaczenia dla szybkości procedowania i uzgadniania ostatecznych wersji ww. projektów.
Do najważniejszych zagadnień zaproponowanych w pakiecie ustaw energetycznych należą: ilość operatorów systemu przesyłowego, nadzór nad operatorem przesyłowym, powoływanie prezesa URE, zagadnienia związane z inteligentnym opomiarowaniem, kwestia finansowania oświetlenia dróg krajowych, pomoc najuboższym odbiorcom energii elektrycznej i gazu (tzw. odbiorcy wrażliwi), propozycja nowego systemu wsparcia dla odnawialnych źródeł energii, w tym wsparcia dla współspalania biomasy w kotłach energetycznych. Taka sytuacja powoduje przedłużanie się kolejnych etapów uzgodnień poza przyjęty harmonogram.
Następnie pragnę wyjaśnić, iż pakiet ustaw energetycznych jest kompleksowym rozwiązaniem prawnym zarówno dla energetyki konwencjonalnej, odnawialnych źródeł energii, gazownictwa, jak i dla samych konsumentów energii. Wprowadzenie ww. nowatorskich rozwiązań podyktowanych rozwojem rynku energii elektrycznej, gazu ziemnego i rynków ciepła oraz ochroną odbiorców, a także dostosowanie do przepisów Unii Europejskiej stały się inicjatorem stworzenia tych projektów.
Informuję, iż po etapie zakończonych bardzo intensywnych konsultacji zarówno społecznych, jak i międzyresortowych ww. projektów ustaw, podczas których do wszystkich projektów zgłoszono bardzo wiele uwag wymagających głębokiej i dokładnej analizy, wypracowano projekty, które następnie przekazano 24 października 2012 r. pod obrady Komitetu do Spraw Europejskich. Po niespełna dwóch miesiącach, w dniu 19 grudnia 2012 r., pakiet ustaw energetycznych został rekomendowany przez Komitet do Spraw Europejskich do rozpatrzenia przez stały komitet Rady Ministrów. Po przyjęciu pakietu ustaw energetycznych przez ten komitet zostanie on przekazany na komisję prawniczą i do rozpatrzenia przez Radę Ministrów. Przyjęcie przez Radę Ministrów przewidywane jest w I kwartale br.
Następnie pakiet ustaw energetycznych zostanie niezwłocznie przekazany do Sejmu RP w celu prowadzenia dalszych prac legislacyjnych na etapie parlamentarnym. Natomiast ze względu na obszerność projektów trudno jest jednoznacznie ocenić i przewidzieć tempo prac parlamentarnych.
Informuję ponadto, iż projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii zawiera także szereg nowatorskich rozwiązań w zakresie mikroenergetyki i małej energetyki, w tym energetyki prosumenckiej, które z punktu widzenia ministra gospodarki są bardzo istotnym elementem pozwalającym w przyszłości wykorzystywać lokalnie dostępne zasoby OZE w celu wytwarzania m.in. energii elektrycznej czy biogazu rolniczego ze źródeł odnawialnych. Tego typu inicjatywy lokalne umożliwią bowiem zwiększanie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, co jest niezwykle ważne z punktu widzenia wypełnienia przez Polskę zobowiązań wynikających z dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE.
Projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii wpisuje się także w działania deregulacyjne i zawiera szereg propozycji w zakresie zmniejszenia obciążeń dla przedsiębiorców (np. mniejsza liczba sprawozdań) oraz szereg propozycji w zakresie dotyczącym zmian w sferze ułatwień w prowadzeniu działalności gospodarczej lub gwarantujących wytwarzanie energii i sprzedaż nadwyżek energii wytworzonej przez prosumentów wytwarzających energię elektryczną z OZE na własne potrzeby.
Ponadto przedmiotowa regulacja dotyczy także propozycji modyfikacji na bardziej efektywny obecnie obowiązującego systemu wsparcia wytwórców energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych.
Podkreślić należy, iż uregulowania prawne zawarte w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii będą podstawą realizacji przez Polskę założeń ˝Krajowego planu działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych˝, w tym w szczególności realizacja celów w zakresie udziału energetyki odnawialnej w miksie energetycznym do roku 2020.
W odniesieniu do pytania dotyczącego podejmowanych działań mających przeciwdziałać gwałtownemu spadkowi cen zielonych certyfikatów uprzejmie informuję, iż aktualnie sytuacja ta jest analizowana tak pod kątem wyjaśnienia przyczyn spadku cen zielonych certyfikatów, jak też scenariuszy ewentualnej interwencji w celu ustabilizowania sytuacji na tym rynku. Dodatkowo analizowane są prawne możliwości stworzenia kompleksowych rozwiązań, których celem byłoby zapobieganie w przyszłości nadmiernemu spadkowi cen zielonych certyfikatów.
Odpowiadając na ostatnie pytanie, uprzejmie informuję, iż żadna z ustaw będących częścią pakietu ustaw energetycznych nie zawiera propozycji w zakresie stworzenia ułatwień i instrumentów wsparcia w zakresie produkcji paliw płynnych metodą krakingu. Informuję, iż odpowiedzi na temat ewentualnych inicjatyw legislacyjnych w zakresie ułatwień i instrumentów wsparcia produkcji paliw płynnych z odpadów metodą krakingu udzielić mógłby minister właściwy do spraw środowiska. Podkreślić należy, iż kwestia ewentualnego wykorzystywania odpadów, w tym możliwości i kierunku zagospodarowywania tych odpadów, należy do właściwości rzeczowej ministra właściwego do spraw środowiska, o czym uprzejmie informuję.
Dodatkowo pragnę poinformować, iż w odniesieniu do podejmowanych działań mających na celu szybsze wdrożenie rozwiązań unijnych należy wspomnieć o zaangażowaniu Ministerstwa Gospodarki w pracach sejmowych dotyczących poselskiej inicjatywy legislacyjnej. W ostatnim czasie ze strony Sejmu RP został przygotowany poselski projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 946). Projekt ten ma na celu w szczególności zapewnienie pełnej implementacji przepisów dyrektyw unijnych dotyczących energii elektrycznej, gazu oraz odnawialnych źródeł energii. Projekt ten po pierwszym czytaniu został skierowany do Komisji Gospodarki Sejmu RP, która podjęła już nad nim prace (projekt znajduje się po pierwszym czytaniu w pracach podkomisji nadzwyczajnej). W przeciwieństwie do pakietu ustaw energetycznych nowelizacja poselska skupiona jest wyłącznie na wdrożeniu dyrektyw unijnych oraz ma zapewnić uczynienie zadość wymaganiom stawianym przez Komisję Europejską, a tym samym ma pozwolić uniknąć negatywnych konsekwencji finansowych związanych z niewdrożeniem dyrektyw III pakietu energetycznego (2009/72/WE i 2009/73/WE) i dyrektywy dotyczącej odnawialnych źródeł energii (2009/28/WE).
Na zakończenie uprzejmie informuję, iż priorytetem prac nad pakietem ustaw energetycznych jest zachowanie szczególnej staranności i z chwilą przyjęcia przez Radę Ministrów pakiet ten zostanie niezwłocznie przekazany marszałkowi Sejmu do dalszego etapu prac parlamentarnych.
Mając powyższe na uwadze, wyrażam przekonanie, iż przedstawione wyjaśnienia stanowią wystarczającą odpowiedź na pytania zawarte w interpelacji złożonej przez panią poseł Annę Paluch.
Z poważaniem
Sekretarz stanu
Jerzy Witold Pietrewicz
Warszawa, dnia 14 marca 2013 r.